کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب فرهنگی است مشتمل بر کلیه نام‌های خاص مردم، جانوران، کوه‌ها، رودها و ... موجود در شاهنامه فردوسی. هدف مؤلف در تهیه این کتاب آن بوده است که شاهنامه‌خوانان و پژوهشگران با کمترین اتلاف وقت، شرحی کامل درباره نام مدنظر به دست آورند. نگارنده برای انتخاب مدخل‌های اصلی، پایه کار را بر شاهنامه چاپ آکادمی علوم اتحاد شوروی نهاده و با آنکه گاهی گونه دیگری را صحیح‌تر می‌دانست، با این وجود نام آورده‌شده در متن این کتاب را مدخل اصلی و گونه‌های دیگر را ارجاعی قرار داده است. در پایان هر شرح نیز شماره‌های ابیاتی که نام مدنظر در آنها نقشی دارد، داده شده است.

از زمان قدیم درباره شاهنامه فردوسی کتاب‌های مختلفی از جمله فرهنگ لغات شاهنامه نوشته شده است؛ یکی از این کتاب‌های معروف، «فرهنگ لغات شاهنامه» عبدالقادر بغدادی است که تا روزگار کنونی حفظ شده است. وی این کتاب را در اواسط قرن یازدهم هجری قمری به زبان ترکی استانبولی به رشته تحریر درآورده است. این فرهنگ را یکی از جامع‌ترین فرهنگ لغات شاهنامه موجود در جهان دانسته‌اند. مجموع مدخل‌های این اثر بالغ بر 1598 فقره است که با احتساب واژه‌هایی که به مناسبت‌های مختلف ذیل برخی از مدخل‌ها وجود دارد، می‌توان تعداد واژه‌ها را بسیار بیشتر از این مقدار دانست. نویسنده بعد از انتخاب واژه فارسی، معادل ترکی‌اش را آورده و سپس مثال‌های لازم را ذکر کرده است.

قاعده کلی در شیوه این است که نخست حد و استقلال هر کلمه محفوظ ماند؛ دوم تا حد امکان نوشتن با گفتن یکسان باشد؛ و سوم اینکه ضابطه‌ای به دست آید که از آشفتگی شیوه خط کاسته شود و سلیقه نویسنده کمتر در آن دخالت نماید. این چند نکته در بخش اول کتاب توضیح داده شده است. در بخش دوم گفتارهایی درباره دستور زبان فارسی آورده شده است.

میر برهان‌الدین محمدباقر استرآبادی (969-1040 قمری) معروف به معلم ثالث، فقیه، ریاضیدان و ادیب دوره صفوی بود که به فلسفه رنگ دیگری داد. در زمان شاه عباس کبیر با ظهور افرادی مانند میرمحمد باقر داماد، اصفهان مرکز علوم عقلی اسلامی گردید. میرداماد افزون بر تکیه کردن به برهان و استدلال، گرایش‌های عرفانی نیز داشت. کتاب حاضر که به اهتمام میرزا محمود شفیعی تدوین گردیده است، دیوان اشعار میرداماد را دربرمی گیرد. در بخش انتهایی این کتاب، مشرق الانوار در جواب مخزن الاسرار به قلم میرداماد گنجانده شده است. این کتاب در سال 1349 روانه بازار گردید.