این کتاب دربرگیرنده بررسی «لغتنامه دهخدا» است که نویسنده در محورهای ذیل آن را انجام داده است: غلطهای واضح و مطالب نادرست؛ تجلیل از افرادی که خائن بودنشان روشن است؛ بد یا نارسا معرفی کردن برخی از شخصیتهای دینی شناختهشده؛ ذکر مطالبی مخالف عقاید شیعه با وجود عم نیاز به ذکر آن؛ مطالب زننده دربارۀ اصل اسلام در سایه و به بهانه ملیگرایی؛ زیادهروی در معرفی فرقه ضاله بهائیت و .... . نویسنده معتقد است هدف این نقد برخورد با اشخاص و زیر سؤال بردن آنان نیست و نیز مقصود این نیست که زحمات و کوششها و تلاشهای چند دهساله تدوینکنندگان این مجموعه نادیده گرفته شود، بلکه هدف این است که اشتباهات این فرهنگ بسیار غنی برطرف شود.
گرچه گویش سبزواری یکی از لهجههای فارسی دری است و سالیان دراز شلاق زبانهای ناهماهنگی چون زبان ترکی، مغولی، عربی و ... را بر شانه خود تحمل کرده و امروزه در قسمت نسبتا وسیعی از خاک ایران تکلم میشود، هرگز نمیتوان آن را از لهجههای دیگر زبان فارسی برتر دانست. وقتی از گویش سبزواری سخن گفته میشود و اختصاصات دستوری یا واژههای آن بررسی میشود، نباید این تصور پیش آید که با یک گویش صددرصد ثابت سروکار داریم و بین افراد مختلفی که با آن گویش تکلم میکنند، وحدت کلمه و لفظ برقرار است. در این کتاب لغات و اصطلاحات گویش سبزواری با شواهدی از اشعار محلی این شهرستان گردآوری شده است.
زرقان شهری باستانی در میانه راه شیراز به تخت جمشید در دامنه کوه زرقان است. زرقان قدیم شامل محلههای بزرگ جولاهگان، میان و لرها و محلههای کوچکتر آخوندها، جهودها و حیدر بود. مجموعه این محلههای درهمفشرده، پشت به کوه داده و دامن تا ابتدای دشت گسترده بود. برجوبارو و دروازههای کوچک و بزرگ شهر را در میان گرفته بود و از گسترش آن پیشگیری میکرد. در این کتاب مجموعه دوهزار مثال، اصطلاح، کنایه، تشبیه و پند و اندرز در لهجه فارسی مردم زرقان فارس گردآوری شده است.
در مجموعه دو جلدی حاضر، شرح کوتاهی از زندگی، تالیفات، و خدمات 345تن از علما، اساتید و دانشمندان شهرستان گلپایگان فراهم آمده است .در جلد نخست، شرح حال 40نفر و در جلد دوم، شرح حال 305نفر از علما بدون نظم و ترتیب خاصی درج گردیده است .برخی از این افراد عبارتاند از :آیتا ... حاج ملا احمد گلپایگانی، محمدعلی آرانی گلپایگانی، شیخ محمدتقی گلپایگانی حکیم، آخوند ملا زینالعابدین نخعی، حاج آقا ریحانالله نخعی، ملا محمدجواد صافی، علی صافی گلپایگانی، محمد سعید گلپایگانی، و شیخ عبدالله گلپایگانی نخعی .
در مجموعه دو جلدی حاضر، شرح کوتاهی از زندگی، تالیفات، و خدمات 345تن از علما، اساتید و دانشمندان شهرستان گلپایگان فراهم آمده است .در جلد نخست، شرح حال 40نفر و در جلد دوم، شرح حال 305نفر از علما بدون نظم و ترتیب خاصی درج گردیده است .برخی از این افراد عبارتاند از :آیتا ... حاج ملا احمد گلپایگانی، محمدعلی آرانی گلپایگانی، شیخ محمدتقی گلپایگانی حکیم، آخوند ملا زینالعابدین نخعی، حاج آقا ریحانالله نخعی، ملا محمدجواد صافی، علی صافی گلپایگانی، محمد سعید گلپایگانی، و شیخ عبدالله گلپایگانی نخعی .