مقصود اصلی از "متون تفسیری فارسی" آشنایی دانشجویان زبان و ادب فارسی با تحولات و دگرگونیهای ترجمه و تفسیر قرآن مجید و قرءات و تحقیق در متون تفسیری درجه اول در این زبان است. بدین منظور نمونههایی از بیست ترجمه و تفسیر، به ترتیب تاریخی، فراهم آمده و رسم الخط احوال و آثار مترجمان و مفسران، تا جایی که امکان داشت، به استناد نوشتههای محققان و مصححان معرفی گردیده تا دانشدوستان و دانشجویان، بیش از پیش به عشق و علاقه ایرانیان و تلاش و کوشش ستودنی و فراوان آنان در برگردان مهین کلام یزدان به زبان فارسی آشنا گردند و سیر ترجمه و تفسیر قرآن کریم را در سدههای نخستین اسلامی، با مراجعه به اسناد و مدارک بیشتر از نظر گذرانده مورد بررسی قرار دهند و دریابند که دانشمندان میهن اسلامی ما چه مایه وقت و فکر صرف این کار خطیر کردهاند و برای درک معانی و رموز کلام الهی و برگردان آن به فارسی چه اندازه دقت و احتیاط داشتهاند.
هاشم اعتماد سرابی نویسنده کتاب، در مورد موضوع کتاب می گوید: این نوشته ها یک قسمت از مقالاتی است که در این چند ساله در روزنامه خراسان چاپ شده است، چیزهایی که پیرامون مسائل مختلف نوشته ام. که البته مثل نماز آن مردک گلستان چیزی نبوده که به کار آید. از سستی و نقص اما چرا باز به شکل کتابی در می آید منکه هنوز از رنج شرم "اسائه ادب" فارغ نیامده ام، واقعه ایست مشکلم... احساسی است و امیدی گنگ و خام و اگر با این همه، کمک کوچکی به درک درست شده باشد خود را ماجور یافته ام.
حکمت بوعلی سینا، تألیف محمدصالح حائری مازندرانی، کتابی است در پنج جلد با موضوع فلسفه اسلامی خاصه حکمت مشاء به زبانهای فارسی و عربی، با مقدمه عمادالدین حسین اصفهانی مشهور به عمادزاده و به تصحیح حسن فضائلی. حکمت ابن سینا کتابی است که حقایق و اسرار گفتارهای شیخ را که دیگران نادیده انگاشتهاند، کشف نموده و عقاید اسلامی ساده را طبق مقررات قرآن و معتقدات اهلبیت(ع) و اتفاق امامیه و امت، به براهین فلسفی مبرهن ساخته و بدون مبالغه هر فصل یا صفحه از این کتاب، مشتمل بر نکات تازه و یا در بسیاری از مواضع متضمن مبتکراتی است. از جمله مسائلى که در این کتاب با تجزیه و تحلیل و بهصورت صحیح اثبات شده است، اصالت وجود و وحدت وجود، پس از میرداماد است که از زمان صدرالمتألهین تا عصر سبزوارى به بعد رواج یافته و ملاصدرا خودش قبلا از متصلبین در اصالت ماهیت بود، سپس عدول کرد. در این کتاب، یعنى در جلد طبیعیات و علم النفس به تمام ادله اصالت وجود که حاجى سبزوارى به نظم کشیده، پاسخ داده شده و ادله شیخ اشراق و براهین خیام و رساله اعتباریت وجود و تأصل ذات مشروحا مذکور است و کتب میرداماد و شوارق و گفتارهاى محقق طوسى و محققین دیگر حقا اصالت مهیت را به بداهت رسانیدهاند. ابن سینا هم بالصراحه قائل به اصالت ماهیت است و نسبت اصالت وجود بر وجه تباین حقایق وجودات به مشائیه سندى ندارد و متأخرین موجودات را در کلام به وجودات مشائیه اشتباه کردهاند؛ چنانکه در محاکمات بدان اشاره شده و جز صدور و حصول و کون و سائر افعال عموم که همان مقتبس بودن ذات به علت است که شیخ در شفا و غیره آن را تکرار فرموده، چیز دیگرى در خارج نیست و در مسئله وحدت وجود هم عمده شبهه ایشان عدم صحت انتزاع مفهوم واحد از متباینات است. محمدصالح حائری مازندرانی میگوید: بس است در شکستن این طلسم مبطل السحر این جادو و نقض به مفهوم مناقصه و مضاده و مقابله و مفاهیم مراتب اعداد، بلکه مفهوم نفس تعدد و مفهوم کثرت که از منشأ متعدد و متکثر و متباین و متقابل برمىخیزد و در این کتاب در رفع این شبهات چیزى فروگزار نکردهاند - و أين العيان من البيان - به نظر حسین اصفهانی (عمادزاده) با توجه به تقریرات مازندرانی، مطالعه و تدریس این کتاب براى دانشکده معقول و طلاب و مبتدى و منتهی واجب است تا محصلین و مدرسین معقول هر دو از حقایق حال طبق کتاب و سنت و عقاید اهلبیت(ع) و فقها و محدثین و روات عالیقدر و متکلمین عظیمالشأن آگاه شوند و در هیچگونه خطرى یا توبیخى واقع نگردند و از تحصیل و تدریس علم معقول محروم نمانند و منویات فقهای عالیقدر و مراجع فتوى تأمین گردد.
