در مکتبه الشرقیه دانشگاه سن ژوزف در بیروت نسخهای از شاهنامه فردوسی نگهداری میشود که تاریخ کتابت ندارد ولی باتوجه به ویژگیهای آن به نظر میرسد که متعلق به اوایل قرن هشتم یا پیش از آن باشد. کاملبودن نسخه، شمار ابیات،کمبودن و کوتاهبودن عنوانها، در مقایسه با دیگر نسخههای شاهنامه، ضبط دقیق و صحیح حروف و کلمات، بهویژه دقت کاتب در نقطهگذاری حروف و دارا بودن ضبطهای کهنه کلمات و نیز ضبطهای منحصر به فرد و متفاوت با نسخههای کهن موجود، همچنین کیفیت کاغذ و خط خوب و واضح اهمیت این دستنویس را نشان میدهد. در این مقاله که به بررسی این دستنویس پرداخته شده است پارهای از ویژگیهای رسم الخط نسخه، برخی ضبطهای کهنه اسامی و واژگان و برخی ضبطهای قابلتوجه ابیات آورده شده است. براساس نظر مؤلف ضبط بخش تاریخی این نسخه که ظاهرا دست نخوردهتر باقیمانده است اهمیت زیادی در تصحیح شاهنامه دارد.
کتاب شاهنامه از خطی تا چاپی شامل عناوینی به این شرح است: نسخه خطی شاهنامه در سالهای نزدیک به عصر فردوسی، معرفی نسخهای مصور شاهنامه، شاهنامه بایسنغری (از مکتب هرات)قرن 9 هجری، شاهنامههای تیموری، شاهنامههای عصر صفوی و قاجار، نخستین شاهنامههای چاپی خارجیان: چاپ لمسدن، چاپ ماکان، چاپ موهل، چاپ فولرس، چاپهای ایران-چاپهای هند-چاپهای شوروی، فروغی و شاهنامه-ترجمههای شاهنامه
غزالی مشهدی شاعر قرن دهم هجری و از شاعران مشهور دوره سلطنت شاه طهماسب صفوی است که به هندوستان کوچ میکند، به دربار اکبر شاه گورکانی میرود و به مقام ملک الشعرایی درباره وی نایل میشود. وی شاعری صوفی منش بود و مثنوی های عرفانی نیز سروده است. زبان ساده و روان بارزترین شعر اوست. علاوه بر دیوان که شامل قصاید، غزلیات و ... است مثنوی های متعددی را به او نسبت داده اند که عبارتند از: اسرار مکتوم، اسرار مکنونه، رشحات الحیات، مرآت الکاینات، نقش بدیع، مرآه الصفات، قدرت آثار، عاشق و معشوق، ساقی نامه ای نیز از او به جامانده است. نقش بدیع را میتوان بهترین مثنوی او دانست که مورد توجه اکثر تذکره نویسان واقع شده و به سان دیگر آثارش تاکنون چاپ انتقادی نداشته است. این منظومه را که 942 بیت دارد به تقلید از مخزن الاسرار نظامی و در ایران سروده و به ترتیب به شاه طهماسب صفوی، خانزمان حاکم جونپور و اکبرشاه تقدیم کرده است.
داستان بیژن و منیژه اپیزودی است در حماسه بزرگ ملی ایران، شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی. رخدادهای این داستان مربوط به روزگار پادشاهی کیخسرو و دوران کین خواهی از قاتلان سیاووش است. بیژن و منیژه حماسهای است که نقش اسطوره در آن کمرنگ است. در این داستان، حماسه ماجرایی عاشقانه می آفریند که خود سبب ایجاد صحنههای تازهای میشود و در نهایت پیروزی بزرگ دیگری را بر دشمن پادشاهی ایران پدید میآورد. در شرح و توضیح لغات و عبارات متن، سعی شده است ابتدا با دقت در موارد مشابه و مکرر آنها در سرتاسر شاهنامه، با استفاده از فرهنگ ولف، کاربردها و مفاهیم متفاوت آنها برای نگارنده روشن شود و سپس با مراجعه به متون تاریخی، و متون تحقیقی درباره زبان، فرهنگ، دین و اسطورههای ایران باستان، مطالبی که به فهم بهتر متن کمک کند، آورده شود.