کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب شامل هجده مقاله است که در یک دوره زمانی 36 ساله در نشریه‌های گوناگون فارسی نوشته و منتشر شده‌اند. مقالات بنا بر موضوعی که دارند، در پنج بخش حوزه اساطیر ایران، حوزه دین و مذهب، عرصه عقیده و عمل زنان، اقوام در عرصه تاریخ و فرهنگ و حوزه‌های دانش و فرهنگ و ادبیات تنظیم و تدوین شده‌‌اند. در بخش‌های پنجگانه کتاب، نُه کتاب و یک مقاله بلند به زبان اصلی، ترجمه فارسی چهار کتاب از متن‌های انگلیسی و عربی و چهار کتاب به زبان فارسی از نویسندگان ایرانی بررسی و معرفی و نقد و تحلیل شده‌اند.

این کتاب دربرگیرنده 21 نوشتار و مقاله درباره شاهنامه و فردوسی در هشت بخش فردوسی، شاهنامه، نام‌ها در شاهنامه، نقد و معرفی کتاب، طرحی برای نور و صدا و .... می‌باشد. در بخش نقد و معرفی کتاب، کتاب‌های «نقدی بر جاذبه‌های فکری فردوسی»، «زن در شاهنامه فردوسی» و «فرهنگی تحقیقی نام‌های خاص در شاهنامه» نقد و معرفی شده است. برخی از عناوین دیگر مقالات این کتاب به این شرح است: فریدون در شاهنامه، اهریمن در نظر فردوسی، پارس و شهرستان‌های آن در شاهنامه، نمونه‌ای از شاهنامه فردوسی به نثر ساده، هفتخوان رستم و ..... .

این کتاب دربرگیرنده مجموعه مقالاتی است که می‌توان آن را سیر عقل و نقل در پانزده قرن هجری دانست. روح حاکم بر این مقالات گردش و بررسی سیر پانزده قرن اندیشه عقلی و نقلی در عالم اسلام با تأکید خاص بر ایران است. این گردش هم طولی و تاریخی است و هم عرضی و تطبیقی و هم عمقی و انتقادی و تقریبا از یک قرن به ظهور اسلام تا زمان کنونی را شامل می‌شود. این مسیر با اشاره به کانون‌های مانوی و بودایی و مسیحی و گنوسی و حنفا آغاز می‌شود و با نگاهی گذرا به خوارج و شیعه و غلات و اهل حدیث ادامه می‌یابد و با عبور از دوران ترجمه و پیدایش گرایش‌های کلامی و فلسفی به قله رفیعی در فرهنگ و تمدن اسلامی می‌رسد.

این کتاب ترجمه «تمدن اسلامی در قرن چهارم هجری» تألیف آدام متز دانشمند سوئیسی (متوفای 1917 میلادی) است. در قرن چهارم هجری که مؤلف دوره رنسانس اسلام نامیده، از طرفی شاهد تجزیه یکی از بزرگ‌ترین امپراتوری‌های قرون وسطی یعنی خلافت عباسی و از طرفی ناظر تکوین و تکامل حکومت‌های ملی مقتدر در ممالک مختلف اسلامی هستیم. در این کتاب پدیده‌ها به صورت ایستا تصویر نشده، بلکه حرکت و تکامل و تحول حکومت‌ها، سازمان‌ها، نهادها، آیین‌ها، سبک‌ها و اندیشه‌ها با ارئه شواهد مقنع و ممتع برای خواننده تبیین گردیده است.