اگر بپذیریم که شعر در لحظههای ناخودآگاهی ذهن، آفریده میشود، باید پیشبینی شاعرانه را، مولود الهامهایی بدانیم که در لحظههای آفرینش برشاعر فرود آمده و نازل شدهاند. شاید بیت نظامی هم بیاشاره به همین مسئله نباشد که شاعران و پیامبران لحظههایی نه یکسان که همسان داشتهاند، با این تفاوت که شاعران در ناخودآگاه خویش از الهام و پیامبران از وحی بارور بودهاند. در شاعر نیز اگر با خود و آئینه خود صادق بوده باشد شعوری پیامبرگونه فرمان میراند که گاه از آیندههای دور یا نزدیک پرده برمی گیرد. برای آنکه چنان شعور پیشبینی داشتهباشی نیازی نیست که حتما شاعری تثبیت شده و بسیار معروف باشی یا فیالمثل تجربههای خاص در زمینه ریاضت و از این دست را پشت سر نهاده باشی.
کتاب تحقیقات ادبی یا سخنانی پیرامون شعر و شاعری تالیف کیوان سمیعی است. این کتاب در سال 1361 توسط انتشارات زوار منتشر شده است. فهرست کتاب شامل شصت موضوع است و عناوین برخی از آنها عبارتند از: قلمرو و نفوذ زبان تازی، تاثیر شعر در نفس، قدیمی ترین شعر عربی، علم بدیع، قواعد ماده تاریخ، مخارج حروف، پیشگویی به وسیله احکام نجوم، تضمین غزلیات حافظ، دستور زبان فارسی و ...
شاید از اولین روز پیدایش شعر که آغاز پیدایش آدم نیز هست، «شعر چیست؟» بر زبانها و ذهن جاری و ساری شده و هر کسی به نوع و گونهای پاسخی برای آن اندیشیده و یافته و اظهار داشته است. این کتاب پاسخ بیش از پنجاه متخصص فن به این سؤال است. عناوین برخی از نوشتارهای کتاب بدین ترتیب است: شعر چیست؟/ منوچهر آتشی، درباره ذات شعر/ داریوش آشوری، شعر آهن است از یك صاحب درد/ حسین آهی، ما همه شاعر هستیم/ احمدرضا احمدی، شعر تعریفناپذیر است/ محمد باباییپور دریایی، شكوهمندترین تصویر هستی/ علی محمد بشارتی، رسالت شعر و شاعری/ محمدتقی جعفری، شعر عصاره تجربیات یك نسل یا چند نسل است/ سیمین دانشور، در اقلیم شعر/ عبدالعلی دستغیب، تولد شعر/ عزیزالله زیادی، شعر را چه به نظم درآرید یا نیارید شعر است/ احمد شاملو، شعر حادثهای است كه در زبان روی میدهد/ محمدرضا شفیعی كدكنی، شعر، شناسنامه حقیقت پنهان/ سیدعلی صالحی، شعر پالاینده و سازنده است/ طاهره صفارزاده، شعر غرورانگیز و مدرن/ شیون فومنی، تعریف شعر/ شمس لنگرودی و .... .
این پژوهش، کتابی است از حسین منزوی در تحلیل و بررسی شعر شهریار. منزوی در این كتاب از شهریار به عنوان شاعر شیدایی و شیوایی یاد میكند و شعر او را با عناوین مختلف از قبیل تذكره احوال، شعر شهریار، غزل شهریار، مكتب شهریار، هذیان دل و حیدربابا و .... با قلم شیوای خود نقد و بررسی میكند. منزوی میگوید:«دفتر شهریار همیشه برای تسخیر دل مشاق من طرفههایی در آستین داشته است. اگر در 20 سالگی غزلهای عاشقانهاش را دوست داشتم و در 30 سالگی «ای وای مادرم» او را میپسندیدم و در 40 سالگی با هذیان دلاش در آفاق شور و حال پر میگشودم، امروز در عین حال که تمامی آن شعرها را که سوگلیهای 20 و 30 و 40 سالگیام بودهاند دوست میدارم، با غزلهای جاافتاده پیرانه سرش خلوت میکنم و دیوان و دفتر او از کتابهای بالینی من است». حسین منزوی در مقدمهاش هدف از نگاشتن این کتاب را این میداند که سعی دارد خواننده را در تجربیات خود سهیم کند و شناختی را که در سایه خواندن شعرهای شعریار به آن مشرف شده، به خواننده انتقال دهد.
حسین منزوی(۱مهر۱۳۲۵-۱۶اردیبهشت۱۳۸۳) شاعر ایرانی است. او بیشتر به عنوان شاعری غزلسرا شناخته شده اما در سرودن شعر نیمایی و شعر سپید هم تبحر داشت. حسین منزوی این مجموعه شعری را به سال ۱۳۵۸، در آن روزها و حال و هوای پیروزی انقلاب اسلامی به چاپ رسانیده است. این کتاب مشتمل است بر یک منظومه ی بلند نیمایی که در توصیف «صفرخان» سروده شده است. صفرخان یک شخصیت مبارز، مقاوم و یک الگوی مبارزاتی علیه رژیم پهلوی بوده است، او سال های سال به جرم آزادی خواهی در زندان های رژیم طاغوت به سر برده است و سختی ها کشیده و شکنجه ها دیده است. صفرخان پس از پیروزی انقلاب از زندان آزاد می شود اما پس از اندکی رخت از دنیا بر می بندد. این کتاب در سال 1358 توسط انتشارات چکیده در تهران منتشر شده است.