کتابخانه مجازی ادبیات

چون پایه این دفتر بر تلاشی "نمادین" است و خواست انجامین: نمودن "نماد" است نه شکافتن آن، و نمایش راز است نه گشایش آن، و این دفتر، نه از پی پزوهش در آثار نظامی است که برای نمایش "نماد" است، تا برانگیزاننده اندیشه پژوهشگران گردد از این رو باز نمودن نکته هایی اجتماعی، بایسته می نماید. نکته در خور نگاه اینست که: بیشتر پژوهشگران روزگار ما، جهان و رویدادهای گذشته را با ترازوی قرن نوزدهم و بیستم می سنجند و با حال و کار گذشتگان، از این دریچه نگاه می کنند و به ناچار همه می لغزند و لغزیده اند و سبب گمرهی های فراوان نسلهای جوان روزگار ما شده اند. اگر به این نکته توجه داشته باشیم و هر پدیده را با ترازوی زمان خودش بسنجیم، کهر بهنجار انجام داده این و جدول ارزشهای ویژه ای برایمان پدیدار می گردد. خردمندانی چون نظامی، در دل تاریکی زیسته اند و با تلاشی پیکارگونه روزنه هایی به سوی روشنایی باز کرده اند. گاه در میان سخنانشان بدسگالیهایی به چشم می خورد که هول انگیز است و اگر با چشم باز و با شناخت روزگار آنان و با ترازوی زمانشان، آنها را ننگریم و نسنجیم درباره آنان ستمکارانه داوری کرده ایم...

این پایان نامه بررسی کوتاهی است در زندگینامه نظامی و امیرخسرو دهلوی و همچنین اشعار خسرو و شیرین و شیرین و خسرو. در این رساله دویست بیت از خسرو و شیرین نظامی و دویست بیت از شیرین و خسرو امیرخسرو دهلوی در دو داستان مشابه انتخاب و به بررسی صنایع ادبی آنها پرداخته شده است.

حرف‌ها واژه‌ها یا گروه‌هایی هستند که معنی مستقلی ندارند و فقط برای پیوند دادن گروه‌ها، کلمه‌ها یا جمله‌ها به یکدیگر، نسبت دادن کلمه‌ای به کلمه دیگر یا کلمه‌ای به جمله‌ای یا نمودن نقش کلمه در جمله به کار می‌روند. موجودیت و ماهیت این حروف تنها وابسته به جمله‌ای است که در آن به کار می‌روند و خارج از ساخت جمله، گروه یا ترکیب، هیچ معنی‌ای نمی‌توان برای آنها به دست آورد. نویسنده این مقاله با بررسی اشعاری از سعدی درمی‌یابد که: سعدی چون بازیگردانی است که نقش‌های متفاوتی به حروف می‌دهد و حتی به این هم قانع نیست، بلکه آنها را در بهترین مکان برای ظاهرشدن و اجرای هرچه بهتر نقش نیز قرار می‌دهد. وی نه‌تنها به معانی آنها فکر می‌کند، بلکه نحوه ظاهر شدن آنها هم برای او اهمیت دارد و آنها را به حال خود رها نمی‌کند، بلکه برای آنها برنامه‌ای دقیق و حساب شده طرح می‌کند. سعدی از آن گویندگانی است که قوت زبان آنها در کیفیت ترتیب جمله‌هاست نه در توسل به استعاره، تشبیه و سایر صنایع بدیعیه.