آنچه در این جزوه آمده است نظری است به ادبیات قبل از اسلام ترکها، شناخت اوزان و رسالت تاریخی آنها، شناخت قاضی برهان الدین، و سخنی پیرامون فولکلور و بایاتیلار.
آنچه در این کتاب آمده، برگردان دو گفتار ادبی برگزیده از تاریخ و ادبیات آذربایجان، چاپ آکادمی علوم آذربایجان شوروی است. گفتار اول پیرامون شاعری است «قوسی» نام که از پیرامون مکتب تغزل محمد بن سلیمان فضولی در تاریخ ادبیات آذربایجان به شمار است. گفتار دوم پیرامون خلاقیت ادبی و فلسفی میرزا شفیع واصح متفکر و ادیب آذربایجان در قرن گذشته و استاد میرزا فتحعلی آخوند است.
عمادالدین نسیمی از چهرههای افتخارآفرین تاریخ است که هنوز برای ملت خودش ناشناس مانده است. دیوان فارسی نسیمی از روی نسخه خطی موجود در کتابخانه مجلس سنای ایران در تهران به چاپ رسیده است دیوان فارسی نسیمی قبلا در سالهای 1260 و 1298 ه.ق در استانبول و در سالهای 1926 و 1973 م در باکو به چاپ رسیده است و دیوان آذری نسیمی آخرین بار به سال 1973 در سه مجله نشر شده است. در این کتاب مقاله هایی که در مطبوعات و کتابهای مختلف به زبان فارسی نوشته و چاپ شده، گردآوری شده است. البته در مورد این شاعر بزرگ مطالب زیادی جسته و گریخته در کتابهای مختلف مشتمل بر شرح کوتاهی بر زندگی نسیمی قلم زده اند و اکثر این کتابها مطالب تکراری را بازگو کردهاند. در اینجا مقالههایی جمعآوری شده است که شاید بتواند جمعا مطالب جامعی را در مورد زندگی و خلاقیت ادبی شاعر بدست دهد