گلستان سعدی از نفیسترین آثار ادبی در زبانفارسی، به تصحیح و توضیح دکتر غلامحسین یوسفی در 815 به قطع وزیری، در سه بخش به طبع رسیده است. این تازهترین تحقیق درباره سعدی است. دیر گاهی است که استاد بر شیوه کار شهریار سخن، اسلوب کلام سهل ممتنع و مظاهر گوناگون هنر وی وقوف وافی دارد؛ دست کم بیش از اربعینی. بازگردیم به روزگاری که نوآموز دبستان بود و برسم جایزه برنده «گلستان» گشت...
جای افسوس است که ما از حیات مرحوم میرزاآقاخان کرمانی و تشبئات و عملیات سیاسی او چیز زیادی در دست نداریم جز آنچه چندین مولف از روی یکدیگر با فرق های جزئی استنساخ کرده و هیچ چیز تازه ای تتبع ننموده اند. بنابراین بهتر آن می دانیم که بجای اینکه در این تذکر سی ساله دوباره به نقل همان عبارات اکتفا کنیم به تشریح و تدقیق نظریات و افکار سیاسی و اجتماعی او داخل شده و بسیاری از مسایل را که در حق او تاریک است روشن نماییم. میرزا آقاخان از حیث سرنوشت نویسندگی خیلی شبیه به خیام است که آثارش بواسطه بغض و نفرت مخالفین متروک و بدون مطالعه آنها با تیر اتهامات به جهل و نادانی منسوب شده است. ولی همانطور که اینک پس از شش هفت قرن خیام میرود جای خود را در ادبیات و فلسفه مشرق و مغرب باز کند میرزاآقاخان هم روز به روز مشهورتذ می شود و یکی بعد از دیگری آثار و تالیفاتش به طبع میرسد و کم کم همان طبقات منوره که با او مخالف بودند مجبورند در اطراف او قلمفرسایی کنند...
مولف در این کتاب اشعار نظیری و عرفی را با هم مقایسه کرده است و برای نشان دادن این که دو شاعر هم زمان و هم سبک در حالی که شباهتهای فراوانی با هم دارند چقدر می توانند با یکدیگر تفاوت داشته باشند و این مقایسه که بین دو شاعر سبک هندی به وجود می آید، جذاب و شیرین به نظر می رسد. نویسنده در ضمن مقایسه، به بررسی و نقد شعر هر دو شاعر هم پرداخته است .
این کتاب، كتابی است در باب توحيد و عبادت و هدايت و جماعت و ايمان نوشته شده در قرن ششم هجری. اين كتاب در سال 520 (هـ. ق) نوشته شده و كتاب را تقديم سنجر سلجوقي نمود. اين كتاب در بيست وسه باب نوشته شده و از شاهكارهای شيخ جام است. شیخ جام در مقدمه خویش بر این کتاب، از سلطان سنجر به نیکی یاد کرده و سپس با بهرهگیری از این بزرگداشت، ضمن اشاره به بعضی کژرویها و ناهنجاریهای جاری دستگاه حکومتی وقت، بیمحابا به وی اندرز و هشدار داده است.
احمد بن ابی الحسن ملقب به " شیخ الاسلام "، " شیخ جام " و " قطب الاوتاد " از مشایخ بزرگ قرن ششم هجری است . شیخ احمد جام در ردیف اولین کسانی است که در آداب تصوف مواعظ و مجالسی داشته اند. از وی چهارده رساله و کتاب و یک دیوان شعر برجای مانده است. وی که جوانی خویش را به عیش و نوش سپری می کرد در بیست و دو سالگی تغییر حال داد. وی مدت 18 سال از عمر خویش را به ریاضت و تفکر و مطالعه سپری نمود و پس از آن به موعظه و ترویج و تبلیغ شریعت مشغول گشت. " خواجه سدید الدین محمد بن یعقوب غزنوی " از مریدان شیخ احمد، در نیمه قرن ششم هجری کتابی در مقامات وی تالیف نموده است. مشایخ جام که از دودمان احمد جام می باشند، از نظر وسعت، شهرت، نفوذ روحانی و قدرت جایگاه قابل توجهی در میان خاندان های بزرگ و معروف ایرانی دارند. شیخ احمد کتاب " مفتاح النجات " را در سال 522 هجری به مناسبت توبه فرزندش خواجه نجم الدین ابوبکر و به درخواست او نوشته است. این کتاب متنی صوفیانه در کیفیت بیان مطالب عرفانی و اخلاقی با اصطلاحات دلنشین و ترکیباتی موافق ذوق عامه است و روش نویسنده طرح مساله در ابتدای بحث و پاسخگویی به آن از طریق استقرا و بیان حکایات می باشد. مفتاح النجات که اعتقادات اهل سنت و جماعت و روش محققان و شیوه اهل زهد و تقوا و سیرت سالکان راه حق را بیان می کند، در یک مقدمه ، هفت باب و دو فصل نگارش شده است. دکتر احمد فاضل در کار تصحیح کتاب پیش رو از پنج نسخه شامل نمونه های وین اتریش، کتابخانه سلیمانیه ترکیه، موزه قونیه، کتابخانه دانشگاه تویینگن و کتابخانه وزارت اطلاعات کابل بهره برده است. نسخه وین به دلیل قدمت بیشتر و صحت افزونتر اساس کار تصحیح قرار گرفته است.