کتاب پیش رو اثری است از دکتر "عبدالهادی حائری" که در آن "نخستین رویارویی های اندیشه گران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب" بررسی شده است. این کتاب یکی از پژوهشهای نوین تاریخی است که از نظر موضوع بدیع و اصیل است و از نظر فن تحقیق، روش تالیف، سبک نگارش و رویکرد تاریخی یکی از الگوهای قابل توجه است. در نتیجه استفاده از آن به جهت تدریس تاریخ ایران از دوره صفویه یا برای مطالعهی آزاد، بسیار ارزشمند و روشنگر است. تقریبا هیچ اثر دیگری در همین موضوع یا سطح به نگارش درنیامده که بتواند ساختار و محتوایی کاملا مطابق با سطح علمی و دانشگاهی داشته باشد و "نخستین رویارویی های اندیشه گران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب" از این جهت یک اثر ویژه است. دکتر "عبدالهادی حائری" در پژوهش پیش رو معتقد است که پس از دوران روشنگری اروپا، به ویژه در اوایل قرن نوزدهم، جهان ناگزیر با فرهنگ بورژوازی غرب که دارای دو رویکرد قدرتمند و تهاجمی بود، مواجه شد. این محقق به بررسی چگونگی مواجههی ایران با دو فرآیند بیان شده در این کتاب پرداخته است و دیدگاههای اصلاگران و متفکران ایرانی در رابطه با دو رویکرد تمدن بورژوازی غرب را زیر ذره بین میبرد. دکتر "عبدالهادی حائری" در بخش آغازین کتاب، مروری اجمالی بر مسیرهای تمدن بورژوازی غرب ارائه میدهد. وی سپس در بخش دوم اثر، مواجههی ایران را با تمدن غرب در دورههای مختلف تاریخی و از جهات مختلف بررسی میکند و در این بررسی، موضوع عنوان شده را تا پایان عصر صفویه، در قرن دوازدهم الی هجدهم، در نخستین مقابلههای ایران با سیاستهای استعماری از جانب بورژوازی اروپا و با نگاه به اندیشهی متفکران ایرانی، تجزیه و تحلیل مینماید.
در این کتاب نخست مؤلّف چکیدهای از جغرافیای پیش از اسلام را به منظورمقایسه با جهان بعد از اسلام ارائه کرده و به ارزیابی نیروی ذاتی و توانایدئولوژی و فرهنگ اسلامی پرداخته است. وی سپس مقولههایی چونمسجد، مدرسه، کتابخانه، مراکز علمی، رصدخانه، بیمارستان... و نیز بافتشهرهای اسلامی، نفوذ بینش اسلامی، بومشناسی، نهاد وقف به منزله یک اهرم عمرانی و فراگیریِ هنر اسلامی را مورد توجّه قرار داده است. در پایان، فراز ونشیب و شدّت و ضعف، توان بینش اسلامی در خلق پدیدههای جغرافیایی وپی جوییِ علل و عوامل آن به طور گذرا مورد بررسی قرار گرفته است.
کتاب شامل پنج بخش و هر بخش شامل فصولی است که در آنها مباحث مربوط به اسلام در چین به ترتیب ذیل بیان گردیده است: بخش اول:چگونگی انتشار اسلام در چین بهویژه در مناطق شمال غربی از جمله در سین کیانگ و نظرات گوناگون درباره آن. بخش دوم مساجد در چین. بخش سوم گروههای اسلامی در چین و بخش چهارم: فرهنگ اسلامی در چین و نقش آن در زمینههای اخترشناسی،علوم پزشکی و داروئی، تجارب معالجات بالینی، معماری، علم تاریخ، زبانشناختی(از جمله تأثیر زبانهای عربی و ارسی بر زبان اویغوری)، ساخت ادوات جنگی، دریانوردی، هنر خوشنویسی، صنایع دستی، نمایشهای موزیکال، موسیقی، آشپزی، ورزشهای رزمی. بخش پنجم: تعلیمات مسجدی(حوزهای) در چین و سیر تاریخی آن، سازمان و منابع مالی و دورههای تحصیلی و نقش زبانهای عربی و پارسی در حوزههای علمیه در مناطق مسلماننشین.
کتاب «آنچه گذشت ...نقشی از نیم قرن تکاپو» نوشته دکتر عبدالهادی حائری در اصل زندگینامه نویسنده میباشد. این کتاب شامل پیشگفتار و شانزده فصل با نثری ادبی است. کتاب داستان زندگی پسری به نام امید است. امید داستان همان دکتر حائری است که برای آنکه از منیت دوری نماید، خود را امید نامیده است. داستان از سال 1314 هـ. ش در زمان حکمرانی رضاشاه آغاز میشود و تا شهریور1371 به پایان میرسد. در این مدت که در تیتر کتاب نیم قرن ذکر گردیده است، زمانی است که در ایران و جهان تحولات بزرگی به وقوع پیوسته است؛ از جمله جنگ جهانی دوم، اشغال ایران توسط متفقین، تبعید رضاشاه، ملیشدن صنعت نفت ایران و متعاقب آن کودتای آمریکایی 28 مرداد 1332، جنگ اعراب واسرائیل و تحولاتی که در زندگی شخصی نویسنده بهوقوع پیوسته که از فردی بیسواد و کارگر جولاهی او را تبدیل به استاد و پژوهشگری جهانی تبدیل نموده است. در این کتاب با قشری از مردم جامعه ایران در آن زمان آشنا میشویم که برای ادامه زندگی خود دچار فقر و تنگدستی بسیاری هستند و شاهد تفاوتهای طبقاتی بین عامه مردم و طبقه اشراف و متمول در آن برهه از تاریخ میباشیم. نویسنده چون خود از قشر تنگدست جامعه بوده است بهخوبی زندگی این قشر را با قلمش به تصویر کشیده است. او بهخوبی رنجهایی را که در جهت آموختن علم و دانش متحمل شده را بیان نموده است.