بی‌شک تلاش برای بیان مظاهر تاریخی، فرهنگی و اجتماعی هر سرزمینی از دغدغه‌های‌ همیشگی مردم همان سرزمین و گویای عمق نفوذ قلمرو وطن خواهی و میهن دوستی آنان‌ است. این موضوع بنابه خاصیت هنر و ادبیات که آمیخته با انواع ظرایف و نکته سنجی‌هاست و با احساس و شور در ورای تفکر و شعور ممزوج است، در نمودی‌ گسترده‌تر و همراه با طیف اثر گذاری بیشتر در تمامی اعصار و قرون جلوه‌گری کرده است. در ادبیات سرزمین ما و به ویژه شعر، موضوع وطن با پشتوانه کهن تاریخ و تمدن آمیخته شده و آثاری که در این حوزه به ثبت رسیده گنجینه‌های ارزشمندی‌ از تقارن احساس، هنر، تفکر و تعقل است. این آثار هم نمایان کننده روح ملی و حماسه جمعی است و هم سرگذشت دفاع از کیان و عزت ایران. در ادبیات مشروطه و به خصوص شعر نیز با توجه به اهمیت مفهوم وطن در انقلاب‌ مشروطه و پیوند متقابل حوادث تاریخی و اجتماعی با این موضوع، نگاه شاعران‌ به موضوع وطن و بازتاب این موضوع در شعر آنان در خور تأمل است. در شعر عارف قزوینی، شاعر معروف دوره مشروطیت، نیز مفهوم وطن بازتاب‌ گسترده‌ای دارد. او به لقب «شاعر ملی ایران» مزین است و این لقب به راستی‌ زیبنده عارف و شعر اوست. در این مجال نگاهی گذرا به بازتاب مفهوم وطن در شعر عارف قزوینی می‌افکنیم.

منابع مشابه بیشتر ...

63a4715a2034c.jpg

تاریخ اجتماعی ایران از آغاز تا مشروطیت

عزت الله نوذری

ایران در روند چندین هزار سال تاریخ خویش ، به دلیل موقعیت جغرافیایی ویژه اش – پل ارتباطی میان اقوام شرق و غرب – نقش مهمی را در روابط اجتماعی ملل ایفا نموده است . همین امر باعث شده است تا در جای جای این سرزمین پهناور، اقوام مختلف همواره در تردد باشند و بعضا در موقعیت مناسب در منطقه ای از این سرزمین برای خود حکومتی ایجاد نمایند. برخورد این حکومت ها با یکدیگر و تاثیر و تاثر پذیری از همدیگر در روابط اجتماعی ، گاه باعث جذب و مستهلک شدن قومی در قومیتی دیگر و گاه در نشیب و فرازهای تاریخی باعث اضمحلال کامل آنان شده است . اما همین فرایندهای اجتماعی نیز باعث دوام و بقای چندین هزار ساله سرزمین ایران گردیده است . به طوری که دانشمندان ، این سرزمین را یکی از هفت منطقه ی تمدن ساز بشری به حساب می آورند. نگارنده سعی نموده است در جلد اول کتاب تحت عنوان تاریخ اجتماعی از آغاز تا انقلاب مشروطیت ایران ، با بهره گیری از منابع مختلف ، اعم از دست اول یا غیره ، در چهارچوب عمل انسان ها و روابطی که آنان با طبیعت و بین خود به منظور ارضای نیازهای زندگی ایجاد کرده اند را روشن سازد و در این راستا، انگیزه های انسانی و نتایج اعمال آنان که همواره مستلزم توجه به وابستگی متقابل روابط اجتماعی است و قوانینی که به دگرگونی های تاریخی نظم می بخشد و از خلال این روابط مشخص و روشن می شوند را مورد بحث قرار دهد.

6319dab59da1e.jpg

دیوان عارف قزوینی

عبدالله به سرشتی

اهمیت مقام ادبی و پایه بلند این شاعر فرزانه در ادبیات ایران امری است واضح و آشکار. عارف بوسیله اشعار نغز و شیرین و غزلیات فصیح و پرمعنی و تصانیف مطبوع و دلکش محبوب جامعه ایرانی و مطایبات است. این مجموعه مشتمل بر کلیه اشعار و تصنیف های شاعر ملی ایران و شرح حال ایشان است