برخی از دانشمندان و دانشوران و فرهیختگان زبان و ادب پارسی و پژوهشگران و زبان شناسان، واژه «فرهنگ» را از دو بهر دانستهاند. بهر نخست «فر far» و بهر دوم آن «هنگ hang». اینان «فر» را پیشاوند دانستهاند که به چم «پیش، به پیش و ...» است. این پیشاوند در سانسکریت پر pra و در لاتین pro است. «فر» یا «فرا» را پیشوند گرفتهاند و نمونههایی از آن را در واژگانی چون: فرمودن: فرا+ ما؛ فرزند: فر+ زئینتی؛ فرزان (فرزانه): فر+ زن: فرستادن: فرا+ ستاsta، فرجام، فرموش، فرواک و .... یادآور شدهاند.
نوزده مقاله این دفتر در چهار مقاله کلی طبقه بندی شده اند: فرهنگ و آزادی، فلسفه و مسائل اجتماعی، مسائل مربوط به سوسیالیسم، و مساله روشنفکران. در بخش نخست درباره سیاست فرهنگی، نقش فرهنگ و رواداری در رشد دموکراسی، نقش مطبوعات، مفهوم نوآوری ادبی و اجتماعی و روند آزادیخواهی در کشورهای آفریقایی سخن گفته میشود. در بخش دوم بحثهایی درباره مرلوپونتی، مارکس و منتسکیو به میان می آید. بخش سوم به تحولات بلوک سوسیالیسم پرداخته روند تحولات را در کوبا و چین و شوروی دنبال می کند. بخش چهارم شامل دو مصاحبه است درباره روشنفکران و روابط آنان با مردم و قدرتها و ایدئولوژیها و مساله بحران هویت در آنان.
دیدگاه (ایدئولوژی) مردم و یا هر کشوری را باید در خون و سرشت مردمش جستجو کرد که می توان گفت: "دیدگاه فرمان سرشتی است" این فرمانها اگرچه گاه شدنی است که از سوی یک تن و یا گروهی انگشت شمار بازتاب شود باید پذیرفت که گرفته شده از فرمانهای سرشتی گروهی بیشترین و یا نزدیک به همه مردم می باشد. باید پذیرفت که در رهگذر زندگی هر مردمی، نخست تکدانگانی از آن مردم راه شناسایی پیش گرفته به شناختی راستین رسیده یا می رسند آنگاه شناخت راستین خود را که با بهره گیری از ویژگی های فرهنگ خود دست آورده اند پاسداری می کنند و سپس به رای همگانی می گذارند. اگر همگان پذیرایش شدند که راه زندگی و جاویدی پیش می گیرد وگرنه گاه در نخستین گام راه مرگ و نیستی می پیماید و از میان می رود...
این فرهنگ دربرگیرنده واژگانی است که به گونهای واژه «نامه» در آن به کار رفته است. هرگاه نویسنده یا سرایندهای از واژههای گوناگون که در آنها واژه «نامه» به کار رفته است، بهره گرفته باشد، همچون: آفاق نامه، روشنایی نامه، سعادت نامه، سفرنامه از ناصرخسرو؛ آنتنامه، پارسینامه، تفکیرنامه، تیمورنامه، حافظنامه، حکمتنامه، خلدنامه، رنجنامه، زلیخانامه و ... از گوته کوشیده شده که سامان آباتای پارسی پیشبینی گردد تا جوینده بهسادگی واژه دلخوانش را بیابد. در سراسر این کتاب هر واژهای که در آن «نامه» به چشم میخورد، خواه در درآمد باشد یا درون نوشتار، با واژههای دیگر آورده شده است. در پایان کتاب در بخش نمایهها، دو گونه نمایه یکی آباتایی و دیگر نام کسان آورده شده و با پیکانک به نامه وابسته به آن بازگشت داده شده است. همچنین شماری از واژههای دشوار کتاب برای راهگشاری در بخش «واژهنامه» یادآوری گردیده است.
این فرهنگ دربرگیرنده واژگانی است که به گونهای واژه «نامه» در آن به کار رفته است. هرگاه نویسنده یا سرایندهای از واژههای گوناگون که در آنها واژه «نامه» به کار رفته است، بهره گرفته باشد، همچون: آفاق نامه، روشنایی نامه، سعادت نامه، سفرنامه از ناصرخسرو؛ آنتنامه، پارسینامه، تفکیرنامه، تیمورنامه، حافظنامه، حکمتنامه، خلدنامه، رنجنامه، زلیخانامه و ... از گوته کوشیده شده که سامان آباتای پارسی پیشبینی گردد تا جوینده بهسادگی واژه دلخوانش را بیابد. در سراسر این کتاب هر واژهای که در آن «نامه» به چشم میخورد، خواه در درآمد باشد یا درون نوشتار، با واژههای دیگر آورده شده است. در پایان کتاب در بخش نمایهها، دو گونه نمایه یکی آباتایی و دیگر نام کسان آورده شده و با پیکانک به نامه وابسته به آن بازگشت داده شده است. همچنین شماری از واژههای دشوار کتاب برای راهگشاری در بخش «واژهنامه» یادآوری گردیده است.