آثار «دکتر محمد معین»، به منزلۀ یک ادیب، در درجۀ نخست از لحاظ دقت اهمیت دارد. اهمیت دیگر آثار او این است که وی برای اولینبار تحقیق در متون فارسی را از صورت ساده عادی بیرون کشید و آن را با اصول زبانشناسی و تحقیق در مسائل مربوط به فرهنگ ایران همراه کرد. در مجلد دوم از «مجموعه مقالات دکتر محمد معین» نیز مقالاتی از وی تحت برخی از این عناوین به چاپ رسیده است: «فن آموزش در دبستانها»، «عبارتی از قابوسنامه»، «سوگندنامۀ عیلامی»، «رسالۀ نوروز و سی ماه»، «آیینۀ اسکندر»، «زلف و زلفین» و «هورقلیا». مقالات این مجلد نیز همانند جلد پیشین به ترتیب تاریخی تنظیم شدهاند.
فهرست شماره 33-34 عرفان ایران به این شرح است: در قسمت مقالات, معنای اولیه شیعه: به مناسبت میلاد امام حسین (ع) از حاج نورعلی تابنده؛ اسم و مسمی از حسن ابراهیمی؛ علم و معرفت از دیدگاه ابونصر سراج طوسی از جمشید جلالی؛ نظر میرزای قمی درباره خطبه البیان از رضا اسدپور؛ نشر متون صوفیانه مفید است یا مضر از سیدمحمدعلی جمالزاده؛ شرح زندگی بزرگان نعمت اللهی در دکن از عبدالجبار خان آصفی نظامی و ترجمه شاهد چوهدری؛ درک یک عالم معنوی از هانری کربن و ترجمه مرسده همدانی؛ در قسمت تصحیح متون، رساله منامیه از میرسیدعلی همدانی و تصحیح روح الله رجبی؛ و در قسمت عرفان و هنر، متافیزیک شعر از سیدحسن امین؛ حیرت صوفیانه و هنر اسلامی از آندری اسمیرنوف و ترجمه اسماعیل پناهی؛ در بخش عرفان و ادیان، فیلوکالیا: کتاب مقدس عرفان مسیحی ارتدکس محبوبه هادنیا؛ در قسمت معرفی کتاب نام پنج کتاب آمده است: اندر اسلام ایرانی اثر هانری کربن از زینب پودینه آقایی و رضا کوهکن؛ تجلیات معنویت اسلامی اثر سیدحسین نصر از فاطمه شاه حسینی؛ پرتوهای چینی نور تصوف اثر ساچیکو موراتا از حسن مهدی پور؛ کتاب تصوف به کوشش جمیل چیفتچی از اسری دوغان؛ مبانی هنر اسلامی ترجمه و تدوین امیر نصری از حجت پویان.
فهرست شماره 31-32 عرفان ایران به این شرح است: در قسمت مقالات, موسی و خضر (ع) دکتر نورعلی تابنده، تصوف و وضعیت فرهنگی ما از سعید سرمدی، میشل والسان و طریقه شاذلیه، شرح احوال داوود طائی از حسن مهدی پور، شیخ عبدالحلیم محمود از فرشته سخایی و فاطمه غلام نژاد، مولوی و مولویه از ویلیام چیتیک و ترجمه فاطمه شاه حسینی، در قسمت تصحیح متون، مجالس المومنین از شهرام پازوکی، در قسمت عرفان و ادیان، گزیده ای از عرفان مسیحی از جیمز کاتسینجر و ترجمه ابوالقاسم پیاده کوهسار، رمز پرندگان در ادیان از مانابو وایدا و ترجمه سمانه گچ پزیان، در قسمت عرفان و هنر، تاثیر زبان عربی بر هنرهای بصری اسلامی از تیتوس بورکهارت و ترجمه امیرنصری؛ کار در زندگی معنوی از فریتوف شوان و ترجمه پریسا خداپناه؛ و معرفی کتاب: عرفان، اسلام و ایران از شهرام پازوکی؛ صوفی و شعر اثر محمود ارول قلیچ از تورقای شفق؛ حیات تصوف در دوران عثمانی اثر عثمان تورر از اسرا دوغان.
حق بزرگی که دکتر «محمد معین» بر ادب امروز ایران دارد، به خاطر فرهنگ پرارج اوست. معلم، محقق و لغتنویس، سه بعد عمدۀ شخصیت دکتر معین را تشکیل میدهد. برجستهترین کارهای وی در زمینۀ لغتشناسی و دستور بوده است. مجموعۀ حاضر، شامل 26 مقاله از وی است که به ترتیب تاریخ تنظیم شدهاند. این مقالات از سال 1318 در مجلات به چاپ رسیده است. برخی از عناوین مقالات عبارتاند از: «حافظ شیرینسخن»، «دانش»، «جنش نوروز»، «یک رسم باستانی»، «عبارتی از سفرنامۀ ناصرخسرو»، «جام جهاننما» و «حکمت اشراق و فرهنگ ایران».
این کتاب، اثری تحقیقی در زمینه شناخت احوال و افکار حافظ فرزانه و زمانه او، به قلم زندهیاد دکتر محمد معین میباشد. کتاب در سه جزء نگاشته شده است. بهره یکم کتاب شامل سه نوشتار میباشد: سبب تالیف کتاب، چگونه ترجمه احوال و شراح افکار و آثار شاعری را باید نگاشت؟، راه تدوین ابواب کتاب از نوشتارهای این بخش میباشد. عنوان بهره دوم کتاب نابغه ادب میباشد. بهره سوم کتاب با عنوان عصر حافظ به چهار نوشتار در شرح اوضاع زمانه حافظ پرداخته است. اوضاع ایران در عصر حافظ، اوضاع فارس در عصر حافظ، ادبیات و علوم در عصر حافظ، اخلاق و سیر در عصر حافظ از نوشتار های این بخش میباشد. جزء دوم کتاب با عنوان دوره زندگانی شاعر، مشتمل بر هفده بهره میباشد.