رثاء و مرثیه عموماً بر اشعاری اطلاق می‌شود که شاعر در ماتم و از دست دادن عزیزان و دوستان و مصائب پیشوایان دین به‌ویژه ائمه اطهار می‌سراید و مویه و زاری سر می‌دهد. مطالعه تاریخ شعر فارسی از کهن‌ترین ایام تاکنون نشان می‌دهد که شعر مرثیه از زمان رودکی با اشعاری که در رثای شهید بلخی و دیگران سروده، آغاز شده است یا برخی اشعار دیگر که از معاصران رودکی چون ربنجنی بخارایی و عماره مروزی به‌جا مانده است؛ البته اشعار دیگری از نوع مرثیه از رودکی وجود دارد که تنها در رثای پادشاه و امیر و وزیری نیست، بلکه بیان حالات درونی و احساسات و عواطف شخصی است که به دور از هرگونه تصنع و تکلف گفته شده است. در این کتاب گزیده‌ای از اشعار مرثیه‌ای شاعرانی چون رودکی، فرخی سیستانی، فردوسی، مسعود سعد سلمان، انوری، نظامی، سیف فرغانی، سعدی و ..... آورده شده است. در ابتدای هر بخش مختصری از زندگی شاعر نیز آورده شده است.

منابع مشابه بیشتر ...

65d0aeafc0ff8.jpg

کتاب سیمای شاعران: شرح حال و نمونه آثار شعرای نامی ایران از قدیمیترین ایام تا عصر حاضر

صابر کرمانی

سیمای شاعران، شرح حال، نمونه آثار ۲۰۲ شاعر نامی ایران از قدیمترین ایام تا عصر حاضر است. شعر من سوز دل سوخته زار من است شعر من پرتو تابنده افکار من است شعر من گوهر دریای دل خونین است شعر رخشنده دل گوهر شهوار من است آغاز کتاب با مقدمه ای از مولف ،صابر کرمانی ،درباره شعر و شاعری است. مولف در ابتدای هر شعر ،وصف حالی از شاعر ارائه داده تا خواننده با سراینده اشعار نیز آشنایی مختصر پیدا کند.عمده اشعار گردآوری شده به سبک کهن و با وزن و قافیه و در عین حال در مواردی از سرایندگان شعر نیمایی نیز شواهدی آورده شده است همچون فریدون مشیری و نادر نادرپور ... . طبع جدید اثر با ویرایش مجدد و اضافات و اصلاحات و چاپی زیبا و در دو رنگ منتشر گردیده است.

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

630a23d82d773.png

فرهنگ بلاغی ـ ادبی: شامل واژه‌ها، اصطلاحات، تعبیرات و مفاهیم (جلد اول)

ابوالقاسم رادفر

این فرهنگ دربرگیرنده اصطلاحات، لغات، واژه‌ها و مفاهیم ادبی و بلاغی بالغ بر دویست کتاب فنون بلاغت و ادب و آثاری است که به گونه‌ای در ارتباط با اینگونه مسائل هستند. مؤلف بر اساس مآخذ مشخص یادداشت‌های فراوانی تهیه کرده و آنها را به ترتیب الفبای فارسی همراه با مآخذ گوناگون به صورت علائم اختصاری آورده و تا آنجا که منابع استفاده‌شده اجازه می‌داده، معادل‌های لاتین واژه‌ها و اصطلاحات را نیز ذکر کرده است.

کلیات/فرهنگ ها
کتاب
60815bf426884.jpg

تعامل ادبیات و هنر در مکتب اصفهان

ابوالقاسم رادفر

نویسنده در آغاز درباره‌ی هویت فرهنگ و هنر بحث می‌کند و طی آن خاطرنشان می‌سازد که هویت ایرانی اسلامی، بیش از هرچیزی در هنر و انواع گوناگون آن جلوه‌گر شده است. وی سپس اطلاعات گوناگونی در خصوص خوشنویس، تذهیب و جلید، نگارگری، نقاشی، مرقعات، معماری و موسیقی در عهد صفوی یا مکتب اصفهان، به دست می‌دهد. به تصریح نویسنده: مکتب‌های خوشنویسی هرات و تبریز در واقع زمینه‌ساز هنر درخشان و خوشنویسان مکتب اصفهان گردیده‌اند. در دوره‌ی شاه‌عباس صفوی (996 - 1038 ق) که خود از پایه‌گذاران مکتب اصفهان بود، خوشنویسان ایرانی بزرگی از جمله میرعماد، علی‌رضا عباسی و احمد نیریزی خوش درخشیدند. صنعت تذهیب نیز پس از آن که در دوره‌ی تیموری رشد فزاینده‌ای در ایران پیدا کرد، در عهد صفوی ادامه یافت و پس از تبریز و قزوین، شهر اصفهان مرکز این‌گونه‌ی هنری شد. از میان مذهبان مشهور مکتب اصفهان می‌توان ملا هلال مذهب، غیاث‌الدین مذهب و حسین مذهب را نام برد. با آغاز حکومت شاه‌عباس بزرگ و جذب هنرمندان رشته‌های گوناگون هنری به دربار آن پادشاه، هنرمندان نقاش و نگارگر بسیاری ظهور کردند که از آن میان می‌توان از رضا عباسی، بنیان‌گذار برجسته‌ی مکتب نقاشی اصفهان و شاگردان او یاد کرد. رضا عباسی که از میان آثار بسیارش می‌توان به نقاشی و نگاره‌های دو نسخه‌ی خطی شاهنامه‌ی موجود در موزه‌ی متروپولتین نیویورک اشاره کرد، شاگردان بسیاری نیز پرورش داد. دیگر نقاش برجسته‌ی عهد صفوی، محمد زمان نام داشت که در کار تذهیب، قلمدان‌سازی و خوشنویسی نیز ماهر بود. او در نقاشی به نگرش تازه‌ای دست یافت که به شیوه‌ی محمد زمان شهرت گرفت. از آثار او می‌توان از نقاشی و تکمیل سه صفحه‌ی سفید و خالی نسخه‌ای از خمسه‌ی نظامی گنجه‌ای به خط شاه محمود نیشابوری و یا آثاری از نقاشان مشهوری چون میرک، سلطان محمد و میرسید علی اشاره کرد. هنر معماری نیز در مکتب اصفهان جایگاه ویژه‌ای دارد، چنان که عمارت یا کاخ عالی‌قاپو، مسجد شیخ لطف‌الله و کاخ هشت بهشت از شاهکارهای معماری این دوره به شمار می‌روند. موسیقی نیز در دوره‌ی شاه‌عباس حیاتی تازه یافت. از میان موسیقیدانان این عهد میرزا محمد کمانچه‌ای، استاد یوسف مردود و احمد کمانچه‌ای چهره‌ی شاخصی داشتند.

پژوهش‌ها/پژوهش‌های عمومی ادبی
کتاب