کتابخانه مجازی ادبیات

علوم خَفیّه یا علوم غریبه یکی از دو شاخهٔ «علوم» در تقسیمات قدیمی دانش‌ها در نظام آموزش مدارس اسلامی بوده‌است. شاخهٔ دیگر، یعنی علوم جَلیّه، به طب و منطق و هندسه و غیره مربوط است قوانین مشخصی داشت و در کتاب‌ها نوشته و در مکاتب تدریس می‌شد، ولی علوم خفیه – که علوم غریبه نیز نامیده می‌شوند – به نیروهای مافوق طبیعت می‌پردازد و اسرار آن در نزد عالمانش پنهان می‌ماند. اگرچه نمی‌توان علوم خفیه و علوم جلیّه را به ترتیب به همان متافیزیک و فیزیک ارسطویی ترجمه کرد، اما مشابهت بسیاری بین چنین تقسیم‌بندیهایی وجود دارد. عناوین کتاب به این شرح است: قیافه شناسی؛ بقای روح؛ میزهای متحرک؛ تظاهرات روحی؛ خط روحی؛ عکس روحی؛ احضار ارواح؛ واسطه یا مدیوم؛ حلقه غیبگو؛ مملکت فقیرها و… می باشد. این کتاب جلد دوم اسرار مکنونه میباشد و در سال ۱۳۰۹ به چاپ رسیده است.

بهاء الدین محمد عاملی از نامداران سده دهم در حوزه علم و دین است که نام و آثار ماندگارش بر تارک تاریخ ایران می درخشد. در سال 1387 کنگره بزرگداشت شیخ بهایی در مشهد برگزار شد و کتاب حاضر جلد اول و در برگیرنده 13 مقاله فارسی برگزیده این کنگره است. زندگی علمی و سیاسی شیخ بهایی، نگاهی به قصیده عربی شیخ بهایی و زندگی او، شیخ بهایی و علوم غریبه، مکتب، آثار و برخی آرای فقهی شیخ بهائی، شیخ بهایی و عرفان و بررسی جنبه‌های ادبی طنزپردازی در آثار ادبی شیخ بهایی عناوین برخی از مقالات این مجلد هستند. این کتاب به کوشش دبیرخانه مرکزی این کنگره و توسط انتشارات فکر در اختیار علاقمندان قرار گرفت.

کتاب «مرجع‌شناسی ادبی و روش تحقیق» نوشته‌ی «عباس ماهیار» است. «منابع راهنما»، «علوم ادبی»، «منابع علوم دینی»، «منابع علوم تاریخی» و «منابع علوم اوایل» عنوان مطالب اصلی است که در این اثر مورد بررسی قرار گرفته است. کتاب حاضر در مجموعه‌ی «فنون و مفاهیم ادبی» منتشر شده است. در یادداشت این مجموعه به قلم حسن انوری می‌خوانیم: «میراث عظیم ادب فارسی نیاز به آن دارد که از نو نگریسته شود، درباره‌اش تحقیق شود، ظرائف و لطایفش بررسی شود... طبیعی است که برای بازنگری و شناخت آثار ادبی باید ابزاری در اختیار باشد. به‌خصوص باید این ابزار به زبانی ساده در اختیار جوانان و دانشجویان و دیگر علاقه‌مندان آثار ادبی قرار گیرد تا آن‌چنان که بایسته است این آثار را بشناسند و در جایگاه واقعی خود قرار دهند... پیش از این گزیده‌های «مجموعه‌ی ادب فارسی» و گزینه‌های «گنج ادب» را برای آن پایه‌گذاری کردیم تا نمونه‌های مناسبی از آثار ادبی همراه با شرح و توضیح در اختیار جوانان و دانشجویان قرار دهیم و اینک مجموعه‌ی «فنون و مفاهیم ادبی» را بنیاد نهاده‌ایم تا ابزاری باشد برای رسیدن به هدفی که در پیش گفته شد...

خاقانی شاعر بزرگ قرن ششم، بزرگ‌ترین شاعر پارسی‌گوی آذربایجان و قفقاز، ستایشگر روشنای صبحگاهان، مویه‌گر ویرانه‌های عبرت‌انگیز مداین، سراینده حبسیه‌های دردناک و مرثیه‌های سوزناک بوده است. بخش اعظم اشعار او در مدح و ستایش پادشاهان و امیران و بزرگان عصر است. بخشی دیگر از اشعار او را قصایدی شکل می‌دهد که بیانگر اعتقادات مذهبی اوست. قمستی دیگر نیز مراثی اوست. محسوس‌ترین خصوصیت شعری در عصر خاقانی، پیچیدگی و دشواری و دیریابی آن است. در این نوع شعر، شاعر سعی می‌کند از همه معلومات خود بهره جوید و تصاویر شعری را با اطلاعات علمی زمان خود درآمیزد. شعر خاقانی نمونه برتری از این نوع شعر است. در این کتاب گزیده‌ای از اشعار خاقانی به همراه شرح لغات و اصطلاحات دشوار آورده شده است.