کتابخانه مجازی ادبیات

سرور اعظم باکوچی مشهور به سپیده کاشانی، فرزند حسین، در سال 1315 هجری شمسی در شهر کاشان در خانواده ای مذهبی دیده به جهان گشود. تحصیلات ابتدایی را در دبستان هفده دی و متوسطه را در دبیرستان شاهدخت همان شهر به انجام رسانید. شانزده ساله بود که با یکی از اقوامشان به نام جواد عباسیان ازدواج کرد و برای ادامۀ تحصیل و زندگی با همسرش به تهران رفت. کاشانی از ازدواجش صاحب یک دختر و دو پسر شد. خانواده ایشان به مطالعه کتاب و خواندن دیوانهای شعر استادان متقدم و متأخر علاقه و عشقی وافر داشتند، لذا ایشان هم از همان کودکی با شعر خصوصاً با اشعار حافظ و سعدی و مولانا آشنا شد و اشعار حافظ بیش از همه او را تحت تأثیر قرار داد . سپیده کاشانی گذشته از مرتبت و منزلت ادبی دارای سجایای پسندیده ی اخلاقی بسیار بود، تواضعی از حد افزون، ایمانی راسخ و عقیده ای استوار داشت شور مذهبی و استحکام عقیده در سرتاسر آثار این شاعره ی ارجمند و با تقوا موج می زد. او سرانجام در بهمن ماه 1371 چشم از جهان فرو بست. باری اینک که آثار و اشعار آن شاعره ارجمند در این مجموعه گردآمده و به دست دوستداران می رسد عنایت داشته باشند که این سخنان گدازه های دل سوزان و حساس آن راهی دیار ملکوت است و ترجمان احساس او.

کتاب شامل متن های ادبی و شعرهایی در قالب های غزل، رباعی، نو و مثنوی، با مضمون های عارفانه، عاشقانه، مذهبی و تقدیمی است. پاره ای از عنوان های این سروده ها عبارت اند از: به ترتیب عشق؛ گمشده؛ تا خدا؛ شكوفه عشق؛ بانوی من؛ زهر و شكر؛ زوال خودپرستی؛ ای معتقد ای ماه محرم؛ مجال عاطفه؛ آشنایان بیگانه؛ فخر مادری؛ امیر عدالت؛ جویبار عاطفه؛ بغض شكسته؛ همیشه در خواب منی؛ هدیه در خواب؛ رهگذر نور؛ ترانه شیدایی؛ تفسیر عاشقانه؛ سوره حمد؛ و لعل بدخشان.

دفتر صوفی، تنها «مشق عشق» نیست. در این دفتر تفسیر هستی «رنگی عاشقانه» دارد و جهان «تجلی» دوست است. عارف باید روح و روان را پاک نگاه دارد تا انوار الهی به آن بتاید. دل «بیت رب» است و دارنده این دل همچون آینه، وصفی، جانشین و خلیفه حق است. اما میرا صوفیه تنها عشق و دیگر هیچ، نیست، دفتر صوفیان پر است از موضوعات گوناگون سیاسی، اجتماعی، جامعه‌شناختی و تأملات روان‌شناختی. صوفی از آنجا که در متن اجتماع است و با اقشار مختلف مردم از هر صنف و گروه و دین و آیین سر و کار دارد، بسیاری از مسائل را می‌بیند و نسبت به آن حساسیت دارد. صوفی می‌داند «قدرت مقدس» چه فجایعی می‌آفریند و ملوک دنیا به نام خدا چه جنایت‌ها آفریده‌اند. و اگر نمی‌توانست طرحی نو در اندازد و ظلم ظالمان را کاهش دهد، حداقل «رقیبی» برای حکمرانان دنیاوی به نام «پیر» و «رند» آفرید تا دو پادشاه در یک اقلیم حکومت کنند، اولی بر جسم و دومی بر جان. حرص، طمع و مال‌اندوزی در دفتر صوفی جایی ندارد و صوفی تمام آدمیان را از «تجمع ثروت» و تنها به دنیا دل سپردن بر حذر می‌دارد. او افق وسیعتری به نام خدمت و شفقت بر خلق، پیش‌روی آدمیان می‌گشاید و انسان را از «حیوانیت صرف» پرهیز می‌دهد. علم و معرفت‌گر چه در دل و ذهن عارف و صوفی جایگاهی بس شگرف و ارزشمند دارد، اما استفاده ابزاری از علم که چونای سلاحی در دست زنگی مست، فاجعه می‌آفریند را می‌نکوهد و آدمیان را از آن برحذر می‌دارد. علم باید انسان را از جهل و نادانی برهاند و زمینه عمل صالح در انسان و جامعه انسانی را فراهم آورد. اگر علم جز این راه، راه دیگری بسپرد. باید گفت: «چو دزدی با چراغ آید گزیده‌تر برد کالا» دفتر صوفی انباشته از تجربیات دین و دنیاست. با این حال صوفی از این دفتر «چیزی جز دل اسپید همچون برف» نمی‌طلبد. اذبح النفس فالا فلا تشتعل بترهات‌الصوفیه.

«نوستالژي» يك اصطلاح روانشناسي است كه وارد ادبيات شده است و به طور كلي رفتاري است ناخودآگاه، كه در شاعر يا نويسنده بروز مي‌كند و متجلي مي‌شود. ناخودآگاه جمعي(collective unconscious) در روانشناسي يونگ عبارت است از: «تجربه‌هاي اجداد ما در طي ميليون‌ها سال كه بسياري از آنها ناگفته مانده است و يا انعكاس رويدادهاي جهان ما قبل تاريخ كه گذشت هر قرن تنها مقدار بسيار كمي به آن مي‌افزايد. اين مقاله پژوهشي است درباره «روانشناسي درد» كه به عنوان يكي از رفتارهاي ناخودآگاه فرد در شعر «نادر نادرپور» بررسي شده است. در بخش خاطره فردي به غم غربت و دوري از وطن به عنوان حسرت بر گذشته و در بخش نوستالژي اجتماعي تحت عنوان شاعران و خاطره جمعي به دلتنگي شاعر براي اسطوره‌هاي ايران با ذكر شواهدي پرداخته شده است.