کتابخانه مجازی ادبیات

مقاله حاضر تحت عنوان: «مقایسه سبک شناسانه بین نامه‌های تاریخ بیهقی و متن روایی» است، که در حوزه دستگاه زبانی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. دستگاه زبانی که در تحقیقات ادبی جزء حوزه شکل محسوب می‌شود به سه تقسیم می‌شود: 1. بخش آوایی 2. بخش واژگانی 3. بخش محتوایی تقسیم می‌گردد. از این سه بخش فقط بخش واژگانی و محتوایی چهارچوب این پژوهش را تشکیل می‌دهد. این حوزه عموماً ماهیت سبک‌شناختی دارد. اهمیت و ضرورت این پژوهش آن است که روشن شود با عنایت به اینکه بیهقی از منشیان و دبیران دربار غزنوی بود، آیا نامه‌های اداری او با متن روایی که بدون هیچ قید و شرطی نوشته شده است، تفاوت یا تشابهی دارد؟ دستاوردهای پژوهش روشن می‌سازد که نامه‌های اداری و متن روایی از حیث واژگانی، نسبت به یکدیگر تفاوت چشم‌گیر و قابل ملاحضه‌ای ندارد، ولی از حیث محتوایی و ساخت‌های انحرافی تفاوت شیوه نگارش نامه‌های اداری با شیوه نگارش متن بسیار ملموس و بیانگر مطالبی از این قراراست: متن روایی یک متن توصیفی و آهنگین است و صبغه شعری دارد، ولی نامه‌های اداری ظاهری خشک و رسمی دارد و فقط برای رساندن مقصودی به طور کوتاه و مختصر نوشته می‌شود. در نامه‌های اداری نویسنده نمی‌تواند از شگرد‌های داستان‌پردازانه در نثر خود استفاده کند یا دست به دامان تخیل بیاویزد و وارد این عرصه گردد. در حالی که استفاده از چنین شگردی خاص متون داستانی و روایی است.