مقاله حاضر نوشته نوجوانی است که سن او از 16 سال نمیگذرد و به تازگی به کلاس اول دبیرستان وارد شده است؛ اما با خواندن مقاله تصدیق خواهید فرمود که ره صد ساله را یک شبه پیموده. چنین گرمپویی در عرصه ادب، بیسار خجسته است آن هم در روزگاری که «ادبیات» در بازار «عرضه» علوم و معارف نان و آبدار، بسیار بی«تقاضا» یا «کم تقاضل» است.
درمورد عطار نيشابوری تاريخ دوران و نوشته های او سهروردی و ابن سينا خلاصه منطق الطير عطار منطق الطير عطار داستان سفر گروهی از مرغان به راهنمايی هد هد به كوه قاف برای رسيدن به آستان سيمرغ است. هر مرغ به عنوان نماد دسته خاصی از انسان ها تصوير می شود. سختي های راه باعث می شود مرغان يكی يكی از ادامه راه منصرف شوند... خداشناسی در كتب مقدس قديم پيش از آميزش ملل هندی و آرامی به دو شكل متمايز ديده می شود الف- خدا در كتب آرامی به ويژه تورات، يك شخص است جدا از جهان كه جهان را از عدم به وجود آورده است. ب- خدا در كتب هندی، به ويژه ودا روح جهان و خود آنست كه در اصطلاح اسلامی پس از سهروردی توحيد اشراقی و تنزيهی ناميده می شود.
ویژگی اصلی این پژوهش، کنکاش باستانشناسانه و روانشناسانه دربارهی شخصیتها و فضای اجتماعی و سیاسی داستانهای "شاهنامه" است. به باور نگارنده: "شاهنامه دارای دو بخش است که به طور کامل با هم تفاوت دارند. ویژگیهای ساختی، زبان شناسی، جهانبینی و مانند اینها در هر دو بخش چنان ناهماهنگ و ناهمخوانند که میتوان گفت دارای دو اندیشه، دو استعداد، و دو پسند جداگانه و نایکدستاند. برای نمونه در یک بخش سستی و ناپایداری جهان، بنیان جهانبینی است و در بخش دیگر آزپرستی و زیادهخواهی اساس جهانبینی است و در بخش دیگر آزپرستی و زیادهخواهی اساس جهانبینی نویسنده را میسازد؛ ..... بر این اساس میتوان شاهنامه را بر دو بخش جداگانه بخشبندی کرد بخش نخست از آغاز شاهنامه تا پایان شاهنشاهی (= امپراتوری) کیخسرو به همراه داستان رستم و اسفندیار است که شاهنامهی اصلی نامیده میشود و بخش دوم از آغاز پادشاهی لهراسب تا پایان شاهنامه (بدون داستان رستم و اسفندیار) است که آن را شاهنامه افزوده نام نهادهایم. شاهنامهی افزوده نوشتهی فردوسی است؛ اما شاهنامهی اصلی نویسندهی دیگری دارد که باید برای یافتن نامش در تاریخ و تاریخ ادبیات کاوش کرد. کتابی که پیش رو دارید کوشیده تا این نظر را که کل شاهنامه نوشتهی یک تن نیست به اثبات برساند".
اثر حاضر "سلوه الشیعه" کهنترین تدوین موجود از سرودههای منسوب به امیرمومنان علی (ع) است که نزدیک به نهصد سال پیش به همت ابوالحسن علی بن احمد الفنجگردی تالیف یافته است و به اهتمام آقای جویا جهانبخش تصحیح و تحقیق شده و در گنجینه بهارستان انتشار یافته است
اشعار منسوب به امیرالمؤمنین (ع) مورد توجه و علاقه ادبای دوستدار اهل بیت بوده و دانشمندان ما از عهد آن حضرت تا امروز این اشعار را نسخه به نسخه و سینه به سینه نقل کرده و زینت ضمیر خویشتن و زیور مقالات و کتب خود ساختهاند. این کتاب کهنترین تدوین موجود از سرودههای منسوب به امیرمؤمنان علی (ع) است. گردآورنده این تدوین علی بن احمد فنجگردی نیشابوری است که ولادت او احتمالا در حدود 423 هـ.ق واقع شده و عمر وی بیشتر به دو دانش نقلی حدیث و ادبیات گذشته که هر دو در فضای زندگی او رونق فراوان داشتهاند و وفات وی بین سالها 512 تا 513 روی داده است. او بیشک گرایشهای شیعی نیرومندی داشته و از سلسله مرجان اندیشههای شیعه در نیشابور آن روزگار بوده است. گرایشهای شیعیانه نیز در آثار و اشعارش هویداست؛ بهویژه نام «سلوة الشیعه» همدلی او را با شیعه نشان میدهد.