کتابخانه مجازی ادبیات

نویسنده این کتاب به صراحت اقرار می‌کند که مشروعیت آن بیشتر از هر چیزی از اثر مشهور دانیل کالاهان با عنوان "پنجاه فیلسوف کلیدی" (۱۹۸۷) الهام گرفته است. اگرچه تفاوت‌های معینی این اثر را از سایر آثار مشابه متمایز می‌سازد؛ کالاهان باید فیلسوفانی را در طول تاریخ فلسفه انتخاب می‌کرد که نیز به عنوان شخصیت‌هایی شناخته‌شده در میان عموم مردم بودند، مثل فیگورهایی چون افلاطون و هابز یا سارتر. با این حال، انتخاب جان لچز فیلسوفان معاصری که گاه هنوز تا شهرت فاصله داشتند بود. به علاوه، سوال تکراری در مورد تشکیل مجموعه "پنجاه متفکر کلیدی" بیش از سایر آثار مشابه مطرح شد: آیا توافقی در مورد انتخاب متفکران و فیلسوفان وجود دارد که بعضی از آن‌ها هنوز هم در زمان تدوین این اثر در دسترسند؟ به عبارت دیگر، آیا در واقع اسامی مهم‌ترین فلاسفه معاصر در این لیست محل دارند یا می‌توان اسامی دیگری را نیز در نظر گرفت؟ این چالش خود باعث جایگزین شدن اسامی چون آگامبن، بادیو، برگسون، باتلر، دریدا، هایدگر، هوسل، ماتراورز، ویریلیو و ژیژک در ویرایش دوم این کتاب شده است. از دیدگاه نویسنده، مبنای کار او نیز در انتخاب‌های روشن‌کننده و آموزندهٔ آثار بوده است. لچز پنجاه متفکر کلیدی معاصر را در ده گروه تقسیم‌بندی کرده تا تفکرات آن‌ها را درک کنیم: ساختار‌گرایی ابتدایی، فنومنولوژی، ساختار‌گرایی پسااستراکچرالیسم، نشانه‌شناسی، فمینیسم موج دوم، پسامارکسیسم، مدرنیته، پسامدرنیته و در نهایت تفکرات الهام‌گرفته از زندگی. امیدواریم این تقسیم‌بندی به خوانندگان در درک جهت‌گیری‌های فکری متفکران و همچنین درک کلی از معنا و مفهوم این مجموعه کمک کند.

در این کتاب نویسندگان کوشیده‌اند پس از طرح اظهارات آغازین فمینیسم که مشتمل بر دعاوی نرم و تقاضاهای حداقلی است، خروجی‌هایی را که این ایده از طریق آنها به سمت نوعی رادیکالیسم گرایش یافته، جستجو کنند و مدعیات و دلایل هر یک را طرح و نقد کنند. در این مسیر ابتدا به خود فمینیسم لیبرال و زمینه‌های آن برای رادیکال پرداخته‌اند و پس از آن فمینیسم رمانتیک، اگزیستانسیالیست و رادیکال انتقادی را به عنوان مهم‌ترین اشکال رادیکالیزیه فمینیسم مورد بررسی قرار داده‌‌اند.

موسيقي، يكي از اسباب و علل مقبوليت شعر نزد خواننده و شنونده است. اين پديده در شعر جهاني، كه در بيشتر زبان‌هاي دنيا شناخته شده، به چشم مي‌خورد. هر شعري، به عنوان يك پديده جهاني و در عين حال ملي و محلي، ميزان توفيق و ماندگاريش بستگي به ميزان بهره‌مندي آن از موسيقي دارد. موسيقي شعر، داراي دامنه پهناوري است. وزن و منشا آن در ميان ملل مختلف ممكن است سرچشمه‌هاي گوناگون داشته باشد، چنانكه در شعر عرب مي‌توان آنرا به آهنگ پاي شتران كه در صحرا گام مي‌زنند نسبت داد اگر چه شاعران عرب غالبا استفاده از شكل تفعيله را اختيار نموده و در مواردي اندك ميان شكل سنتي و نوين آن تلفيق ايجاد نموده‌اند ولي از توانايي‌هاي موسيقي سنتي نيز بهره‌مند بوده‌اند. اين پديده، در شعر فلسطين هم قابل ملاحظه بوده و شاعران به خود اجازه داده‌اند از آزادي ساختار موسيقي برخوردار باشند. خواننده قصايد سميح القاسم بعنوان يكي از شعراي فلسطيني، با اندكي ذوق و معلومات قادر به تشخيص موسيقي بيروني و دروني آنها خواهد بود.

پست‌مدرنیسم در شمارِ سومین دوره از ادوار سه‌گانه تاریخ تفکر انسانی است. در این دوره که از پایان قرن نوزدهم تا به امروز را دربرمی‌گیرد، «خلق واقعیت جانشین کشف واقعیت» می‌شود. این جریان به منزله شکلِ انقلابی، افراطی و اغراق‌آمیز مدرنیسم است و عموماً به بخشی از اَشکال فرهنگی اطلاق می‌گردد که مشخصه‌هایی همچون بازتابندگی، طنز تلخ و آمیزه‌ای از هنر عامه‌پسند و هنر رسمی را به نمایش می‌گذارد. این مقاله در پی آن است تا با نقد و تحلیل یکی از متون نوین ادب عربی با نام «کولاج»، ویژگی‌ها، نشانه‌ها و عناصر تشکیل‌دهنده پست‌مدرنیسم در قالب و محتوای آن را نشان دهد و ردّ پای این جریان را در متن یادشده ، به عنوان نمونه‌ای از آثار جدید ادبیات عربی، پی‌گیری نماید. محتوای این متن، مانند دیگر متن‌های پست‌مدرن، به خوبی در دسترس و قابل فهم نیست. شخصیت‌ها، زمان، مکان و دیگر عناصر موجود در متن به راحتی به خواننده نمایانده نمی‌شود و بطور کلی نمی‌توان به طور قطع اظهار نظر کرد که این متن از جه سخن می‌گوید، به دیگر عبارت خوانش‌های متعددی از آن قابل تصور است. استفاده از ژانرهای مختلف ادبی نیز به پیچیدگی‌های متن افزوده است و بهره‌گیری از نشانه‌های ظاهری آثار پسامدرن فهم «کولاج» را دشوارتر ساخته است.