ادب و فرهنگ به معنای کلیه آثار فکری، اعم از علمی و ادبی است و انواع کتب فلسفی، عرفانی، فنی، مذهبی و علمی را در بر می¬گیرد. ادبیات زاییده اجتماع است و تاریخ ادبیات هر جامعه آیینه تمام نمای آن ملت در ادوار مختلف تاریخی است. در تاریخ ادبیات سه عامل سیاسی و اجتماعی، فکری و مذهبی و عامل ادبی مؤثر است. این کتاب یک دوره تاریخ اجمالی ایران از دوره پیش از اسلام تا عصر مشروطیت است که توسط حسین فریور در پنج بخش تدوین شد و در پایه دوم دبیرستان تدریس می شد. این کتاب فریور در سال 1341 شمسی برای دهمین بار توسط چاپ اطلاعات به طبع رسید.
عصر اوستایی، باستانی ترین عصر زبان و ادبیات ایران است که تخمینا در هزار یا یکهزار و پانصد سال پیش از میلاد مسیح آغاز گشت و آنچه از این عصر بدست ما رسیده است منحصر به نوشته اوستاست. در آغاز این عصر تیره های آریایی هند و ایران نزدیک بهم زندگی میکردند وگرچه در لهجه مختلف سخن می گفتند ولی به سخن یکدیگر آشنا بودند و قهرمانان مشترک داشتند رسوم و عبادت هم یکسان بود. ایزدان شان زمین و آسمان و مظاهر طبیعت و برخی ستارگان بودند. اینها را "دیوا" می نامیدند بهترین و باستانترین نمونه شعر این عصر را در سروده های گاتا و فصیح ترین نثر را در عبارت وندیداد می یابیم...
رساله «یک کلمه» مهمترین اثر میرزا یوسفخان تبریزی معروف به مستشارالدوله، رجل سیاسی و روشنفکر عهد ناصرالدین شاه قاجار، به احتمال زیاد نخستین اثر برجایمانده از جنبش روشنفکری دینی به زبان فارسی است. مستشارالدوله در این رساله میکوشد تا نشان دهد اصول تجدد و تجددخواهی در زمینۀ نهاد سیاست و قانونگذاری نهتنها با تعالیم و احکام دین اسلام ناسازگاری ندارند، بلکه بهآسانی از این تعالیم و احکام استنباط و استخراج و استنتاج میتواند شد. در پایان کتاب نوشتارهایی متفرقه از مستشارالدوله آورده شده است.