موضوع کتاب تاریخ مختصر احزاب سیاسی پس از شهریور 1320 است که جزوه یکم از بخش یکم به حزب توده ایران اختصاص پیدا کرده است. مولف کتاب عبدالصاحب صفائی، مدیر روزنامه صفا است که در سال 1327 کتاب را منتشر کرده است
نوشتار حاضر شامل یادداشتهایی است دربارهی مرتضی کیوان یکی از اعضای حزب توده که به انضمام نامههای وی به "هم. ف. فرزانه" به چاپ رسیده است. گفتنی است وی بین سالهای "33 - 1300 ش" زیست. دورهی زندگی او در مرحلهی گذار از سنت به مدرنیته که از لحاظ ساختار حکومتی با تغییر نظام سلطنت از قاجاریه به پهلوی، تغییر ساختار حقوقی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی همراه است. نیز تحول ادبیات در دورهی حیات مرتضی کیوان با رویگردانی از ساختی کلاسیک به ساختی نوین در شعر و داستان روبهرو بوده است. او در سن شانزدهسالگی با تشکیلات حزب توده آشنا میشود و در سال 1324 رسما به عضویت این سازمان در میآید و سرانجام در 27 مهرماه 1332 اعدام میشود.
کتاب فرهنگ تاریخی - سیاسی ایران و خاورمیانه تالیف غلامرضا علی بابایی در سال 1374 و توسط موسسه خدمات فرهنگی رسا منتشر شده است. کتاب حاضر نخستین واژه نامه ای است که تاکنون به زبان پارسی در خصوص خاورمیانه به مدد منابع معتبر موجود به نگارش در آمده است. این کتاب جلد سوم از این مجموعه چهار جلدی است.