دکتر منصور رستگار فسایی در پیشگفتار کتاب در مورد روش کار خود می گوید: اساس کار در تهیه این مجموعه، تنها نسخ دست نویس خود شاعر است که در زمانهای مختلف در مجموعه هایی، تعدادی غزل، مثنوی یا رباعی را نوشته و در اختیار علاقمندان و دوستانش قرار داده است. ما نیز سعی کردیم تا این اشعار را با توجه به قدمت تحریر، به صورت الفبایی آخر ادبیات، مدون سازیم و تفاوتهای احتمالی کلمات و ابیات، تعلق هر شعری را به مجموعه ای که در آن برداشته شده بود، نشان دهیم و وزن شعر و بعضی توضیحات لازم را نیز در پانویس های کتاب ضبط نماییم و غزلیات را با استنباط از محتوای آنها، عنوان بندی کنیم. به دیوان نعمت فسایی، سفرنامه و 41 حکایت نثر نیز اضافه شده است.
رویآوری به ادبیات جدید، به تقریب از اوایل مشروطیت در ایران آغاز شده است، با کتابهایی نظیر سیاحتنامه ابراهیم بیگ زین العابدین مراغهای و مسالک المحسنین میرزا عبدالرحیم طالبوف که در واقع داستان به صورت معمول و شناخته شده امروز نبود، بلکه داستان - مقاله یا مقالهای رمانگونه بود که به قصد انتقاد از اوضاع اداری و اجتماعی روزگار نوشته شده بود. اساس این کتاب بر پنج بخش نگاشته شده است: قصه و قصههای عامیانه، داستان و داستان کوتاه، رمان، پیشکسوتهای داستان کوتاه، نگاهی کوتاه به داستاننویسی معاصر ایران.