عنوان اصلی کتاب عشق اصطرلاب اسرار خداست "مشارق انوار القلوب و مفاتیح اسرار الغیوب" است که توسط عبدالرحمن بن محمد الانصاری نگاشته شده است. آنچه در پى خواهد آمد، شرح کوتاهى از یکى از ارکان و اصول مهم عرفان، یعنى وصف«عشق و عشق ورزى هاى»بزرگانى است که مستانه به همه آیات الهى و در عین حال به یک مبدأ عشق مى ورزیدند. آنان که بدین پایه از محبت دست یازیدند، در حقیقت«اصطرلابى»براى مکاشفه و تبیین اسرار و رموز ماوراء طبیعت، به دست آوردند که به وسیله آن توانستند به شرح و تفسیر اسرار قرب خداوندى بپردازند و با استمداد از این ابزار، به اسرار عالم هستى پى ببرند. البته، پر واضح است که عشق براى ایشان در حکم ابزارى معنوى بود که دوگانگىهاى صورى ناشى از وهم و جهل و حجاب را مى زدود و آینه قلبشان را چنان جلا مى داد که در اوج عشق ورزى، با پر عشق به پرواز درآمده و فارغ از همه چیز حلاج وار، مستانه، سرود عاشقانه«انا الحق»سر داده و پای کوبان براى ترسیم معاشقه میان عبد و رب، به سوى مسلخ شتافته و یا از فرط محبت، همچون ابو یزید بسطامى«لیس فى جبتى سوى الله»را به بهاى اتمام ارتداد و زندقه، در حال وجد و خلسه بر زبان مى راندند:این همه در پرتو حب الهى میسرشان گردید و به حق مصداق «والذین آمنوا أشد حب الله»} واقع شدند. فهرست کتاب شامل این عناوین است: باب اول- در طریق رساننده ی جان های پاک به محبت حقیقی؛ باب دوم- در ذکر محبت و معانی آن؛ باب سوم- در اقسام محبت جنسی و نفسی؛باب چهارم- در معنی جمال و کمال و ...؛ باب پنجم- در محبت معنوی ...؛ باب ششم- در اقسام محبان؛ باب هفتم- در مقامات سالکان و احوال عارفان؛ باب هشتم- در درجات و اصلان؛ باب نهم- در ذکر اجمالی عشق و ...؛ باب دهم- در فضایلی که نفس از طریق محبت کسب می کند
این کتاب در یازده بخش به اختصار به مبانی عرفان و تصوف پرداخته است. عناوین بخشهای کتاب بدین ترتیب است: تعریف عرفان و تصوف، عرفان و تصوف اسلامی، سالک و شیخ، پارهای از اصطلاحات مشهور صوفیه، توحید و وحدت وجود، محبت و عشق در عرفان، طریقتها، خانقاه، نگاهی کوتاه به عرفان و تصوف در خارج از دنیای اسلام، تأثیر عرفان و تصوف در امور اجتماعی، عرفای معروف از صدر اسلام تا قرن نهم هجری.