يکي از مضامين برجسته در مجموعه اشعار شاعران بعد از انقلاب اسلامي توجه به جهان پيرامون انسان، تامل در ويژگيها، احوال و روحيات انسان مدرن و شبه مدرن است که غالبا در تقابل با احوال و ويژگيهاي انسان کلاسيک تصوير ميشود. يکي از اين ويژگيها «حيرت و سرگرداني» انسان معاصر است که در ژرف ساخت و روساخت شعر برخي از شاعران معناگرا انعکاس بيشتري يافته است. يکي از اين شاعران برجسته، که به موضوع ياد شده عنايت ويژهاي داشته، قيصر امين پور است. شاعرِ محققي که سعي کرده است لوازمات سنت را از يک سو و نوگرايي را از سويي ديگر در زبان و محتواي اشعار خويش جمع، و جرياني نو در شعر انقلاب اسلامي ايجاد کند. بررسي اين موضوع در مجموعه آثار او نشان ميدهد که شاعر به هر ميزان از دهه شصت با «تنفس صبح» (1363) به دهه هفتاد با «آينههاي ناگهان» (1372) و از آن به دهه هشتاد با «گلها همه آفتابگردانند» (1381) و «دستور زبان عشق» (1386) نزديک ميشود، نه تنها توجه او به مقوله ترديد و سرگرداني انسان معاصر از نظر کمي رشد بيشتري پيدا ميکند از نظر کيفي هم، عميقتر و فلسفيتر ميشود. نويسنده در اين مقاله بعد از بررسي ابعاد مختلف مساله و معرفتشناسي موضوع در شعر معاصر از يک سو و با توجه به علل و دلايل پيدايي آن در نظام زباني و انديشگاني اشعار قيصر از سويي ديگر، مجموعه اشعار او را در اين زمينه، طبقهبندي، بررسي و تحليل ميکند.
علی دشتی (1276 – 1360 شمسی ) پژوهشگر، نویسنده، اندیشمند، مترجم، منتقد ادبی، روزنامه نگار و سیاستمدار ایرانی بود. آثار مختلفی بالغ بر ۴۰ جلد کتاب از وی بر جای مانده است. علاوه بر زبان فارسی، عربی و فرانسه، ارتباط وی را با فرهنگ عربی و اروپایی، به خصوص از طریق ترجمه کتابهای پرطرفدار، برقرار می کردند. نوشتهها و ترجمه های دشتی بازتاب اندیشه او در بررسی مسائل روز و باورهای مذهبی و سیاسی است و نگرش او به تاریخ، ادبیات و عرفان ایرانی را نشان می دهد. کتاب پیش رو مجموعه ای از چندین داستان کوتاه به قلم اوست. عناوین این داستان ها عبارت است از: فتنه، ماجرای آنشب، دو نامه، دفتر ششم، مرگ مادر، آخرین ملجأ، سکوت و نگاه تو، اعصاب مریض، آخرین نامه، چشمان او و نامه یک زن. این کتاب که چاپ اول آن در سال 1323 منتشر شده بود، تا سال 1351 به چاپ هشتم رسید.
علی اکبر گلشن آزادی (1353 – 1280ش)، روزنامه نگار، نویسنده و شاعر معاصر بود. اشعار علی اکبر گلشن در دو دوره از زندگی وی سروده شده. قسمت اول اشعار او مربوط به اشعار وطنی و عشق به میهن است که ایران درگیر جنگ جهانی اول بوده و قسمت دوم شامل سروده های سی و دو ساله وی است که جنگ جهانی دوم را به خود دیده و تبعات آن را از سر گذرانده است. گلشن هیچگاه از سبک کلاسیک روی برنگردانده و شعر را چیزی جز اوزان و قافیه نمی داند. اشعار این دیوان پنج هزار بیتی، حاصل سی و هشت سال سخن سرایی این شاعر معاصر است که غزلیات، قطعات، مثنویات، رباعیات، ترکیبات و قصاید او را در بر می گیرد.
«درد و رنج» به عنوان يكي از وجوه برجسته تراژيك زندگي، از مسایلي است كه هر انساني در زندگي خود با آن روبه روست. اين مساله در هنر و ادبيات به طور عام، و به طور خاص در ادبيات معاصر به ويژه شعر زنان به گونهاي منعكس شده كه بررسي و تحليل آن، نيازمند تحقيق وسيع و جامعي است. موضوع اين مقاله، بررسي اشعار دو شاعر برجسته زن معاصر يعني فروغ فرخزاد و سيمين بهبهاني با توجه به ماهيت، مفهوم و مصاديق مختلف درد و رنج و با تاكيد بر مساله وجودشناسي درد و رنج (انواع، علل و نتايج آن) است. نويسندگان در اين پژوهش ضمن اشاره به ماهيت و نتايج درد و رنج به مقايسه جنبههاي وجودشناسي درد و رنج در اشعار اين دو شاعر ميپردازند؛ گفتني است زمينه اصلي بحث، تمرکز بر فلسفه وجودي درد و رنج در حوزههاي انواع درد و رنج، علل درد و رنج و راههاي رهايي از آن است.
يکي از شاعران برجسته معاصر ايران، که خلاقيت و آفرينندگي را با پژوهش و تتبع جمع کرده است و هم محافل ادبي و هم جامعه دانشگاهي، او را در زمان حياتش جدي گرفت، مرحوم قيصر امينپور است. مجموعه آثاري چون «گلها همه آفتابگردانند»، «آينههاي ناگهان» و ... به همراه آخرين دفتر شعري «دستور زبان عشق» گواهي بر ارزش آثار اوست که درباره اهميت اين آثار از زواياي مختلف ميتوان سخن گفت. مولف پس از بررسي مجموعه دفترهاي شعري ايشان، ميتواند به جرات ادعا کند قيصر يکي از بزرگترين شاعران دو سه دهه اخير است که به مقوله انسان و مفاهيم مرتبط با آن از جمله درد و رنج بشري توجه کرده و در زندگي هنري و بلکه زندگي اجتماعي، درگير اين مفهوم و واقعيت بوده است. نگارنده در اين مقاله پس از بررسي ابعاد مختلف اين مساله و ماهيت و مفهوم درد و رنج در نظام حاکم بر انديشه و زبان امينپور، مجموعه اشعار او را در چهار بخش معناشناسي، وجودشناسي، غايتشناسي و شان اخلاقي درد و رنج، طبقهبندي، بررسي تحليل کرده است.