بخشي از کتاب بياض و سواد تاليف خواجه ابوالحسن علي بن حسن سيرجاني در سفينه تبريز موجود است. اين بخش باقي ماندهاي از يک تلخيص البياض و السواد است و بيشتر دربرگيرنده اقوال کوتاه آن است. بررسي اين باقي مانده نشان ميدهد که ابوالمجد محمد بن مسعود تبريزي، کاتب سفينه، در کتابت اين بخش اغلاط و تصحيفات فراواني مرتکب شده است. نادرستيهاي کتابتي او را ميتوان در چند بخش دستهبندي کرد: تصحيف در عناوين ابواب، تصحيف آيات قرآن، تصحيف احاديث، تصحيف اعلام، افتادگيها در متن، افزودگيها در متن، نقاشي از روي متن، و بيتوجهي به معناي کلام.
در دوران پیروزی انقلاب اسلامی ایران این توفیق را یافته ایم که شهرداران و مسئولان خدمات به مردم، در کلیه سطوح لشکری و کشوری فراتر از وظایف عادی خود، گامهایی در راه اعتلای فرهنگ و اندیشه جامعه بر می دارند و با تلاشهای مناسب علمی و هنری، ایران را در جهان و در مقابل تاریخ سرافراز می کنند. امروز شایسته آن است که در روند تفکرات اسلامی و انقلابی ایران انسانهای لایق و برجسته تاریخ این مرز و بوم را به نسل خودمان و به جهانیان بشناسانیم و با برگزاری یادبودها و نوشتن مقاله و تهیه فیلمها بدین وسیله توطئه های امپریالیسم را در رابطه با محو فرهنگ جهان سوم خنثی نماییم؛ این خود انقلابی است در مسیر انقلاب اسلامی ایران......موضوع کتاب حاضر رجال اصفهان در علم و عرفان و ادب و هنر است که شامل رجال فقه و حدیث و تفسیر، رجال حکمت و فلسفه و عرفان و تصوف است و توسط سیدمحمدباقر کتابی تالیف شده است.
کتاب حاضر تالیف امیرکمال الدین حسین بن مولانا شهاب الدین اسمعیل طبسی گازرگاهی هروی از عارفان و صوفیان و شاعران درجه دوم قرن نهم هجری قمری است که به غلط تالیف آن را به سلطان حسین بایقرا فرمانروای هنرپرور تیموری نسبت داده اند، الا اینکه یا مولف در تالیف آن سفارش و سلیقه خاص سلطان حسین را مدّنظر داشته و آن را به نام وی پرداخته و یا اینکه دیگران تالیف آن را به خطا به سلطان حسین نسبت داده اند. مجالس العشاق را نمی توان از جهت تاریخ مورد بررسی قرار داد و بر آن ارزش و اعتباری قائل شد تنها وجهی که می شود بر آن داد این است که نویسنده سعی کرده ضمن سود بردن از شایعات سائره در باب آثار ادبی ادبا و شعرا، چاشنی زیباشناختی را بر آن بیفزاید، لذا مجالس العشاق نوعی تفسیر ادبی است، و چون از منظر فلسفی – زیباشناختی به مسئله عشق می نگرد، عجیب نیست که پا از محدوده شریعت مرسوم فراتر بگذارد و در نتیجه حتی بعضی پیغمبران و معصومین را هم جزء قهرمانان داستان خود قرار بدهد...
امروزه استفاده از تئاتر به عنوان شيوهاي موثر و روشي جديد براي آموزش، تعليم، تربيت و درمان کودکان و نوجوانان مورد توجه فعالان تئاتر و هنرهاي نمايشي قرار گرفته است. در اين شکل استفاده از تئاتر، بر جنبه کاربردي نمايش تاکيد ميشود و درام کاربردي براي کودکان و نوجوانان زمينههاي رشد ذهني و فکري آنها را فراهم ميکند. مثنوي مولانا سرشار از داستانهايي است که علاوه بر قابليتهاي نمايشي داراي محتوايي درماني، آموزشي و تربيتي هستند. داستانهاي انتخاب شده در اين پژوهش که به تفکيک بررسي شدهاند، در رهايي کودکان و نوجوانان از رنجهاي عاطفي، جرأت ايجاد رفتارهاي جديد، آيين زندگي اجتماعي، روحيه فداکاري و از خود گذشتگي، اصلاح و پرورش ذهنيت، بهبود مهارتهاي ارتباطي، ايجاد و بروز خلاقيتهاي فردي، درگيري و کنجکاوي در مسائل، ايجاد اعتماد به نفس، سخنوري و ارتقاي بينش درباره حوادث و سازش با آنها بسيار موثرند. نويسندگان در پژوهش حاضر با انتخاب و بررسي 32 داستان از داستانهاي مثنوي، ضمن برشمردن ويژگيهاي داستانهاي انتخاب شده، سعي دارند قابليت اين داستانها را براي اقتباس جهت تبديل به نمايشهاي خلاق، تربيتي، آموزشي و درماني به اثبات رسانند.
در این مقاله به معرفی خواجه ابو الحسن علی بن حسن سیرجانی، از بزرگان صوفیه قرن پنجم هجری و تنها اثر باقی مانده از او، به نام البیاض و السواد من خصایص حکم العباد فی نعت المرید و المراد پرداخته شده است. خواجه علی حسن در سیرجان میزیست و داروخانه داشت. وی مرید ابو اسماعیل احمد بن محمد بن حمزه الصوفی (د:441 ق) معروف به«شیخ عمو» بود و خود نیز مریدان بسیاری داشت. همچنین اهل سیر و سیاحت بود و بسیاری از مشایخ زمان خود را دیدار کرد و اقوال و اشعار و حکایات بزرگان صوفیه را گرد آورد. درگذشت او محتملا پس از سال 441 ق و پیش از 470 ق روی داده است. بیاض و سواد به زبان عربی در حقیقت طبقهبندی موضوعی اقوال بزرگان صوفیه تا اوایل قرن پنجم هجری است. این کتاب مشتمل بر 73 باب درباره موضوعات مورد بحث تصوف در آن روزگار و در حدود 3300 فقره از اقوال، اشعار و حکایات مشایخ صوفیه است و از منابع مهم در مطالعات تصوف محسوب میشود. از این کتاب تاکنون پنج نسخه شناخته شده است.