کتابخانه مجازی ادبیات

میرزا محمود فدایی مازندرانی یا تلاوکی (1164 – 1242 شمسی ) شاعر مرثیه ‌سرای سده ۱۳ قمری و دوران قاجار است. فدایی که خود را پیرو محتشم کاشانی و صباحی بیدگلی می ‌دانست سرایندهٔ نخستین مقتل منظوم در ادب پارسی ا‌ست. این مقتل طولانی ‌ترین ترکیب‌ بند فارسی شمرده می ‌شود. مقتل منظوم فدایی که سرشار از صور خیال عاشورایی است به عنوان یکی از مدخل‌های دانشنامه جهان اسلام ثبت شده ‌است. كتاب حاضر که توسط فریدون اکبری شلدره تصحیح شده است، با دیباچه ای بر مرثیه سرایی در ادب فارسی و اطلاعاتی پیرامون تعزیه آغاز می شود. پس از آن شرح حالی بر زندگی، شعر و شیوه شاعری فدایی مازندرانی و نکاتی پیرامون دیوان پیش رو آورده شده است. اشعار فدایی مازندرانی در چهار نظام، بخش دیگر کتاب را تشکیل می دهند. این کتاب در سال 1377 توسط معاونت فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه در دسترس مشتاقان قرار گرفت.

كتاب سفينه قهرمانيه مقتلي است به نثر مسجع آميخته به نظم، از آثار دوره قاجاريه نوشته قهرمان خان قهري ملايري (م 1372 هـ. ق) كه هم نويسنده و هم اثر او ـ كه به گونه مجالس به نثر و موزون است ـ به علل گوناگون ناشناخته مانده است. در اين كتاب شگرف و بي نظير قيام خونين امام حسين (ع) و حركت آن امام همام از مدينه به طرف كوفه و وقايع روز عاشوراي شصت و يك هجري به تفصيل و با كلامي حزين و استوار بيان شده است. نثر و شعر اين كتاب نمونه‌اي از آثار خوب دوره بازگشت ادبي است.

کتاب حاضر مجموعه سروده‌های "مولانا ابراهیم بن شهاب‌الدین گلشنی" است به انضمام شرح احوال و آثار وی "ازهار گلشن" منظومه‌ای است نظیر"گلشن راز" که در همان وزن و در جواب سوال‌های چندی انشاء گردیده است .در کتاب حاضر ابیاتی چند از"ازهار گلشن" و آیات و احادیث موجود در آن جداگانه استخراج شده است .برخی مضامین کتاب عبارت‌اند از : "سیری در ازهار گلشن"، "سیمرغ"، "تمثیل"، "حقیقت انسان کامل"، "صفت درویش و کیفیت درویش"، "لطیفه" و "سوال" و "جواب".

مولانا ابراهیم بن محمد بن ابراهیم بن شهاب‌الدین گلشنی از عرفا و سخنوران و دانشمندان قرن نهم هجری از شاعران و گویندگانی بوده که در علم تفسیر و حدیث ماهر بوده و در کلام و تصوف از اساتید به شمار می‌رفته است. مثنوی «گلشن ازهار» او شبیه و نظیر گلشن راز و به همان وزن در جواب سؤال‌های چندی انشاء گردیده است.