کتابخانه مجازی ادبیات

گرچه گویش سبزواری یکی از لهجه‌های فارسی دری است و سالیان دراز شلاق زبان‌های ناهماهنگی چون زبان ترکی، مغولی، عربی و ... را بر شانه خود تحمل کرده و امروزه در قسمت نسبتا وسیعی از خاک ایران تکلم می‌شود، هرگز نمی‌توان آن را از لهجه‌های دیگر زبان فارسی برتر دانست. وقتی از گویش سبزواری سخن گفته می‌شود و اختصاصات دستوری یا واژه‌های آن بررسی می‌شود، نباید این تصور پیش آید که با یک گویش صددرصد ثابت سروکار داریم و بین افراد مختلفی که با آن گویش تکلم می‌کنند، وحدت کلمه و لفظ برقرار است. در این کتاب لغات و اصطلاحات گویش سبزواری با شواهدی از اشعار محلی این شهرستان گردآوری شده است.

زرقان شهری باستانی در میانه راه شیراز به تخت جمشید در دامنه کوه زرقان است. زرقان قدیم شامل محله‌های بزرگ جولاهگان، میان و لرها و محله‌های کوچک‌تر آخوندها، جهودها و حیدر بود. مجموعه این محله‌های درهم‌فشرده، پشت به کوه داده و دامن تا ابتدای دشت گسترده بود. برج‌وبارو و دروازه‌های کوچک و بزرگ شهر را در میان گرفته بود و از گسترش آن پیشگیری می‌کرد. در این کتاب مجموعه دوهزار مثال، اصطلاح، کنایه، تشبیه و پند و اندرز در لهجه فارسی مردم زرقان فارس گردآوری شده است.

غلامحسین صدری‌افشار مردی خودساخته و خود‌آموخته بود. او به زبان‌های عربی و انگلیسی مسلط بود و با زبان فرانسه آشنایی داشت. صدری‌افشار زبان لاتین را در حین ترجمه‌ی کتاب تاریخ علم به صورت خودآموز آموخت. او که به گفته‌ی اهل نظر جزو آخرین نسل فرهنگ‌نویسان آذربایجان و پیرو قطران تبریزی (نویسنده‌ای که در قرن پنجم هجری زندگی می‌کرد) بود، فرهنگ‌نویسی را نزد پرویز شهریاری از سال 1345 در بنیاد فرهنگ ایران با فیش‌نویسی کتاب مخزن‌الادویه آغاز کرد و تا پایان عمر این حرفه را به صورت تخصصی ادامه داد. صدری‌افشار که کتابداری در کتابخانه، تدریس در دبستان‌ها و دبیرستان‌های اطراف تبریز، نوشتن و ترجمه کردن برای مطبوعات، ویراستاری، مدیریت فصل‌نامه‌ی آشنایی با دانش، همکاری با مجله‌ی سخن علمی و اداره‌ی انتشارات وزارت علوم را در توشه داشت، در واژه‌نامه‌نویسی نیز مهارت زیادی به دست آورد. او در عین حال که به گذشته و سنت فرهنگ‌نویسی کشور توجه داشت، نوآوری‌هایی در این زمینه انجام داد که با استقبال کارشناسان و متخصصان روبه‌رو شد. یکی از آثار قابل‌توجه او که تحسین همگان را برانگیخت، واژه‌نامه‌ی فنی انگلیسی ـ فارسی همراه با همکاران سالیانش ـ نسترن حکمی و نسرین حکمی ـ بود. آن‌ها پس از مدت‌ها تلاش، مطالعه‌ی صدها منبع مختلف، کتاب، مجله‌ی تخصصی، روزنامه و گفت‌و‌گو با مهندسان، تکنسین‌ها، نقاشان، کارشناسان نهادهای گوناگون دولتی و خصوصی، مجسمه‌سازان و گرافیست‌ها، واژه‌ها، اصطلاحات، کنایه‌ها، استعاره‌ها و مثل‌های متداول و پرکاربرد را انتخاب و جمع‌آوری و در این اثر منتشر کردند.

تاریخ در ایران کتابی است در شرح احوال و معرفی آثار مورخان و جغرافی دانان ایران که توسط غلامحسین صدری افشار تالیف شده است. مطالب این کتاب به دو قسمت تقسیم شده: 1. مورخان و جغرافی دانان ایران از ظهور اسلام تا پایان قرن هفتم هجری. 2. مورخان و جغرافی دانان ایران از آغاز قرن هشتم تا آغاز قرن چهاردهم هجری