تاریخ بشری در تداوم خود شاهد ظهور مردان و زنانی بزرگ بوده که رنجها و آرزوهای بشر را درصفحات تاریک و روشن آن به نمایش گذاشته است. به همان اندازه که اینان با شجاعت در مقابل سنتهای کهنه و ارتجاعی جامعه خود ایستاده و در برابر ستمگران قد علم کردهاند، سودپرستان عافیت طلب تلاش کردهاند تا آتشفروزان آنها را خاموش ساخته، شخصیت آنان را وارونه جلوه دهند. بسا انسانهایی بزرگ که تاریخ چهره آنان را منفور ساخته، و بسا انسانهایی ناپاک و ستمگر که از آنان به نیکی یاد نموده است. یکی از این مردان بزرگ، ابونواس، شاعر بزرگ ایرانی است که در عصر عباسی، درقرن دوم هجری میزیست. او با نبوغ فراوان خود توانست آرا و اندیشههای مترقی خود را در قالب شعر خمری عرضه کند و برسنتهای قدیمی و ناروا بشورد. او دراین راه تهمتها، بسیار شنید و زندانها، بسیار کشید. مقاله حاضر برآن است که با مطالعه مجدد و باز خوانی زندگی شخصی و شخصیت علمی و ادبی ابونواس، با استفاده از مراجع و مصادر مهم تاریخی، شخصیت حقیقی و واقعی او را نمایان ساخته، هالههای ابهام را از زندگی او بزداید و راه را برایدرک و فهم خمریات او، که از مهمترین و جاودانهترین اشعار عربی است، هم وار سازد.
شعوبیه از نهضت های ایرانی است که بعد از اسلام شکل گرفت. این نهضت، در واقع یک جنبش اجتماعی و جریان فرهنگی بود که در برابر تعصبات قومی اعراب بویژه در دوران بنی امیه بروز نمود. هدف از نوشته حاضر، در مرحله اول بیان کلیاتی در مورد این نهضت و در مرحله بعد تحلیل آن در چارچوب یک جنبش اجتماعی است. اهمیت این نهضت هنگامی بیشتر روشن می شود که بدانیم ایران از معدود مناطقی بود که در قرون اولیه اسلام، علیرغم پذیرش دین اسلام، از پذیرفتن زبان و فرهنگ قومی اعراب سرباز زد و بر هویت خاص خود تاکید نمود. در همین راستا، شعوبیه یک نهضت فرهنگی گسترده در برابر سلطه اعراب و برتری جویی آنان بود. بطوری که می توان زمینه فرهنگی اکثر قیام های ایرانیان در برابر اعراب و نیز شکل گیری بسیاری از سلسله های حکومتی ایرانی را در اقدامات شعوبیان جستجو نمود.
هذا الکتاب دراسة تحلیلیة لأدب ثمانیة من أشهر شعراء العرب و للجوّ الذی نشأوا فیه. فدرست عصرهم و شعرهم علی الطریقة التحلیلیة الحدیثة.