بهتر است از همینجا شفافتر به مسئله بپردازم: به زمانه شمس لنگرودی، شمس لنگرودی و شعر یا اثر شمس. زمانه را از دو منظر بررسی میکنم، دو زمانه متفاوت. دو زمانهای که من به سراغ آنها میروم، یکی زمانه تاریخی اجتماع سرزمین اوست و دیگری زمانه تاریخی اجتماع جهانی او. زیرا او از معدود شاعران سرزمین ماست که در هر دوی این زمانهها زیسته است. و منظورم تنها حضور فیزیکی نیست(زیرا او تجربه زندگی در خارج از سرزمیناش را دارد) بلکه دریافت نبض این دو زمانه است. او را پس از انقلاب بررسی میکنم زیرا او به جز یک مجموعه شعر، از شاعران بعد از انقلاب است. او نیز مانند هم مسلکان خود، تمام مبارزان و روشنفکران و نویسندگان با اعتقاد به معجزهای بزرگ به اینسوی تاریخ آمدند و در انتظار رویت آن نشستند. انتظار جامعهای تمام و کمال مدرن حداقل خواسته این دست نویسندگان و روشنفکران بود. جامعه مدرن. جامعهای که علاوه بر ابزارها و ماشینها (مدرنیزاسیون) در شکل اجتماعی نیز، اجتماع مدرن (مدرنیته) را پدید آورد. و مهمتر از اینها دست آوردهای دنیای مدرن همچون حقوق بشر، آزادی بیان و عدالت اجتماعی امتظار بود. اما پس از انقلاب و به سرعت، جنگ، این معجزه را به تاخیر انداخت. هر چند اینان در همین دوران هم اعتقادشان به معجزه کمرنگ شده بود اما هنوز رؤیایش را درسر میپروراندند.
یکی از شیوههای ابراز نظر در مورد قدرت و نظام سیاسی در دوره پهلوی دوم، سرودن شعر بود. از آنجایی که اختناق حاکم بر جامعه اجازه اعتراض و اظهارنظر صریح را نمیداد، بسیاری از افراد با استفاده از صنایع ادبی، چون کنایه، ایهام و ... در قالب شعر مخالفت خویش را با وضعیت موجود اعلام میکردند. از طرف دیگر تعدادی از طرفداران رژیم پهلوی نیز به وسیله شعر به تعریف از این رژیم میپرداختند. این کتاب اشعار مخالفین و موافقین رژیم پهلوی را با توجه به مبانی فکری آنها مطرح کرده و مضامین و معانی هرکدام را مورد بحث قرار داده است.
این کتاب دو هدف را دنبال میکند؛ استخراج کلمهها و ترکیبهای تازه و بکر از لابلای اشعار شاعران بزرگ معاصر فارسی که در این بخش نگارنده تلاش کرده حجم بزرگی از خلاقیتها و آفرینشهای زبانی شاعر را در قالب واژهنامهای اختصاصی ارائه کند. هدف دوم آن است که این فرهنگ میتواند تا حد زیادی مواد و مصالح لازم را برای بررسیهای ادبی و زبانشناسی در حوزههای گوناگون سبکشناسی و نقد ادبی درباره شاعر و ادبیات معاصر فراهم آورد. این کتاب فرهنگ اشعار فروغ فرخزاد است که نویسنده کوشیده این دو هدف را در آن دنبال کند.