هدف از انجام اين تحقيق آن است تا بر اساس الگوي هاليدي (1976) و نيز شفايي(1363) و فرشيد ورد (1363)، منظومه صداي پاي آب سهراب سپهري مورد تجزيه و تحليل گفتماني ـ دستوري قرار گيرد. ضمن استفاده از روش تجزيه و تحليل متني، منظومه در دو سطح کلان و خرد مورد بررسي قرارخواهد گرفت که در بخش کلان عوامل انسجامي شناسايي خواهد شد و در بخش خرد نيز انواع جملات به کار رفته در منظومه مورد بررسي قرار خواهد گرفت. يافتههاي تحقيق در بخش کلان حاکي از آن است که عامل انسجامي ارجاعي (399 مورد،48.31 درصد) در کل منظومه داراي بيشترين بسامد است و پس از آن عوامل واژگاني، حذفي و ربطي به ترتيب با 26.76، 13.43 و 11.50 درصد در جايگاههاي بعدي قرار دارند. ضمنا شاعر از عامل ارجاعي ضماير و افزونههـاي فعلــي (353 مــورد، 88.47 درصد) و عامل ربطي افزايشي (96 مورد،86.49 ) بيش از انواع ديگر ارجاعات و عناصر ربطي استفاده نموده است. در ميان عناصر انسجامي واژگاني نيز تکرار (185 مورد، 83.71 در صد) داراي بيشترين فراواني است. يافتههاي تحقيق در سطح خرد نيز حاکي از آن است که در اين منظومه از جملات مجهول و شرطي استفاده نشده است. ضمنا نويسنده از جملات معلوم، خبري، ساده و فعلي بيش از ساير انواع جمله استفاده کرده است. استفاده هنرمندانه شاعر از عوامل زباني و انسجامي سبب گرديده است تا با وجود طول شعر، منظومه از انسجام بالايي برخوردار باشد. ضمنا استفاده زياد از فعل علاوه بر انتقال مفهوم در ايجاد وزن و آهنگ نيز بسيار موثر بوده است.
در این اثر، نگرش و دیدگاههای سهراب سپهری و فروغ فرخزاد که در آثارشان انعکاس یافته، بررسی شده است .برای این منظور، نگارنده شعر ((مسافر)) سهراب سپهری را برگزیده، ابتدا ساختار درونی و بیرونی آن را تشریح و سپس بنیانهای فکری و معرفتهای عرفانی، روان شناختی و تاریخی آن را بیان میکند .در بخش دوم نیز برای بررسی و تبیین نگاه فروغ فرخزاد به مجموعه هستی، منظومه ((ایمان بیاوریم به آغاز فصل سرد)) انتخاب و بعد از بازخوانی، ساختار آن شروع و بیان شده است.
کتاب، مشتمل بر دو بخش "نگارش" و "ادبیات و برگزیده متون" است. در بخش "نگارش" پس از تاریخچه زبان فارسی، هر یک از مباحث، بسته به اهمیت و کاربرد آن، به اختصار یا به تفصیل مطرح شده است؛ چنانکه مباحث مربوط به نشانه گذاری، املای کلمات، نکات دستوری و تلخیص، به اختصار و در حد نیاز دانشجویان است. در بخش دوم کتاب (ادبیات و برگزیده متون) پس از بحثی مختصر درباره ادبیات و اهمیت آن، از مباحثی سخن به میان آمده است که آشنایی با آن، به خواننده کمک می کند تا ظرافتها و زیبایی های یک اثر ادبی را بهتر دریابد و لذت بیشتری ببرد. در بحث از هنرهای ادبی، وزن عروضی و قالبهای شعری، بنا را بر اختصار نهادیم، اما سه مبحث دیگر، یعنی انواع ادبی بر اساس محتوا، سبکهای شعر فارسی و مکتبهای ادبی که از اهمیت ویژه ای برخوردارند، قدری مفصل تر بیان شده است...