در زبان فارسی، درون حوزة کسره اضافه، گاه عنصری به نام اسم ملکی بهعنوان گروه نحوی حامل نقش معنایی مالک حضور دارد که بهدلیل بازبینی مشخصه، جابهجا میشود و به حوزه بالاتر میرود. در تحلیلهای زبانشناختی آراء مختلفی از بودن یا نبودن حرکت عنصر ملکی ارائه شده است. در این مقالة میکوشیم با رویکردی مشخصهبنیاد، فرایند یادشده را در چارچوب مفاهیم نظری برنامة کمینهگرا تبیین کنیم و تحلیلی همگون و متفاوت از انگیزه حرکت و جابهجایی این سازه ارائه دهیم. در این مقاله در تقابل با تحلیل قمشی (1997) و به پیروی از تحلیل ریتر (1991 و 1992) محل ترکیب اسم ملکی را مشخصگر گروه اسمی کوچک قرار میدهیم و سپس برای بازبینی مشخصه «+معرفه»، آن را به جایگاه مشخصگر گروه تعریف ارتقاء میدهیم. بدین ترتیب بهلحاظ ردهشناختی، زبان فارسی جزو زبانهایی قرار میگیرد که ساخت ملکی معرفمانند دارند.
این کتاب شامل مجموعه سخنرانیهای نوام چامسکی بنیانگذار دستور زایشی است که در سال 1986 میلادی در ماناگوا (نیکاراگونه) ایراد کرده است. چامسکی در این اثر به مسائل بنیادی مربوط به شر پرداخته و آن را در ارتباط با دانش زبان مورد بحث و بررسی قرار داده است. هدف از ترجمه این اثر، آشناکردن دانشپژوهان و دانشجویان علاقمند به زبانشناسی و علوم شناختی با بحثهای نسبتاً جدید چامسکی در قالب نظریه حاکمیت و مرجعگزینی است. اجتناب چامسکی از طرح مسائل پیچیده در این کتاب، در آن را برای خواننده آسان و وی را آماده مطالعه بحثهای تخصصیتر در این زمینه میسازد.
در این مقاله در بند 1 به معرفی و نقد تحلیل دبیر مقدم میپردازیم از آنچه وی آن را مبتدا در جملات بنیادی یا جملات ساده میخواند که حاصل حرکت نیست. در بند 2. به بررسی تحلیل ایشان از مبتدا در ساختهای حاصل از حرکت خواهیم پرداخت و مبتداسازی در ساختهای غیرارتقایی، ساختهای ارتقایی و تطابق نداشتن فاعل ارتقا یافته و فعل جمله ارتقایی را بررسی خواهیم کرد. در آن بند، نشان خواهیم داد که تلقی جابهجایی در ساختهای ارتقایی، به عنوان مبتداسازی، قادر به توصیف رفتار نحوی متفاوت عناصر جابهجا شده در ساختهای ارتقایی و تعلیل رفتار نحوی متفاوت عناصر جابهجاشده در ساخت غیرارتقایی و ارتقایی نیست.