کتابخانه مجازی ادبیات

این کتاب نوشته راجر وبستر، مدیر گروه مطالعات فرهنگی دانشگاه لیورپول جان مورز در انگلستان است. هدف نویسنده آن بوده که راهنمایی مقدماتی درباره عمده‌ترین موضوعات نظریه ادبی و کاربرد آنها در بحث‌های نقادانه ادبیات فراهم آورد. از جمله محاسن این کتاب، آن است که نویسنده برای تبیین مفاهیم نظری، ابتدا از اصطلاحات متداول‌تر و آشناتر استفاده کرده و بنابراین خواننده ناآشنا با مباحث نقد ادبی جدید راحت‌تر می‌تواند بحث‌های کتاب را دنبال کند. ساختارگرایی، فرمالیسم روسی، مکتب باختین، نظریه زبان‌شناسانه رومن یاکوبسون، روایت‌شناسی، نقد مارکسیستی، فمینیسم، نقد روان‌کاوانه، واسازی و ... از جمله نظریات و مفاهیمی هستند که نویسنده آنها را به زبانی فهمیدنی برای خوانندگان ادبیات تبیین کرده است.

رمان مدرن، رمان روان‌کاوانه است و ناگزیر رنگ باید در آن حضوری چشمگیر داشته باشد؛ کما اینکه «سمفونی مردگان» به عنوان نمونه‌ای از این نوع ادبی، یک تابلوی رنگین است و کلیه شخصیت‌ها رنگ‌آمیزی شده‌اند. این کتاب نقد و بررسی رمان «سمفونی مردگان» است که از آثار عباس معروفی می‌باشد.

در چند دهه اخير «نقد روان‌کاوانه» از پوياترين و پرکاربردترين رويکردهاي نظريه ادبي معاصر بوده است. فرويد، يونگ و لکان مهم‌ترين چهره‌هاي روان کاوي در قرن بيستم بودند که با استفاده از مفاهيم رايج در نظريه روان‌کاوي خود، در خوانش متون ادبي تحولي بزرگ پديد آوردند؛ اما در عرصه نقد ادبي، پژوهشگران ما از يک سو، کمتر به نقد روان‌کاوانه پرداخته‌اند، و از سوي ديگر، تحقيقات محدود آنها بيشتر به آثار ادبي درون‌گرايانه و پرراز و رمزي چون بوف کور و مکاتب خاصي مانند سوررئاليسم منحصر بوده است. در اين مقاله با بهره‌گيري از دو مفهوم بنيادين «ديگري» و «نگاه خيره» در نظريه لکان به تفکيک و تبيين سطوح روايتگري شعر هملت شاملو پرداخته‌ايم تا چگونگي آميختگي صداي دو روايتگر اصلي شعر (هملت و بازيگر) و چرايي لحظه افتراق اين دو صدا معلوم گردد؛ در ادامه کهن الگوي «برادرکشي» به عنوان محور اصلي که باعث ارتباط عمودي بندهاي شعر مي‌شود بررسي و تحليل شده است.