عروض رسمی فارسی و عربی، از جهاتی شباهتها و از طرفی نابرابریهایی با هم دارند. مبنای عروضی شعر رسمی عربی برکمیت مصوتهاست: یعنی از نظر امتداد و کشش آوایی، دو نوع مصوت در شعر رسمی این زبان میتوان یافت؛ بلند و کوتاه. شعر رسمی فارسی نیز بر همین اساس است: بنابراین مبانی عروضی شعر رسمی در فارسی و عربی، یکسان و مشترک است. از مهمترین اختلافاتی که از این لحاظ میان دو زبان هست، وجود هجای کشیده در آغاز یا میانه مصراع به عنوان پدیدهای رایج و آشنا در شعر رسمی فارسی و نبود آن در شعر عربی است.
موضوع کتاب سراج اللغه، اشعار فارسی و عربی مربوط به لغات قرآن یا به نظم درآوردن لغات قرآن کریم است که توسط سیدمحمدتقی مدنی اصفهانی چهارسوقی تالیف شده است
مولف کتاب در مورد موضوع کتاب می گوید: "... شرح غزلها بیشتر بر روش شرح تطبیقی استوار است که در ایران تقریبا بدیع و کم سابقه است. یعنی سعی نگارنده بر این است که بتوانم شرحی تطبیقی با عنایت به هر سه زبان اصلی عالم اسلام عربی و ترکی و فارسی بنگارم ...
تذکرهٔ مرآةالخیال یا تذکرهٔ مرآتالخیال عنوان کتابی نوشتهٔ شیرعلیخانِ لودی، تألیفِ ۱۱۰۲ ه.ق/ ۱۶۹۰ میلادی است. این کتاب که جزو آثارِ دانشنامهایِ نسبتاً قدیمی است تذکرهٔ کوچکی است شامل شرح احوال ۱۳۰ نفر از شاعران، به ترتیبِ زمانی از رودکی تا همدمی، که پانزده تن از ایشان زن هستند. در خلال شرححالنگاری، چندین رساله در علوم و فنون مختلف نظیر موسیقی، عَروض و قوافی، آرایههای ادبی، تعبیر خواب، قیافهشناسی، جنّیات، خَمر، عشق، و اقالیم سبعه و عجایب و غرایب عالم گنجانده شدهاست. بهجز بخش نخست، که مربوط به شعر است، هیچیک ارتباطی با کار تذکرهنویسی ندارد. چاپ سنگی این اثر به سعی و اهتمام خانصاحب میرزا محمد مَلِکالکُتّاب شیرازی در سال ۱۲۸۴ خورشیدی انجام شد. تذکرهٔ مرآةالخیال تاکنون چهار بار به چاپ رسیده و سه نوبتِ آن در هندوستان صورت گرفتهاست. تصحیح دیگری از آن توسط حمید حسنی (با همکاری بهروز صفرزاده) در تهران و ازسوی انتشارات روزنه در سال ۱۳۷۷ چاپ شدهاست.
یکی از ارکان موسیقی شعر، وزن آن است و تحلیل وزن شعر یک شاعر، یکی از مهمترین راههای دستیابی به زیبایی اثر اوست. نویسنده در این کتاب دست به کاری بیسابقه در نقد شعر آزاد زده است. او افزون بر این راهی تازه در فن عروض گشوده است و عروض امروز را به مرحله جدیدی وارد کرده است؛ بهویژه وزن شعر آزاد که محققان کمتر به آن پرداختهاند، مورد بررسی دقیق قرار داده است.