دین کهن ترین، فراگیرترین و با نفوذترین نهاد فرهنگی انسانی است که در همه نهادهای دیگر فرهنگی- اجتماعی از جمله هنر، علم، اخلاق، سیاست، آموزش و پرورش و غیره تأثیر (و گاه تأثیر و تأثرمتقابل) دارد. کتاب حاضر به بررسی این رابطه و تأثیر و تأثر می پردازد و متشکل از ۲۲ مقاله است که همه از دایرة المعارف دین، ویراسته میرچا الیاده برگرفته شده است و با همت عده ای از فرهیخته ترین مترجمان امروز ایران به فارسی ترجمه شده است. این اثر متنی است مستند و معتبر که پاسخگوی نیازها و پرسشهای علمی- تحقیقی کسانی است که می خواهند از جدیدترین و جدی ترین تحلیلها و نقد و بررسی های رایج در حوزه دین پژوهی امروز باخبر باشند.
تاریخ بشر آئینه یک سلسله مبارزه هایی است که بین طبقات مردم برقرار است و این مبارزه ها تا غلبه حق بر باطل ادامه خواهد داشت. مبارزه طبقاتی مظهر و نمایش واقعی حوادث تاریخی است که سر ترقی و تکامل هم در آن نهانست. نبرد دائمی خوبی و بدی، قدرت و حق، فقر و غنا، سرمایه و کار، تقدم و تجدد، ارتجاع و آزادی، فداکاری و خودپرستی، ظلم و عدالت و بالاخره مبارزه نور و ظلمت و یا یزدان و اهریمن است که حوادث و وقایع تاریخی را بوجود آورده است و بدون این نبرد زندگی هدف واقعی ندارد. تصدیق حالت حاضره و تسلیم در برابر سلطه و قدرت زندگی را همان اندازه فاقد روح و معنی خواهد ساخت که کسی وارد جنگ تن به تن بشود بدون اینکه کینه ای در دل داشته باشد و یا تن به زناشویی دهد درحالیکه فاقد عشق و محبت نسبت به همسر خود باشد. یکی از مظاهر حساس و جلوه های مشخص مبارزه های طبقاتی مبارزه ایست که در طول تاریخ بردگان با اربابان نموده اند و پرده های دلگداز و در عین حال لذت بخشی در صحنه اجتماع به وجود آورده اند. بردگی دوره مشخصی در تاریخ اجتماعی هریک از ملت ها گذرانده و خود یکی از دوره های فعالیت اقتصادی بشر است. تمام ملت ها "دوران اقتصاد بردگی" و یا دوره مبارزه بر علیه بردگی را در زمان واحدی نگذرانده اند و در تمام ملت ها هم بردگی حالت مشخص اقتصادی نبوده بلکه بطوری که در این مقاله ها دیده خواهد شد رژیم اقتصادی بردگی در بعضی از کشورها مانند یونان و روم با ظهور فئودالیسم از بین رفته و در پاره از ممالک دیگر مانند آمریکا و روسیه تا یک قرن پیش وجود داشته و در پاره کشورها مانند ایران از بردگان در فعالیت خاص اقتصادی یعنی تولید استفاده نمی کردند.
هاشم اعتماد سرابی نویسنده کتاب، در مورد موضوع کتاب می گوید: این نوشته ها یک قسمت از مقالاتی است که در این چند ساله در روزنامه خراسان چاپ شده است، چیزهایی که پیرامون مسائل مختلف نوشته ام. که البته مثل نماز آن مردک گلستان چیزی نبوده که به کار آید. از سستی و نقص اما چرا باز به شکل کتابی در می آید منکه هنوز از رنج شرم "اسائه ادب" فارغ نیامده ام، واقعه ایست مشکلم... احساسی است و امیدی گنگ و خام و اگر با این همه، کمک کوچکی به درک درست شده باشد خود را ماجور یافته ام.
میرچا الیاده استاد بزرگ ادیان تطبیقی جهان در این کتاب، متون و روایات دینی را از سراسر جهان گردآوری و برحسب موضوع طبقهبندی و به دانشجویان و علاقمندان تاریخ ادیان جهان و مطالعات دینی عرضه کرده است. در این مجلد پس از گزارشهایی درباره شمنها، جادودرمانگران، شخصیتهای مقدس، بزرگان دینی و الهی به معرفی و شرح روشها و راهکارهای روحانی و تجربیات عرفانی پرداخته شده و سرانجام با بررسی رابطه انسان با خدا در میان اقوام مختلف و بحث درباره حقیقت غایی از دیدگاه ادیان و ملل گوناگون که نمایانگر اهمیت ایمان و باورهای دینی برای انسانها در همه جا و در سراسر تاریخ بشری است، این مجموعه به پایان رسیده است.
میرچا الیاده استاد بزرگ ادیان تطبیقی جهان در این کتاب، متون و روایات دینی را از سراسر جهان گردآوری و برحسب موضوع طبقهبندی و به دانشجویان و علاقمندان تاریخ ادیان جهان و مطالعات دینی عرضه کرده است. این مجلد به موضوع مرگ، زندگی پس از مرگ و رستاخیز آخرت اختصاص یافته و بخشهای مختلفی همچون خدایان در دنیای زیرین، مرگ و وضعیت میانه به روایت اوپانیشادها و متون بودایی، مراسم و آیینهای تدفین در ملل مختلف، اعتقادات ملل باستانی درباره مرگ و بیمرگی یا جاودانگی، انواع بهشتها و سرانجام بحث مفصلی درباره رستاخیز به اعتقاد اقوام و ادیان مختلف را دربر میگیرد.