مباحث هنر و باستان شناسی ایران یکی از محورهای متنوع نخستین همایش ملی ایران شناسی (1381) در نظر گرفته شدند. مقالات ارائه شده در این گروه در بخش های باستان شناسی و هنر جهان ایرانی در مقایسه با فرهنگ های همجوار، معماری و شهرسازی و معرفی بناهای تاریخی، نمایش و موسیقی در ایران و توجه به هنرهای تزیینی در ایران گنجانده می شوند. کتاب حاضر جلد دوم مجموعه مقالات هنر و باستان شناسی است که توسط بنیاد ایران شناسی و در سال 1384 به چاپ رسیده است و دربرگیرنده 18 مقاله فارسی و 13 مقاله انگلیسی از همین مباحث است که بر اساس نام خانوادگی نویسندگان مقالات مرتب شده اند. مقالات انگلیسی در انتهای کتاب و پس از مقالات فارسی درج شده اند. برخی از عناوین این مقالات عبارتند از: بررسی موقعیت زنان دربار ساسانی، شهرشناسی ناحیه ای، بررسی تطبیقی آرامگاهی بین تمدن ایران و هند، راز نخستین ارمغان ساقی، آموزش آکادمیک موسیقی ایران و ...
ایرانیان در گستره فرهنگ و دانش، سابقه ای طولانی دارند. آنان با تلاش های خستگی ناپذیر، گذشته درخشانی را آفریدند و در فرهنگ انسانی، نقش عمده ای ایفا کردند. وزش نسیم آزادی بخش اسلام بر ایران و تلاقی دو فرهنگ ایرانی و اسلامی مناسبات دین و فرهنگ را به همراه داشت و ثمرات میمون و مبارکی برای بشر به بار آورد. این فرهنگ ایرانی-اسلامی پویا، غنی و گسترده بود، به طوری که مرزهای جغرافیایی را درنوردیدند و در شمال آفریقا هند و حتی اروپا راه یافت. بررسی این مناسبات و چگونگی خدمات متقابل ایران و اسلام ازبایسته های پژوهشی روزگار ماست. از همین رو دبیرخانه "دین پژوهان" با دعوت از متفکران و اندیشوران، غوررسی در این موضوع را وجه همت خویش قرار داد و در سلسله مقاله هایی که اینک پیش روی شماست زوایای این مهم را کاوید...
مجموعه حاضر چهارده مقاله از استاد کاظم مدیرشانه چی است. بعضی از این مقالات در زمان انتشار برای فارسی زبانان تازگی و اهمیت بیشتری از این زمان داشته است، زیرا آن زمان درباره کتابخانه های اسلامی یا بعض عناوین این مقالات مستقلا مقاله یا کتابی به فارسی وجود نداشت و آنچه در مطاوی کتابها چون کتاب شریف (النقض) یا در تاریخ ادبیات فارسی یا کتب شرح حال علما و امثال آن آمده بود به اجمال و بدون ترتیب زمانی و تاثیر و تاثر هریک از دیگری ذکر شده که خوشبختانه در این باره بعدا کتابهایی مستقلا و یا از عربی به فارسی انتشار یافت که از لحاظ جامعیت و دیگر جهات چون دسته بندی کتابخانه ها به: عمومی و خصوصی و در بخش نخست "عمومی" به مساجد و مدارس و خانقاه ها و در بخش دوم "شخصی" به کتابخانه های امرا، وزرا، علما، و ...، قابل توجه و حاوی اطلاعات مهمی در این راستا است. منتهی هیچ نوشته ای نیست که واجد همه اطلاعات باشد. به علاوه که همه منابع در دست همه نویسندگان نبوده و نیست...
ایرانیان در گستره فرهنگ و دانش، سابقه ای طولانی دارند. آنان با تلاش های خستگی ناپذیر، گذشته درخشانی را آفریدند و در فرهنگ انسانی، نقش عمده ای ایفا کردند. وزش نسیم آزادی بخش اسلام بر ایران و تلاقی دو فرهنگ ایرانی و اسلامی مناسبات دین و فرهنگ را به همراه داشت و ثمرات میمون و مبارکی برای بشر به بار آورد. این فرهنگ ایرانی-اسلامی پویا، غنی و گسترده بود، به طوری که مرزهای جغرافیایی را درنوردیدند و در شمال آفریقا هند و حتی اروپا راه یافت. بررسی این مناسبات و چگونگی خدمات متقابل ایران و اسلام ازبایسته های پژوهشی روزگار ماست. از همین رو دبیرخانه "دین پژوهان" با دعوت از متفکران و اندیشوران، غوررسی در این موضوع را وجه همت خویش قرار داد و در سلسله مقاله هایی که اینک پیش روی شماست زوایای این مهم را کاوید...
این مجموعه دربرگیرندهی 65 مقالهی دومین همایش پژوهشهای ادبی است. این همایش در سال 1381 به همت مرکز تحقیقات زبان و ادبیات فارسی دانشگاه تربیت مدرس و با همکاری انجمن استادان زبان و ادبیات فارسی و دانشگاه الزهرا برگزار گردید. مقالات عرضه شده در این مجموعه "زبان و ادبیات ایران باستان"، "ادبیات فارسی کلاسیک"، "ادبیات معاصر"، "زیباشناسی و بلاغت"، "نقد ادبی و ادبیات تطبیقی"، "زبان و ادبیات فارسی در خارج از مرزها"، "مطالعات زبانشناسی".