صوفيه سهم عمدهاي در ادبيات فارسي و آفرينشهاي ادبي دارند؛ به گونهاي که کمتر اثر ادبي ممتازي يافت ميشود که نشانههايي از تأثيرگذاري انديشه، اخلاق و ادبيات عارفانه بر آن ديده نشود. ادبيات تصوف از گونه تعليمي به شمار ميآيد و نظم و نثر صوفيانه در خدمت تعاليم عرفاني و احکام اخلاقي و گاه مصطلحات عرفاني است. معلم عارف، در کسوت متعظي عالم، توانمنديهاي زباني و شگردهاي تعليمي را در قالبهاي گوناگون ادبي به کار ميگيرد تا انديشهها و تجارب عملي خود را بياموزاند. يکي از اين شگردها، کاربرد زبان طنز در اشکال و قالبهاي گوناگون آن در تعليم آموزههاي عرفاني و اخلاقي است. طنز عارف و نقد صوفي گاه لطيف و ملايم، و گاه بيپروا و پردهدر است. صوفي شوخ، هنجارگريز و تابوشکن است و هر حريمي را - اگر لازم باشد - درهم ميشکند. اساسا رويکرد عرفا به طنزنويسي در جهت تعليم آموزههاي عرفاني و اصول اخلاق صوفيانه منبعث از سبک و سياق خاصي است که ميتوان آن را عرفان تعليمي و مدرسي و منبري ناميد. استفاده از چاشني طنز و طيبت در قالب حکايتهاي کوتاه و بلند، از ويژگيهاي عرفان عاميانه است. نويسنده جستار حاضر را با درآمدي بر طنز و گونههاي آن - با نگاهي به آثار عرفاني، بهويژه اقوال و اقارير شمس و مولانا در مقالات و فيه ما فيه - آغاز ميکند و در ادامه، به ذکر نمونههايي از طنزپردازيهاي اين دو عارف نامدار در مقالات ميپردازد. حکايتهاي نمونه و برگزيده در اين نوشته، در تقسيمبندياي دوگانه - يک بار از حيث حجم حکايت و ديگر بار از لحاظ نوع طنز موجود در حکايت - در دو دسته جداگانه عرضه شدهاند.
کتاب "جشن قرن هفتم ملای روم" مولانا در خانقاه شمس تبریزی اثر استاد شهریار، به کوشش کریم خمسه.
در این مجموعه، دو رساله کوتاه از حکیم "عمر خیام"، متن عربی و ترجمه فارسی به طبع رسیده است .در رساله اول، سه مسئله مطرح و پاسخ داده شده است .این مسائل درباره نفوس ناطقه، حوادث امکانی باطل، و اثبات وجود زمان به حرکت و حد حرکت، و سپس قائم نبودن حرکت به ذات خود، است .رساله دوم نیز "پرتوی عقلانی بر موضوع علم کلی "نام دارد .