راه و ساختمانهای وابسته به آن از آغاز تاریخ تاکنون در این سرزمین اهمیت بسزایی داشته است. وجود تعداد بسیاری از واژهها و اصطلاحات مربوط به راه و راهداری در زبان فارسی مانند کاروانسرا، خان، ساباط، آبانبار، پل و مانند آنها مینماید که زندگی مردم این کشور تا چه اندازه به راه وابسته بوده است. مطالب این کتاب از کتب مسالک یا سفرنامهها و جغرافیاهای تاریخی برداشته شده و نگارندگان کوشیدهاند چکیده آنچه را که مربوط به راه و تأسیسات آن بوده، در این دفتر گرد آورند.
اصطلاح «جاده ابریشم» رگ و ریشهای نسبتاً جدید دارد. تنها در اواخر قرن نوزدهم بود که فردیناند فون ریختهوفمن ـ جغرافیدان و زمینشناس آلمانی ـ با تهیه گزارشی درباره جادههای تجاری میان چین، آسیای مرکزی و غرب عبارت «جاده ابریشم» را به کار برد. از آن هنگام به بعد این اصطلاح تمامی مجموعه درهمتافته مبادلات بازرگانی میان چین و غرب را دربر گرفته و امروزه مورد قبول عام است. با وجود تنوع راهها، ابریشم این فرآورده تجملی که بشر در تمامی دورههای نخستین تاریخ خود در پی آن بوده و در شمار نخستین کالاهایی به شمار میرفته که میان چین و همسایگان شمالی و غربیاش مبادله میشده است ـ به نمادی از پیوند و همبستگی میان شرق و غرب بدل میشود. اما جاده ابریشم همچنین جاده ادویه، چای، کاغذ و چینیآلات نیز بوده است. خواننده با سیر در جاده ابریشم به طول هشت هزار کیلومتر از چین تا ایتالیا در طی این سفر شگفتانگیز، آمیزهای از مبادلات و تنوع بیکران چشماندازها، فرهنگها، اقوام و سرزمینها را کشف خواهد کرد.
این کتاب کوششی است که به منظور تدوین تاریخ بافت قدیمی شهر شیراز صورت گرفته است؛ چه شیراز از جمله چند شهر قدیمی کشور ماست که از دیرباز مطمح نظر جهانیان بوده و از همان بدو پیدایش به سبب موقعیت مساعد طبیعی بهسرعت رشد نموده و به صورت یکی از کانونهای مهم سیاسی و علمی و مذهبی و هنری درآمده است؛ به گونهای که از جمیع اکناف دنیای قدیم، مانند امروز هر کسی به منظوری خاص به دیدن آن شتافته و مدتی در آن رحل اقامت افکنده و نوشتههایی درباره آن از خود به یادگار گذارده است. در این کتاب ابتدا درباره وضع طبیعی و موقعیت جغرافیایی، قدمت و طرح نخستین شیراز سخن گفته شده و سپس درباره اوضاع این شهر در دورانهای سلجوقیان و اتابکان، بعد از اتابکان، در زمان صفویه، دوره افغان و نادرشاه افشار و خاندان زند و قاجار مطالبی بیان شده است.