58bbca0fa5a7c.PNG

برگی از تاریخ تدوین دستور زبان فارسی از میرزا صالح شیرازی تا میرزا عیدالعظیم قریب گرگانی

تدوین دستور زبان فارسی تاریخی اروپایی ایرانی دارد. از اوایل قرن نوزدهم تا اوایل قرن بیستم چندین دستور فارسی به زبان‌های اروپایی منتشر شد. این دستورها توسط خاورشناسان و گاهی هم با همکاری ایرانیان داخل و خارج از کشور تنظیم می‌شد. انتشار آنها پاسخی به نیاز روزافزون مطالعات ایرانی بود که در مراکز مهم خاورشناسان اروپا انجام می‌گرفت. میرزا صالح شیرازی و ویلیام پرایس بالاتفاق در شیراز و در لندن، میرزا ابراهیم در لندن و الکساندر شودزکو (خودزکو) در پاریس، بیشترین جد و جهد را در این زمینه مبذول داشتند. بخش اول این مقاله به بررسی و تشریح روند تاریخی دستور زبان فارسی در نیمه اول قرن نوزدهم می‌پردازد.

منابع مشابه بیشتر ...

65d749f7edb21.jpg

قرائت فارسی و دستور زبان برای سال دوم دبیرستانها

جمعی از نویسندگان

کتاب قرائت فارسی و دستور زبان برای سال دوم دبیرستانها، طبق برنامه جدید وزارت فرهنگ و تصویب شورای عالی کتب درسی و تالیف سعید نفیسی، محمدعلی روحانی، محمد نصرالله، دکتر مهدی محقق است که در سال 1338 منتشر شده است.

64d8d63906715.jpg

فرهنگ دستوری

محمد مهیار

دست يافتن به فرهنگ جامع واژگان و اصطلاحات زبان فارسي ، آرزويي است كه هر فارسي زباني كه به نوعي با انديشه و كتاب سرو كار دارد در فكر خود مي پرورد ؛ و تلاش در اين راه وجهه همت بسياري از خدمتگزاران به فرهنگ و تمدن و ادبيات فارسي و ايراني است. اما اين مهم بدون حصول مقدماتي چند ميسرنمي شود ، يكي از اين مقدمات ، تاليف و تدوين واژه نامه هاي اختصاصي در رشته ها وفنون و علوم مختلف است .البته تدوین فرهنگ اختصاصی برای رشته ای خاص در زبان فارسی سابقه ای بس طولانی دارد و عمر آن کمتر از درازنای تاریخ نظم و نثر فارسی نیست، به گونه ای که یکی از قدیمی ترین کتب منثور زبان فارسی، فرهنگ اختصاصی در مفردات طب است، موسوم به الابنیه عن حقائق الادویه که در واقع توجه پیشینیان ما به این شاخه از فرهنگ نویسی را نشان می دهد.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

588e54fb9baf7.PNG

تاریخ ترجمه‌های به زبان فرانسه در قرن نوزدهم

طهمورث ساجدی

تاریخ ترجمه‌ها به زبان فرانسه، قرن نوزدهم (1815 ـ 1914) جلد سوم اثری است و زین که در چهار جلد طرح‌ریزی شده و قرار است دستاوردهای ترجمه از زبان‌های گوناگون به زبان فرانسه طی قرن‌های پانزدهم تا بیستم را در بر گیرد. جلد‌های اول و دوم و چهارم، به ترتیب به قرن‌های پانزدهم و شانزدهم؛ هفدهم و هجدهم و بیستم اختصاص یافته‌اند. در این مجموعه، ترجمه بعضی از آثار مشرق زمین از جمله فارسی به زبان فرانسه نیز معرفی شده‌اند. تاریخ ترجمه‌ها حاصل اجری طرحی وسیع در مرکز تحقیقات ادبیات تطبیقی دانشگاه سوربن است که به دستاورد مترجمان فرانسوی محدود نمانده و براساس زبان مقصد(فرانسه)، آثار مترجمان غیرفرانسوی را نیز شامل است.

فنون ادبی/ترجمه
مقاله
57c34c594b9bf.PNG

نقد کتاب «مکتب‌های ادبی» به یاد استاد گرافیک و نقاشی شمس حسین شمیسا

طهمورث ساجدی

آثار سید حسینی، مترجم و مؤلف فرانسه زبان ایرانی، به اندازه کافی شناخته شده‌اند و نیازی نیست که ما در اینجا به معرفی آنها بپردازیم. اما اخیراً انتشار اثر استادانه‌ی او،"مکتب های ادبی" (1376)، امکان آن را برای ما فراهم کرده است تا این بار او را از خلال این تألیف بزرگ و ارزشمند بشناسیم. وسعت تحقیقاتش،که ابعاد بی حصر و حدی یافته‌اند،او را وادار نموده‌اند تا عملاً اذعان بکند که اثرش به صورت نوعی تاریخ ادبیات غربی در آمده است، مضافاً بر اینکه این اثر بر اساس یک کتاب کتابشناسی در عین حال غنی و متنوع نوشته و ارائه شده است. لکن علی رغم این ابهام ظاهری، او توانسته است با تسلط تمام به موضوعی که به خوبی با آن آشنایی دارد بپردازد و در آن مکتب‌های ادبی غربی را از مبادی آنها، با پیش کلاسیسیسم، تا اگزیستانسیالیسم در ایام ما، معرفی بکند. به همین روی تمایل زیادی داریم که در این نوشته، که امروزبخش اول آن را ارائه می‌کنیم، به طور اصولی و منظم به بررسی و بحث این مکتب‌های معرفی شده و نیز به بنیانگذاران و آثار ادبی بپردازیم.

پژوهش‌ها/نقد و نظریه ادبی پژوهش‌ها/سبک شناسی و مکتب‌های ادبی
مقاله