تعریف حروف اضافه مرکب، تعداد و حد‏و‏مرز آنها یکی از موضوع‏هایی است که در زبان فارسی و بین دستور‏نویسان و زبان‏شناسان سنتی و معاصر، بر‏سر آن اختلاف‏نظر وجود دارد. این موضوع به ساختار زبان فارسی و نیز ساختار ویژه خود حروف اضافه مرکب بر‏می‏گردد. از ترکیب برخی حروف اضافه مرکب فارسی می‏توان حروف اضافه ساده را بدون تغییر در معنای آن حذف کرد و برخی دیگر را می‏توان به‏کل، با یک حرف اضافه ساده و دارای همان معنا، در متن جای‏گزین کرد. پایه اصلی حروف اضافه مرکب فارسی، اسم است و این حروف، به‏ندرت از حرف و صفت تشکیل می‏شوند؛ گاه نیز دو حرف اضافه ساده، یک حرف اضافه مرکب را تشکیل می‏دهند. در زبان روسی، حروف اضافه ترکیبی از اسم، قید و فعل مشتق می‏شوند و ویژگی تصریفی این زبان، باعث می‏شود از یک سو، متمم در‏پی حالت‏های دستوری، از حروف اضافه تأثیر پذیرد و از سوی دیگر، گاه حروف اضافه سه‏کلمه‏ای در این زبان پدید آید. در این مقاله کوشیده‏ایم تا ضمن بیان نظر‏ها و تعریف‏های دستور‏نویسان درباره حروف اضافه مرکب، ویژگی‏های ساختاری، معنا‏شناختی و نحوی آنها را بررسی کنیم و در زبان‏های روسی و فارسی، برای مقاصد آموزشی، این حروف را با یکدیگر مقایسه کنیم. بدین منظور، از راه‏های تشخیص حروف اضافۀ مرکب از ترکیبات مشابه آنها هم سخن گفته‏ایم.

منابع مشابه بیشتر ...

65df2b914395a.jpg

گلچینی از گفتارهای مختلف صدای آمریکا

کتاب حاضر به مناسبت ششمین سال تاسیس صدای آمریکا به زبان فارسی این مجموعه خواندنی را که متضمن گفتارهایی از برنامه های متنوع صدای آمریکاست به عنوان ارمغان نوروزی به شنوندگان صدای آمریکا تقدیم کرده است

64e0bdcfa656b.jpg

فرهنگ اصطلاحات علوم ادبی

ساجدالله تفهیمی

یکی از وجوه اهمیت زبان و ادب فارسی در شبه قاره پیوستگی عمیق زبان های ملی و محلی این منطقه با زبان فارسی است. تاثیرات عمیقی که زبان فارسی هم در زمینه واژه ها و اصطلاحات و هم در زمینه قواعد و دستور زبان بر زبان های رایج این منطقه داشته است، مورد تاکید و اذعان اهل فضل و ادب پاکستانی و سایر محققان بوده که در کتاب ها، سخنرانی ها و .... بدان پرداخته اند. این پیوستگی بویژه در ادبیات منظوم بیش از ادبیات منثور به چشم می خورد و به عنوان نمونه بافت و ترکیب شعر اردو و اصطلاحات و قواعد آن به روشنی میزان این تاثیرپذیری را نشان می دهد. بنابراین منابع و مآخذی که بتواند این رابطه و پیوند عمیق را نه فقط برای فارسی گویان و فارسی سرایان این خطه، بلکه برای اردو سرایان نیز روشن تر و معنی دارتر سازد، ضروری می نماید. چه بسا شاعر و نویسنده ای که اصطلاحی را شنیده است ولی معنی دقیق و کاربرد صحیح آن را در شعر و نثر نمی داند و به متون اصلی و مفصل هم یا دسترسی ندارد و یا از چنان تبحر و تسلطی در زبان فارسی برخوردار نیست که به راحتی بتواند از آنها معنی و کاربرد اصطلاح مورد نظر را دریابد...

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

57e1a909b27ed.PNG

چگونگي بيان مفهوم «التزام» در زبان‌هاي روسي و فارسي

امیر حسینی

وجه، يكي از مقوله‌هاي گرامري فعل است كه عموما، در سه معناي اخباري، امري و التزامي، توجه زبان‌شناسان روسي و فارسي را برانگيخته است. ابزارهاي زباني براي بيان اين مفاهيم، در زبان روسي و فارسي متفاوت‌اند. براي بيان وجه التزامي، در هر دو زبان، كه بر قضيه‌اي غير واقعي دلالت دارد، و تنها احتمال وقوع آن در گذشته و يا آينده مي‌رفته و يا مي‌رود، نه تنها فعل، بلكه عوامل زباني متعدد ديگر ‌‌تاثير گذارند. هدف از اين پژوهش، مطالعه و مقايسه ابزار زباني بيان وجه التزامي و بررسي ساختارهاي نحوي است، كه در بيان اين مفهوم، در زبان‌هاي روسي و فارسي كاربري دارند، و نيز يافتن وجوه تفاوت و تشابه زباني آن است. از آنجا كه، براي بيان وجه التزامي، در زبان فارسي، ابزارهاي گرامري بيشتري دخالت دارند، بنا براين، معاني گرامري زمان و شخص در فعل جمله مورد نظر فارسي، دقيقا مشخص است، در صورتي كه، معاني مذكور، در وجه التزامي افعال زبان روسي، به دليل نبود ابزار گرامري لازم، وجود ندارد.

دستور زبان/دستور زبان فارسی دستور زبان/دستور زبان‌های دیگر
مقاله
57809b1f8825e.PNG

نمود «شخص» به عنوان يك مقوله دستوري در افعال روسي

امیر حسینی

فعل زبان روسي، گونه‌اي از كلام است، كه ويژگي‌هاي دستوري متعددي را بيان مي‌كند، و به لحاظ اين ويژگي‌هاي دستوري ـ نحوي و چگونگي بيان شخص، آن را به گروه افعال شخص دار و افعال بدون شخص دسته‌بندي مي‌كنند. تفاوت اين دو گروه فعلي، در بيان يا عدم بيان ويژگي‌هاي دستوري شخص است. هدف از اين پژوهش، بررسي ابزار بيان مقوله شخص در گزاره‌هاي فعلي جملات روسي است. معني دستوري شخص را گاهي وندهاي فعلي بيان مي‌كنند، كه در اين صورت، ابزار بيان معني شخص دستوري است، و زماني عناصر ديگر جمله، يعني ضماير شخصي، يا اسامي، اين معني را به فعل مي‌دهند، كه آن را ابزار لغوي مي‌ناميم. در زبان روسي ابزار لغوي در بيان اين معني نقش بسيار مهمي دارند، زيرا در برخي شرايط، مثلا نبودن فاعل ظاهري در جمله وندهاي (شناسه‌هاي) فعلي، معني واقعي شخص را نشان نمي‌دهند و در معناي مجازي به كار مي‌روند.

دستور زبان/دستور زبان‌های دیگر
مقاله