بررسي دورههاي گوناگون شعري نيما نشان ميدهد كه او بتدريج از رمانتيسم به رئاليسم، سمبوليسم و سمبوليسم اجتماعي گرايش مييابد. در اين مقاله با توجه به بررسي ويژگيهاي سياسي و اجتماعي عصر نيما، علت گرايش نيما به اين مكاتب شعري از ديدگاه جامعهشناختي تجزيه و تحليل ميشود و با تقسيمبندي شعر او به پنج دوره متمايز، بازتاب حوادث مهم اجتماعي هر دوره درشعر او، همراه با تحليل آماري اشعار او مورد توجه قرار ميگيرد و خواننده را به اين نتيجه رهنمون ميسازد كه وضعيت اجتماعي زمان نيما در تكامل شعر نيما و دستيابي او به محتوا و ساختاري نو، تاثير بسزايي داشته است.
نیما برای فرهنگ و شعر فارسی متحمل رنجهای بسیاری شد که در لابلای جستارهای این مجموعه درباره این موارد سخن گفته شده است. او نهتنها تصنع را از شعر دور کرد، بلکه شعر را از آن صورت ابتدایی و بدوی به صورت معقول و جهانی درآورد. نویسنده در این کتاب درباره این موضوعات در شعر نیما سخن گفته است: وزن نیمایی، قافله نیمایی، پایانبندی در شعر نیمایی و .... .
بررسی شعر نو در پیوند با محیط اجتماعی، گذشته از شناختن و شناساندن موقعیت کلی شعر نو، میتواند روشنگر علل و عوامل اجتماعی و فرهنگی پیدایش و رشد و تکامل این هنر و بیانگر افکار و عواطف شاعر امروز در برخورد با محیط اجتماعی و مبین جهانبینی و هنرآفرینی شاعر نوآور باشد و به بررسی و شناخت ویژگیها و گرایشهای اساسی شعر نو در این مرحله از تاریخ و فرهنگ و هنر مدد رساند. نویسنده در این کتاب ماهیت شعر، شعر و جامعه و شعر معاصر را از دیدگاه جامعهشناسی بررسی کرده است.
يکي از جنبههاي غالب در آثاري نظير سيرالعباد و رسالهالغفران، که مبناي روايي در آنها سفر روح است، فرجامشناسي است. در اين جستار مطالعه اين موضوع، با گذري بر مفهوم فرجامشناسي و نگاهي مختصر به انعکاس آن در باورهاي ملل و اديان مختلف آغاز گرديده و با بررسي تطبيقي سيرالعباد و رسالهالغفران در سه قطب فرجامشناسي يعني فرجامشناسي در ساختار کلي روايت، استفاده از رمزهاي عالم ماده و بهرهگيري از مباني عقيدتي، جهت نيل به اهداف تحقيق ادامه يافته است. مقايسه اين دو اثر بر اساس مکتب آمريکايي در حوزه مطالعات تطبيقي صورت گرفته است.