کتابخانه مجازی ادبیات

کتاب «غنچۀ باز در شرح گلشن راز» تألیف جلال الدین علی میر ابوالفضل عنقا، عارف سلسله اویسی در قرن سیزدهم هجری شمسی است. کتاب غنچۀ باز، شرح مثنوی «گلشن راز» با موضوعیت عشق و عرفان اسلامی است. این کتاب در قالب شعری مستزاد است. این مستزاد عرفانی، با اضافه کردن واژگان بر پایان هر مصراع مثنوی «گلشن راز» نگارش شده است و در واقع قالب مثنوی گلشن راز را به قالب مستزاد تغییر داده است.

یکی از موضوعات مهم و جالب توجه در فرهنگ اسلامی موضوع ابلیس و داستان طاعات و عبادات او و نافرمانی او و سجده نکردنش به آدم و رانده شدن او از درگاه خداوندی و بالاخره دشمنی او با فرزندان آدم تا روز قیامت است. داستان ابلیس قبل از خلقت آدم و بعد از آن و همچنین مکر و فریب او در میان فرزندان آدم در فرهنگ اسلامی اساسا از قرآن نشات گرفته است. نویسندگان بزرگ صوفی مسلک، به خصوص ایرانیان از داستانهای ابلیس برای بیان مسایل اخلاقی، سیر و سلوک و عبرت گیری از سرگذشت ابلیس... استفاده های فراوان کرده اند، بطوری که این داستانها از حلاج شروع شده و در سخنان صوفیه و عرفا گسترش یافته و نویسندگان و شعرای قرن های ششم و هفتم از قبیل سنایی و عطار و مولوی بیشترین استفاده را از آنها کرده اند. دربین عرفا مولانا جلال الدین محمد بلخی گاه ابلیس را سرزنش کرده و گاه به توجیه سرکشی او پرداخته است و مفاهیم و معانی عالی عرفانی، اخلاقی را در قالب اشعار دلنشین بیان کرده و در اختیار افرادی که علاقمند شناخت صراط سعادت و شقاوت بشر می باشند قرار داده است.....