این کتاب که گزیدههایی از آفریدههای استاد علامه حبیبی نام دارد، نهتنها مجموعه 25 مقاله استاد بزرگوار است که در نشریات مختلف منتشر شده، بلکه در نخستین بخش این کتاب شناسنامه گسترده علامه حبیبی و دودمان سترگ علمی وی به کمال درایت و غایت تعمق و چند برگ نگارش یافته است. در این کتاب افزون بر دیباچه مبسوط و همهجانبه، نوزده مقاله در چهار قسمت مقالات اجتماعی و انتقادی، مقالات تاریخی و ادبی، پاسخنامههای انتقاد یارد انتقاد و مقالات جغرافیای تاریخی را گردآوری کرده است.
مجموع مقالات پیرامون ادبیات و شعر نوشته برترین ادیبان و شعرا و نویسندگان معاصر که توسط زنده یاد ابراهیم زال زاده بنیانگذار و مدیر نشر ابتکار و بامداد گردآوری شده است: مجموعه مقالاتی از صفدر تقی زاده داریوش آشوری نجف دریابندری باقر پرهام احمد شاملو هوشنگ گلشیری م. آزاد احمد کسیلا فیروز شیروانلو مهدی اخوان ثالث سیمین بهبهانی ع. پاشایی و... فهرست: موسیقی زبان، عکس های یک شاعر، زیبایی چیست؟، نگاهی به ادبیات امروز آمریکای لاتین، جهان سوم در تکاپوی جهانی، یادی از بهرام صادقی، نگاهی به سه کتاب رضا براهنی و ...
تاریخ بشر آئینه یک سلسله مبارزه هایی است که بین طبقات مردم برقرار است و این مبارزه ها تا غلبه حق بر باطل ادامه خواهد داشت. مبارزه طبقاتی مظهر و نمایش واقعی حوادث تاریخی است که سر ترقی و تکامل هم در آن نهانست. نبرد دائمی خوبی و بدی، قدرت و حق، فقر و غنا، سرمایه و کار، تقدم و تجدد، ارتجاع و آزادی، فداکاری و خودپرستی، ظلم و عدالت و بالاخره مبارزه نور و ظلمت و یا یزدان و اهریمن است که حوادث و وقایع تاریخی را بوجود آورده است و بدون این نبرد زندگی هدف واقعی ندارد. تصدیق حالت حاضره و تسلیم در برابر سلطه و قدرت زندگی را همان اندازه فاقد روح و معنی خواهد ساخت که کسی وارد جنگ تن به تن بشود بدون اینکه کینه ای در دل داشته باشد و یا تن به زناشویی دهد درحالیکه فاقد عشق و محبت نسبت به همسر خود باشد. یکی از مظاهر حساس و جلوه های مشخص مبارزه های طبقاتی مبارزه ایست که در طول تاریخ بردگان با اربابان نموده اند و پرده های دلگداز و در عین حال لذت بخشی در صحنه اجتماع به وجود آورده اند. بردگی دوره مشخصی در تاریخ اجتماعی هریک از ملت ها گذرانده و خود یکی از دوره های فعالیت اقتصادی بشر است. تمام ملت ها "دوران اقتصاد بردگی" و یا دوره مبارزه بر علیه بردگی را در زمان واحدی نگذرانده اند و در تمام ملت ها هم بردگی حالت مشخص اقتصادی نبوده بلکه بطوری که در این مقاله ها دیده خواهد شد رژیم اقتصادی بردگی در بعضی از کشورها مانند یونان و روم با ظهور فئودالیسم از بین رفته و در پاره از ممالک دیگر مانند آمریکا و روسیه تا یک قرن پیش وجود داشته و در پاره کشورها مانند ایران از بردگان در فعالیت خاص اقتصادی یعنی تولید استفاده نمی کردند.
مسئله خط و نگاشتن در تاریخ مدنیت و فرهنگ افغانستان از مباحثی است که در این کتاب با استناد به آثاری که تاکنون به دست آمده، مورد مطالعه قرار گرفته است. در آغاز مباحث از پیداش خطوط تاریخی و ریشههای باستانی آن و صورت رواج آنها در افغانستان قدیم صحبت شده و بعد از آن آثار مکشوفه و سنگنبشتههای خطوط قدیم که در افغانستان یا ممالک همجوار کشف شدهاند، برشمرده شدهاند. این جستجوها از کهنترین ادوار زندگانی اسلاف آغاز و با پیدایش و رواج خط اوایل دوره اسلامی خاتمه مییابد و تاریخ تحول و انشعاب خطوط دوره اسلامی و تحلیل ارزشهای هنری آن در قسمت دوم این کتاب شرح داده شده است و تاریخچه خط و کتابت از عصر قبل التاریخ تا قرن حاضر را میرساند.
مسئله خط و نگاشتن در تاریخ مدنیت و فرهنگ افغانستان از مباحثی است که در این کتاب با استناد به آثاری که تاکنون به دست آمده، مورد مطالعه قرار گرفته است. در آغاز مباحث از پیداش خطوط تاریخی و ریشههای باستانی آن و صورت رواج آنها در افغانستان قدیم صحبت شده و بعد از آن آثار مکشوفه و سنگنبشتههای خطوط قدیم که در افغانستان یا ممالک همجوار کشف شدهاند، برشمرده شدهاند. این جستجوها از کهنترین ادوار زندگانی اسلاف آغاز و با پیدایش و رواج خط اوایل دوره اسلامی خاتمه مییابد و تاریخ تحول و انشعاب خطوط دوره اسلامی و تحلیل ارزشهای هنری آن در قسمت دوم این کتاب شرح داده شده است و تاریخچه خط و کتابت از عصر قبل التاریخ تا قرن حاضر را میرساند.