کتابخانه مجازی ادبیات

شاید بعضی ها تصور نمایند که آثار بجای مانده فرهنگی از ادوار مختلف و زمانهای متفاوت فقط مربوط به مردان بوده و زنان هیچگونه نقشی در آفرینش ادب و فرهنگ نداشته اند در صورتیکه زنان زیادی در این جهان پهناور آفرینندگان آثار بزرگی شده اند. وقتی در آثار و احوال بانوان شاعره این کشور شعر و ادب پرور مطالعه می نمائیم و بزرگانی چون رابعه، مهستی و پروین اعتصامی را مانند ستارگان درخشانی در آسمان ادبیات کشور مشاهده می کنیم بر خود می بالیم که در کنار مردان نام آور میدان شعر و ادب بودند زنانیکه کم از مردان نبوده و مایه مباهات و افتخار این سرزمین بوده اند. صاحب لباب الالباب وقتی از رابعه قزداری سخن به میان میآورد گوید: رابعه اگر چه زن بود اما به فضل بر مردان جهان بخندیدی، فارس هر دو میدان و والی هر دو بیان، بر نظم تازی قادر و در شعر پارسی بغایت ماهر...

شاید بعضی ها تصور نمایند که آثار بجای مانده فرهنگی از ادوار مختلف و زمانهای متفاوت فقط مربوط به مردان بوده و زنان هیچگونه نقشی در آفرینش ادب و فرهنگ نداشته اند در صورتیکه زنان زیادی در این جهان پهناور آفرینندگان آثار بزرگی شده اند. وقتی در آثار و احوال بانوان شاعره این کشور شعر و ادب پرور مطالعه می نمائیم و بزرگانی چون رابعه، مهستی و پروین اعتصامی را مانند ستارگان درخشانی در آسمان ادبیات کشور مشاهده می کنیم بر خود می بالیم که در کنار مردان نام آور میدان شعر و ادب بودند زنانیکه کم از مردان نبوده و مایه مباهات و افتخار این سرزمین بوده اند. صاحب لباب الالباب وقتی از رابعه قزداری سخن به میان میآورد گوید: رابعه اگر چه زن بود اما به فضل بر مردان جهان بخندیدی، فارس هر دو میدان و والی هر دو بیان، بر نظم تازی قادر و در شعر پارسی بغایت ماهر...

سید قطب، شاعر رمانتیک و چهره برجسته معاصر مصر، هر چند به دلیل آثار و تألیفات اسلامی و قرآنی، به عنوان چهره‌ای دینی مشهور شده است؛ اما وی آثار ادبی و اشعار ارزشمندی از خود بر جای نهاده است. شعر او، سرشار از عواطف انسانی و طنین پایداری است. و ملت مصر را به مقاومت در برابر هر گونه ستم فرا می‌خواند. وی به موضوع فلسطین نیز، بسیار اهمیت می‌داد و جهاد و شهدت را تنها ضامن استقلال آن سرزمین می‌دانست. ویژگی بارز شعر پایداری سید قطب، ظهور جلوه‌های معنوی و دینی در آن است. از نگاه او، بهره انسان متعهد در این دنیا: شهادت در راه خدا و یا رسیدن به قله‌های بلند پیروزی است. او با پافشاری بر آرمان‌های والایش، جان خود را فدای این عقیده نمود. در این مقاله به تحلیل و بررسی درون‌مایه‌های پایداری در شعر وی خواهیم پرداخت.

عبدالوهاب بیاتی از پیشگامان شعر معاصر عرب است که ندای مبارزه و آزادی‌خواهی، در سروده‌هایش طنین‌انداز شده است. وی ضمن انتقاد از دستگاه حاکمه، با سایه‌های شوم استعمار و استبداد نیز به مبارزه برمی‌خیزد. بیاتی شاعری ملی و انقلابی است و شاعرانی را که در برابر ظلم و بیداد، مهر سکوت را بر لب دارند، مورد انتقاد قرار داده، به سرزنش آنان پرداخته است. از ویژگی‌های به‌کاررفته در اشعار مقاومت بیاتی، بهره‌گیری وی از اسلوب سُخریه است. کاربرد چنین شیوه‌ای، بی‌باکی و شجاعت شاعر را در مقابله با ستم می‌نمایاند؛ علاوه بر این سروده‌های انقلاب بیاتی، نه تنها در عراق، بلکه سایر کشورها را نیز که ندای آزادی‌خواهی در آنها شنیده می‌شود، دربر می‌گیرد. استفاده از نمادها و سمبل‌های سیاسی ـ که در ادبیات مقاومت، گفتمان پنهانی از حرکت انقلابی، آزادی و رهایی از ظلم و ستم است ـ در شعر بیاتی نیز دیده می‌شود. این پژوهش، اشعار بیاتی را از منظر ادبیات پایداری مورد مطالعه و بررسی قرار می‌دهد.