در شاه‌نامه داستان‌هایی بی‌شمار می‌توان یافت که از بن مایه‌های ژرف اساطیری برخوردار است. داستان ضحاک از جمله این داستان‌هاست. ضحاک با درونی بسیار تاریک و روانی آشفته، موجودی هراس‌انگیز در میان اسطوره‌های ایرانی است. داستان ضحاک به دلیل برخورداربودن از بن‌مایه‌های اساطیری در اوستا، بارها مورد نقد و بررسی واقع شده است. در این مقاله سعی شده است، این داستان از دیدگاه نقد روان‌شناسی مورد بررسی قرار گیرد. به این ترتیب که شخصیت ضحاک و ارتباط او با عناصر اطرافش از دیدگاه روان‌شناسی (بیش‌تر برپایه نظریه‌های یونگ و فروید) مورد توجه قرار گرفته است. از آن جا که نقد اسطوره‌گرا و نقد روان کاوانه پیوندینزدیک با یکدیگر دارند، نگارنده در این مقاله کوشیده است به مفاهیمی چون توتم و تابو که عناصر کلیدی در نظریه فروید بوده توجهی ویژه نماید. هم‌چنین با پرداختن به انواع عقده‌ها نظیر پدرکشی و طغیان بر پدر که ریشه در ناخودآگاه جمعی دارد و از عمده‌ترین نظریات یونگ است به لایه‌های درونی شخصیت ضحاک نفوذ کرده تا توجیهی برای پاره‌ای از کنش‌ها، واکنش‌ها، تنش‌ها و کشمکش‌های روانی او بیابد و به بسیاری از پرسش‌ها در مورد شخصیت ضحاک و روان تاریک او پاسخ گوید.

منابع مشابه بیشتر ...

6400a76ba60c6.jpg

منظومه کاوه آهنگر

عبدالله صالحی سمنانی

فردوسی سخن سرای شهیر ایران، نخستین بار داستان ضحاک و کاوه آهنگر را با بیانی شیرین در شاهنامه به رشته نظم کشیده است. فردوسی تمام داستان را در هفتصد بیت خلاصه کرده و از این داستان به شیوه مخصوص خود در مسایل اجتماعی نتیجه گیری نموده است. فردوسی در داستان کاوه و ضحاک دقیقا تشریح میکند که نخست ضحاک برای رسیدن به مقام پادشاهی پدر خود را کشت و سپس در طی سالیان دراز به قتل و غارت و بیدادگری پرداخت و سرانجام چون مردم از مظالم او و اطرافیانش به ستوه آمده بودند به رهبری کاوه آهنکر قیام کرده حکومت جابرانه اش را سرنگون ساختند...

60ae3592a5ff1.jpg

برداشتهای روان درمانی از مثنوی

محمدصادق مومن زاده

نگارنده در کتاب، ابتدا نگاهی به عرفان و تاریخچه آن می‌افکند و در پی آن، پیشینه روان درمانی را بیان نموده، تعاریفی از روان درمانی و هدف آن به دست می‌دهند .وی مبحث اصلی کتاب را با مدخل((نقاط مشترک عرفان ایرانی و روان درمانی)) پی می‌گیرد ;سپس شباهت‌هایی میان اندیشه مولانا و فروید بازگو می‌کند . ((ارتباط پیر و مرید در عرفان))، ((انواع عشق))، ((شناخت درمانی و مولانا)) و ((کل‌نگری عرفانی)) از دیگر مباحث این کتاب به شمار می‌آید .