از آنجا كه زيباترين كلام وجود از در گاه خلود، به زبان تازي فرود آمده است، در بلنداي زمان پارسيان شيرين بيان، براي نشر معاني و كشف اسرا آن، در پهنه سرزمين پهناور ايران، براي فهم هموطناني كه به زبان عربي تسلط نداشتهاند، به روشهاي گوناگون و به مقتضاي زمانها و مكانها و بينشها و گويشها به ترجمه و تفسير آن پرداختهاند و معاني زيباي آنرا به ياري زبان و ادب دلانگيز منثور و منظوم پارسي بر لوح دل هموطنان نگاشتهاند، نگارنده اين مقال بر آن شد تا به اقتضاي حال نگاهي به سير ترجمهها و تفسيرهاي دلرباي فارسي قرآن مجيد اندازد. و از سلمان پارسي و ترجمه آهنگين قرآن مجيد و ترجمه تفسير طبري و تفسير خواجه عبداله انصاري و كشفالاسرار ميبدي و تفاسير منثور و منظوم ديگر چون دو اثر زيبا و حكيمانه و عارفانه صفي عليشاه و سيد محمد حسين انوار شيرازي ياد كند تا ان شاء اللّه تعالي در ضمن مجموعهاي، تحقيقات خود را به عاشقان زبان و ادب و حكمت و عرفان قرآن در سرزمين ايران و جهان تقديم دارد.
نویسنده این کتاب از خردی ایرانی بار آمده و از همان بچگی که به دبستان و دبیرستان میرفته همیشه شور و عشق میهن در سر و دل داشته و هر پایه ای که بالاتر می آمده گاهی هم در میهن پرستی فراتر می نهاده دانش کشاورزی را نیز بدین منظور فراگرفته است. از ایران و برای ایرانی است. پیوسته می کوشد که راهی برای آزادی و بزرگی ایران بیابد و کاری کند که نام از دست رفته ایران دوباره باز آید. بررسی هایی در این زمینه نموده و به حقیقت بزرگی ایران و نیاکان خود پی برده و سر آنرا دریافته است. به عقیده خود راه چاره را یافته و امروز از روی ایمان می گوید: ایران آزاد و بزرگ می شود.
در دوران پیروزی انقلاب اسلامی ایران این توفیق را یافته ایم که شهرداران و مسئولان خدمات به مردم، در کلیه سطوح لشکری و کشوری فراتر از وظایف عادی خود، گامهایی در راه اعتلای فرهنگ و اندیشه جامعه بر می دارند و با تلاشهای مناسب علمی و هنری، ایران را در جهان و در مقابل تاریخ سرافراز می کنند. امروز شایسته آن است که در روند تفکرات اسلامی و انقلابی ایران انسانهای لایق و برجسته تاریخ این مرز و بوم را به نسل خودمان و به جهانیان بشناسانیم و با برگزاری یادبودها و نوشتن مقاله و تهیه فیلمها بدین وسیله توطئه های امپریالیسم را در رابطه با محو فرهنگ جهان سوم خنثی نماییم؛ این خود انقلابی است در مسیر انقلاب اسلامی ایران......موضوع کتاب حاضر رجال اصفهان در علم و عرفان و ادب و هنر است که شامل رجال فقه و حدیث و تفسیر، رجال حکمت و فلسفه و عرفان و تصوف است و توسط سیدمحمدباقر کتابی تالیف شده است.
حکیم ابوالمعارف زاهد به سال 1250 هـ.ش در شهر ادبپرور قمشه به جهان دیده گشوده و پس از کسب معارف قرآنی و اسرار فرقانی و حکمت و فلسفه و علوم اسلامی، به سیروسلوک در آفاق و انفس پرداخته و در کویت و بحرین و عراق و عربستان رحل اقامت انداخته و با دانشمندان بزرگ آن دیار، بهویژه حوزه علمیه نجف اشرف نرد فحص و فصاحت و بحث و بلاغت باخته است. خورشید روان این شاعر حکیم روز جمعه نوزده تیرماه سال 1332 در زادگاهش شهرضا غروب نمود و در ساختمان غربی امامزاده شاهرضا به خاک سپرده شد. از اشعار ابوالمعارف چنین برمیآید که این حکیم و عارف ربانی، طریقت و شریعت را پیموده و صاحب حال و مقام گردیده و مقامات هفتگانه توبه و ورع، زهد و فقر، صبر و توکل و رضا را شناخته و در سلوک این مقامات ممارست نموده و در برابر هر یک حالی درونی یافته است و به احوال مراقبه و قرب، محبت و عشق، خوف و رجا، شوق و انس، اطمینان و مشاهده و یقین رسیده است و مقام را که امری اکتسابی و عملی است، با حال یعنی احساس و انفعال درونی و روحانی درآمیخته و از علم الیقین که تعلق است به عین الیقین یعنی تخلق رسیده و بر مسند حق الیقین و تحقق تکیه زده است. این کتاب دربرگیرنده منتخبی از اشعار اوست که از دیوان برجایمانده از ایشان انتخاب شده است.
در اين مقاله بعد از ترجمهاي تفسير گونه به نثر و نظم از نگارنده، سابقه و سير آيه كريمه بسم الله الرحمن الرحيم در نزول آمده و اشاراتي دهگانه به عقايد محدثان و مفسران رفته است. سپس شرح و تفسير باء و اسم و الله و معاني انها، در كتابها و تفاسير ادبي و كلامي شيعي و سني، چون جامع البيان طبري و التبيان شيخ طوسي، و مجمع البيان طبرسي و الكشاف زمخشري، و الجامع لاحكام القران قرطبي و انوار التنزيل قاضي بيضاوي و الكتاب سيبويه و حاشيه شيخ زاده بر انوار التنزيل و روح المعاني الوسي آمده و ضمن جرح و تعديل با هم مقايسه شده است.