کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب در واقع ترجمه‌گونه‌ای است ـ و نه ترجمه ـ از شرح مفصلی که دائرةالمعارف امریکایی در باب کرمان نوشته بوده است. نویسنده در زمانی که در امریکا بوده است، صفحات مذکور دائرة المعارف را ترجمه کرده است و خود نیز اطلاعاتی که داشته‌اند یا از اینجا و آنجا کسب کرده بودند، بدان افزوده‌اند. در این کتاب ابتدا درباره وضعیت جغرافیایی و اقتصادی کرمان سخن گفته شده و در ادامه به شهرها و شهرستان‌ها و روستاهای کرمان پرداخته شده است. آثار و بناهای تاریخی، صنعت و تجارت، مردم‌شناسی، قبایل مختلف، اعیاد و نخبگان دیگر موضوعاتی هستند که در این کتاب بدان‌ها پرداخته شده است.

اثر حاضر پژوهشی ست درباره پیشینه نژادی، تاریخی، دینی و فرهنگ و ادبیات عشایر وایلات مردم کرد از آغاز تا امروز .کتاب از سه بخش تشکیل شده است : بخش نخست با عنوان "کرد و کردستان از پیدایش تاریخ تا امروز" شامل هفت فصل است : "سرزمین کردستان و حدود و وسعت آن"، "منشا کرد"، "مختصری از تاریخ کرد و کردستان(دوره‌های باستانی تا ظهور اسلام)"، "کرد در زمان فتوحات ترک تا دوره ایلخانی"، "کرد تا دوره صفوی"، "سرگذشت کرد تا امروز" و "شکل و ساختمان جسمی و حیات قوم کرد". بخش دوم کتاب تحقیقی است دربار "عشایر کرد" و بخش پایانی حاوی اطلاعاتی است درباره رابطه حکومت‌ها و اقوام کهن با کردها، همچنین امارت‌ها و حکومت‌هایی که کردها به وجود آوردند .برخی از مطالب کتاب به صورت آمار و ارقام و در قالب جدول ارائه شده است .کتاب با فهرست منابع و ماخذ به پایان می‌رسد .

این کتاب حاوی اطلاعات جالبی درباره برخی آثار باستانی لرستان از جمله پل «شاپوری پل کشکان»، «پل دختر»، پل «گاومیشان»، قلعه خرم آباد، عمارت صخره ای «کبکان»، دژ تاریخی «مُنگره» و ... است و اشاره مؤلف به فروش اشیای عتیقه نیز جالب است؛ زیرا متوجه می شویم متجاوز از ۱۰۰ سال پیش غارت آثار باستانی لرستان شروع شده که متأسفانه هنوز هم ادامه دارد هر چند در مقیاس کمتری. لرستان یکی از مناطق باستانی ایران است که در چند هزار سال گذشته، همواره شاهد تمدن های درخشانی بوده است، آثار دهات، شهرها، جاده ها، پل ها و دژهای باستانی، همه گواه بر این مدعاست، اما با این حال، لرستان هنوز ناشناخته مانده و مسلم است شناخت آن و یا هر منطقه دیگر از این سرزمین پهناور، نیاز به مطالعه همه جانبه و همکاری متخصصین رشته های مختلفی چون باستان شناسی، تاریخ، مردم شناسی، جامعه شناسی، جغرافیا و ... دارد. چنان که باستان شناسان و مورخین می توانند از طریق حفاری و بررسی اسناد و مدارک به چگونگی روند تغییر و تحولات اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و دینی کشورمان پی ببرند، در این رابطه، مطالعات مردم شناسی و جامعه شناسی برای شناخت اوضاع کنونی لرستان و برنامه ریزی های آینده ضروری است، چرا که هم اکنون شاهد تغییر و تحولات بزرگی در زمینه های اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و دینی و ... هستیم و در مجموع می توان گفت که لرستان وارد عصر جدیدی شده که در مقایسه با یک قرن پیش کاملاً متفاوت است. تاکنون مطالعات باستان شناسی به طور بسیار محدود، فقط در چند محل صورت گرفته است، که در این میان، اطلاعات قابل ملاحظه ای درباره دوره پیش از تاریخ کسب کرده ایم، با این حال، هنوز مطالعات عمیق و گسترده ای در زمینه دوره تاریخی صورت نگرفته و آثار باستانی مربوط به عیلامیان، کاسیت ها، مادها، هخامنشیان، سلوکیان، اشکانیان، ساسانیان و دوره اسلامی که پیشینه تاریخی ما را تشکیل می دهند در انتظار کاوش و بررسی مانده اند، از طرفی مطالعات تاریخی به ویژه از آغاز دوره اسلامی به نسبت شواهد و مدارک موجود از قبیل کتاب ها، احکام، قباله ها، وقف نامه ها و سنگ نبشته های گورستان ها دقیقاً بررسی نشده اند. این رساله به وسیله یکی از مأموران قاجار تحت عنوان جغرافیای لرستان در سال ۱۳۰۰ ق. و گویا به فرمان ناصرالدین شاه نگاشته شده است. اصل رساله در کتابخانه ملی نگهداری می شود و چاپ فعلی از روی همین نسخه است.

اهمیت فرهنگ‌های لغت و اصطلاحات در تقویت مبانی زبان ملی و غنای آن بر کسی پوشیده نیست. این فرهنگ در دو نسخه خطی متعلق به مصحح چهار اصطلاح دارد که در نسخ خطی و چاپی این کتاب دیده نمی‌شود و همچنین در این چاپ 124 اصطلاح آمده که نسبت به تصحیح محمود کتیرایی، 16 اصطلاح اضافی را داراست. این کتاب افزون بر فرهنگ اصطلاحات، بیان‌کننده بسیاری از رفتار و کردار و روابط افراد مختلف اجتماع است و یکی از منابع شناخت فرهنگ ملی محسوب می‌شود. این کتاب کوچک تاکنون به نُه اسم و به نفر نسبت داده شده است: میرزا آقا، میرزا حبیب‌الله لشکرنویس، شریعتمدار تبریزی.