کتابخانه مجازی ادبیات

مولف این کتاب، ذیل سه فصل اطلاعاتی از دین زرتشت طی سه دوره تاریخی به دست داده است .فصل اول، تصویری است از دین زرتشت در دوره پیش از گاتاها مقارن با هزاره قبل از میلاد .در فصل دوم، تاریخ زرتشتی گری از قرن سوم تا نهم میلادی بر اساس کتب پهلوی بازگو شده است .فصل سوم که ((دوران احیا دانش در میان پارسیان)) عنوان گرفته مبحثی است که طی آن مخاطبان با تاریخ دین زرتشت از قرن نوزدهم میلادی به بعد آشنا می‌شوند.

کشف الابیات خمسه فهرست الفبایی ابیات پنج گنج یا پنج منظومه نظامی گنجوی است. حکیم جمال الدین ابومحمد الیاس بن الیاس بن یوسف زکی بن موید، مشهور به نظامی گنجوی از استادان مسلم زبان و شعر فارسی است که داستان سرایی بویژه داستانهای بزمی را در شعرفارسی به حد اعلای تکامل رسانید. حاصل عمرش خمسه یا پنج گنج است که شهرت جهانی دارد. این کتاب را بارها سخن پردازان پس از وی مورد تقلید قرار داده اند. علاوه بر خمسه، دیوان قصاید و غزلیات هم دارد که از نظر شهرت به پای خمسه نمی‌رسد.خمسه شامل پنج منظومه است که عبارتند از: مخزن الاسرار که در 2260 بیت در بحر سریع به نام بهرامشاه بن داود در حدود سال 570 ق ساخته شده است؛ خسرو و شیرین مشتمل بر 6500 بیت در بحر هزج که به نام اتابک شمس الدین محمد جهان پهلوان بن ایلدگز سروده شده است؛ لیلی و مجنون مشتمل بر 4700 بیت در بحر هزج که نام شروانشاه ابوالمظفر اخستان بن منوچهر ساخته شد و در حدود سال 588 ق به پایان رسید؛ هفت پیکر یا بهرامنامه یا هفت گنبد، مشتمل بر 5130 بیت در بحر خفیف که به نام علاءالدین کرپ ارسلان در 593 ق ساخته و به وی تقدیم شد؛ اسکندرنامه که شامل دو قسمت و مشتمل بر 10500 بیت است که قسمت نخستین را شرفنامه یا مقبل نامه یا اسکندرنامه بری و دومین قسمت را اقبال نامه یا خردنامه یا اسکندرنامه بحری نامیده است. نظامی قسمت نخستین را به نام اتابک اعظم نصره الدین ابوبکر بن محمد جهان پهلوان و قسمت دوم را به نام عزالدین ابوالفتح مسعود بن نورالدین ارسلان سروده است....

اقبال‌نامه یا خردنامه ششمین نامه نظامی گنجوی است. نظامی این نامه را به نام عزالدین مسعود بن ارسلان منظوم گردانیده است. اشعار این دفتر با نیایش پروردگار و نعت پیامبر اسلام آغاز شده و سپس با افسانه‌هایی چون افسانه ارشمیدس با کنیزک چینی، افسانه ماریه قبطیه، افسانه خراسانی و فریب دادن خلیفه ادامه می‌یابد. از دیگر داستان‌ها و حکایات کتاب می‌توان به ذوالقرنین دانستن اسکندر، داستان او با شبان دانا و احوالش با سقراط یا گفتگوی حکیم هند با وی و هفت حکیم دیگر اشاره کرد.

نظامی از جمله چند تن شاعری است که به فیض نازک‌خیالی و فراوان هنری در ردیف سخن‌گستران طراز اول ادب فارسی جای گرفته است. در این کتاب خلاصه‌ای از مثنوی «خسرو و شیرین» او آورده شده است؛ اما کوشیده شده در تلخیص طرح کلی و اساسی داستان محفوظ بماند و دیگر آنکه چند صحنه مختلف از داستان به‌تمامی نقل شود تا خواننده هم از روال جریان داستان باخبر گردد و هم با مطالعه آن قطعات با کیفیت شاعری و پایه و مایه سخن نظامی آشنا شود.