کتابخانه مجازی ادبیات

محمد سعید مشهور به سرمد کاشانی، ایرانی یا هندوستانی، از شاعران فارسی ‌زبان سده یازدهم هجری بود که به هند مهاجرت کرد و در دربار داراشکوه قدر و منزلت بالایی یافت. یک سال پس از مرگ داراشکوه، سرمد کاشانی نیز به اتهام انکار معراج کشته شد. در ابتدای نسخه پیش رو که به شیوه چاپ سنگی و به خط نستعلیق تحریر شده، شرح حال زندگانی صوفی سرمد ايرانی به قلم اردشير خاضع آمده است. اردشیر خدارحم مرزبان متخلص به خاضع به واسطه داشتن طبع شعر و علاقه به آثار شاعران و فرهنگ ایرانی در این مسیر فعالیت مستمری داشت. کتاب حاضر که مجموعه ای از رباعیات سرمد می باشد توسط انتشارات کتابفروشی خاضع در بمبئی به چاپ رسیده است.

داراشکوه به سال 1024 هجرى قمرى متولد شد. پدرش شاه جهان نام داشت. مادرش ممتاز محل. ملا عبداللطيف سلطان پورى, معلم خصوصى اين شاهزاده بود. او قرآن و حديث را به خوبى آموخت. زبان فارسى زبان مادريش بود، با زبان سانسكريت در حدّ يك كارشناس آشنايى داشت. او با فرزانگان و عارفان مسلمان و هندو ديدارهاى فراوانى داشت. داراشكوه در مجمع البحرين تلاش مى‌كند يكسانى دقيق معرفت نظرى اسلام و توحيد مكتب (ادواييتا) را ثابت كند. نويسنده در اين اثر تطبيقى مفاهيم فلسفه هندى و اسلامى را به گونه مجموعه‌اى از اصطلاحات فنى دو دين در برابر هم قرار داده است. بخش‌هايى از اين اثر عبارتند از: بيان عناصر پنجگانه، بيان حواس، بيان شغل، بيان صفات الهى، بيان روح، بيان بادها، بيان عوالم اربعه، بيان آوازها، بيان نور، بيان رؤيت (خداوند)، بيان اسماء الهى، بيان نبوت و ولايت، بيان برهماندا، بيان جهات، بيان آسمان و زمين و .... . رساله «اپنکهت مندک» که یکی از اپانیشادهای قدیمی است و داراشکوه آن را از متن سانسکریت ترجمه کرده و در این کتاب به سعی و اهتمام محمدرضا جلالی نائینی آورده شده است.