نظريه‌پردازان ادبي معاصر، از چشم اندازهايي مختلف ژانرهاي ادبي را مورد نقد و بررسي قرار داده‌اند. دراين ميان، ميخائيل باختين نظريه‌پرداز بزرگ روس، جايگاه ويژه‌اي دارد. وي با تاکيد بر اصطلاح کليدي «منطق مکالمه» درميان انواع ادبي، تنها نوع ادبي رمان و آن هم رمان‌هاي داستايفسکي را واجد ماهيت گفتگويي و چندآوايي مي‌شمرد. بر همين اساس، باختين آثار حماسي و تراژديک را فاقد خصلت مکالمه‌اي مي‌داند. در نظر وي، تک‌آوايي و تک‌صدايي برچنين آثاري حاکم است و صداي راوي بر فراز صداهاي شخصيت‌هاي داستان شنيده مي‌شود. ما در اين مقاله برآنيم تا با استناد به آرا و انديشه‌هاي باختين، و با محوريت شاهنامه فردوسي اين مدعا را مورد نقد و بررسي قرار دهيم و با ذکر پاره‌اي از داستان‌ها و مولفه‌هاي بنيادين شاهنامه، بر منطق گفت و شنودي آن، تصريح و تاکيد نماييم.

منابع مشابه بیشتر ...

658426a5a764a.jpg

حماسه لرستان

مجید جمالی

انقلاب مشروطیت و مجاهدت مجاهدان بزرگ به همراه ملت شجاع ایران پشت استعمار را خماند....اما دیری نپائید که انقلاب را به انحراف کشاندند، بزرگ مردان انقلاب را توسط شاه دست نشانده قاجار یا به دار آویختند یا به طریقی از میدان به در کردند. با این وجود ابرقدرتان آن زمان روس و انگلیس از قیام مردم و آتشی که زیر خاکستر بود و هر لحظه انتظار می رفت شعله ور شود بیم و هراس داشتند. وجود حکومتهای محلی و قیام گاه و بیگاه مردم در اطراف ایران چون لرستان کردستان گیلان راه چپاول را بر استعمارگران بسته بود. استعمارگران در طول تاریخ هماره سعی بر این داشته اند که بر این منطقه سیطره پیدا کرده دامنه نفوذ خود را بر دیگر نقاط ایران بگسترانند اما هربار با مقاومت دلاوران لرستان روبرو شده مجبور به عقب نشینی شده اند.در عصر ننگین سر سلسله پهلوی (رضاخان) بار دیگر این منطقه مورد تاخت و تاز قرار گرفت. سیصد هزار خانوار اعم از شهری و روستایی با دلاوری و رشادت کم نظیر در مقابل قوای مهاجم و دست نشانده بریتانیا ایستادند و دوازده سال مقاومت کردند. آنها با رشادت و بی باکی خود حماسه ها آفریدند.

64d2447b34ebe.jpg

معمای شاهنامه - جلد اول (باستان شناسی و داستان شناسی شاهنامه)

سیامک وکیلی

ویژگی اصلی این پژوهش، کنکاش باستان‌شناسانه و روان‌شناسانه درباره‌ی شخصیت‌ها و فضای اجتماعی و سیاسی داستان‌های "شاهنامه" است. به باور نگارنده: "شاهنامه دارای دو بخش است که به طور کامل با هم تفاوت دارند. ویژگی‌های ساختی، زبان شناسی، جهان‌بینی و مانند این‌ها در هر دو بخش چنان ناهماهنگ و ناهمخوانند که می‌توان گفت دارای دو اندیشه، دو استعداد، و دو پسند جداگانه و نایکدست‌اند. برای نمونه در یک بخش سستی و ناپایداری جهان، بنیان جهان‌بینی است و در بخش دیگر آزپرستی و زیاده‌خواهی اساس جهان‌بینی است و در بخش دیگر آزپرستی و زیاده‌خواهی اساس جهان‌بینی نویسنده را می‌سازد؛ ..... بر این اساس می‌توان شاهنامه را بر دو بخش جداگانه بخش‌بندی کرد بخش نخست از آغاز شاهنامه تا پایان شاهنشاهی (= امپراتوری) کیخسرو به همراه داستان رستم و اسفندیار است که شاهنامه‌ی اصلی نامیده می‌شود و بخش دوم از آغاز پادشاهی لهراسب تا پایان شاهنامه (بدون داستان رستم و اسفندیار) است که آن را شاهنامه افزوده نام نهاده‌ایم. شاهنامه‌ی افزوده نوشته‌ی فردوسی است؛ اما شاهنامه‌ی اصلی نویسنده‌ی دیگری دارد که باید برای یافتن نامش در تاریخ و تاریخ ادبیات کاوش کرد. کتابی که پیش رو دارید کوشیده تا این نظر را که کل شاهنامه نوشته‌ی یک تن نیست به اثبات برساند".

دیگر آثار نویسنده بیشتر ...

6543b495017b4.jpg

شرح گلشن راز

کتاب حاضر شامل متن و شرح "گلشن راز "است که براساس قدیمی‌ترین و مهم‌ترین شروح گلشن راز (شرح صاین‌الدین علی ترکه اصفهانی و شرح شاه داعی الی الله شیرازی) تدوین شده است .

نظم/شرح شعر
کتاب
63501272c7fb9.jpg

بوی جوی مولیان

کتاب حاضر شامل سه بخش است: بخش نخست: زندگینامه شعرای منتخب؛ بخش دوم: نمونه های اشعار آنان؛ بخش سوم: شرح و توضیح لغات و برخی از ابیات. کتاب شامل برگزیده اشعار رودکی سمرقندی، فرخی سیستانی، منوچهری دامغانی و کسایی مروزی است.

نظم/شعر کلاسیک/گزیده‌ها شعر کلاسیک
کتاب