کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب از کارل بروکلمان درباره شعر عربی در عهد جاهلی است. بروکلمن در مقدمه این کتاب، مفهوم و گستره کار خود یعنی تاریخ ادبیات را توضیح می‌دهد و منابع عمده کار خود را در بخش دوم معرفی می‌کند که هر دو به تمامی کتاب باز می‌گردند.

ثابت بن اوس ازدی ملقب به شنفری، شاعر صعلوک دوره جاهلی را به دلیل ماجراهای شگفت‌انگیزش شاید بتوان نام‌آورترین شاعر این فرقه به شمار آورد. این شگفتی‌ها سبب شده تا زندگی‌نامه او آمیزه‌ای از افسانه و واقعیت باشد. روزگار زندگی شاعر یکسره در دوره جاهلی و اواخر قرن پنجم میلادی گذشته و او در سال 510 میلادی در یکی از حمله‌هایش کشته شده و تاریخ تولدش معلوم نیست. در این کتاب کوشیده شده تا شخصیت شنفری و رخدادهای زندگی او با توجه به اشعار باقی‌مانده از او به صورت دقیق مورد ارزیابی قرار گیرد و در برخی موارد نیز به فراخور مباحث پیش‌آمده، به زندگی و اشعار یاران صعلوک این شاعر از قبیل عروة بن الورد و تأبي شرا اشاره شده است.

فی الواقع ان الاسلام لم یمنع الشعر کله کما ان الرسول الکریم لم ینه عن کل الشعر. انما کان الشعر یوجه و یهذب لیلائم الطاقة الثوریة الجدیدة و لیسایر رکب الاسلام الجدید و لیخدم المجتمع و یبث فیه آراء الدین الجدید و الابتعاد عن الاسائة الی المسلیمن و نهش اعراضهم. قد بدأ المؤلف بحثه عن الشعر قبل الاسلام و تحئث عن موقف الشعراء و اثرهم فی الحیاة العامة، و تحدث عن الروایات التی وردت عن الشعر ثم فند تلک الروایات التی تهاجم الشعر کله بالمنطق والواضح والحجة البینة و تحدث عن الاسلام و موقفه من الشعر و موقف القرآن الکریم و اثر الرسول الی غیر ذلک من الفصول الممتعه.

لقد تناول المتوکل أکثر موضوعات السائدة فی عصره ـ فی عصر معاویة و ابنه یزید ـ و شعره الصق بالشعر الجاهلی منه بالشعر الاموی، من حیث طریقة التغییر و أسلوبه فی بناء القصیدة و تسلسل موضوعاتها.