با نگاهی به تاریخچه علوم بلاغی، فصلی در انتهای این تاریخچه به چشم میخورد که از رکود و جمود علم بلاغت از حدود قرن ششم تا کنون حکایت میکند؛ مقطعی درازدامن از تاریخ این علم که در آن جز شرح و تلخیصهایی که بر آثار گذشتگان نوشته شده است، تقریباً چیز دیگری مشاهده نمیشود. چنین مینماید که این پدیده یک علت اصلی داشت و آن اینکه در این دوره، بلاغت که پیش از آن به عنوان یک «فن» شناخته میشد و بر پایه ذوق بشر پیش میرفت، آرام آرام با مطرحشدن مباحث عقلی و فلسفی در آن، جای خود را به یک «دانش» نسباً عقلی با ساختارهایی کاملاً غیرمنعطف و منطقی سپرد. این نوع نگاه در جای جای دانش بلاغت، از شیوه تقسیمبندی مباحث تا ریز قواعد مطرح در آن تأثیر گذاشت. امری که پیدایش آسیبهای گوناگونی را در مسیر رشد و تکامل این دانش موجب گشت. از این رو در نظر بسیاری از بزرگان این دانش، لازم است برای احیای بلاغت و نائل شدن به فلسفه وجودی آن، به شیوهای روی آورد که هدف و رویکرد اصلی آن پرورش ذوق ادبی مخاطب باشد.
تفرج صنع مجموعۀ برخی مقالات و گفتوگوهای مطبوعاتی عبدالکریم سروش در موضوعات علم اخلاق، فلسفۀ علم و تکنولوژی و علوم انسانی است. هفتهها و ماههایی که این مصاحبهها انجام میشد و تحریر مییافت، ایامی پر التهاب بود و نام علوم انسانی در مخاطب ناآشنا نفرت و وحشت را با هم بر میانگیخت؛ نفرت از علومی که به صورت علم مینمایند و به واقع علم نیستند و وحشت از دانشهایی که جمعی شعبدهباز برای بندنهادن بر پای مستضعفان و ربودن سرمایۀ ایمان آنان پرداخته و برساختهاند و به امتهای ستمکشیده به تزویر و فریب فروختهاند. غوغای سختی در معاندت و معاضدت این علوم برآورده بودند و از دو طرف کشمکش عنیفی میرفت.
سخن و سخنوران، کتابی است نوشتهٔ بدیعالزمان فروزانفر در شرح احوال و نقد و سنجش آثار ۵۵ تن نامورترین شاعران پارسیگوی قرنهای سوم تا ششم هجری. سخن و سخنوران اولین بار در سالهای ۱۳۰۸ و ۱۳۱۲ در تهران به چاپ رسیدهاست.